ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΙΒ΄
Πέμπτη 29 Απριλίου 2004
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΑ΄
ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄
Αριθ. 44/26.4.2004
«Κατά το δημόσιο διάλογο που ήδη έχει αναπτυχθεί στην Κύπρο σχετικά με την αποδοχή ή όχι του σχεδίου Αννάν, όλες οι πολιτικές δυνάμεις έχουν τονίσει ότι η χορήγηση διεθνών εγγυήσεων για την εφαρμογή του σχεδίου αποτελεί θέμα πρωτίστου ενδιαφέροντος και σημασίας. Για το θέμα αυτό έχουν εκφραστεί κατ’ επανάληψη και όλες οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο και αναπτύσσεται ιδιαίτερη κινητικότητα τόσο στα Ηνωμένα Έθνη όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις 16 και 17 Απριλίου συνήλθε στην Ιρλανδία η ιδιαίτερης σημασίας άτυπη σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Gymnich), στην οποίαν είχε προσκληθεί και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών κύριος Γκιούλ. Δεδομένου ότι το Gymnich ήταν η πρώτη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την υποβολή του σχεδίου Αννάν και επιπλέον λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα, η εν λόγω συνάντηση προσφέρεται για ουσιαστική και σε βάθος συζήτηση ιδιαίτερα σημαντικών θεμάτων.
Ερωτάται ο Υπουργός Εξωτερικών:
1. Γιατί η Ελλάδα δεν εκπροσωπήθηκε διά του Υπουργού όπως οι περισσότερες χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας;
2. Γιατί ο Έλληνας Υφυπουργός που εκπροσώπησε τη χώρα μας δεν έθεσε προς συζήτηση το θέμα της Κύπρου και ιδιαίτερα εκείνο των εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την εφαρμογή της λύσης;
3. Υπήρξε άλλη πρωτοβουλία του κυρίου Υφυπουργού στο Gymnich πέραν των αυτονόητων διμερών επαφών;»
ΠΡΩΤΟΛΟΓΙΑ
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Όπως ξέρετε, κυρία Διαμαντοπούλου και κύριοι συνάδελφοι, οι συναντήσεις τύπου Gymnich των Υπουργών Εξωτερικών είναι άτυπες σύνοδοι που γίνονται ανά εξάμηνο και έχουν σαν στόχο ακριβώς αυτό το άτυπο περιβάλλον, χωρίς πρακτικά να γίνονται καλύτερες και πιο ουσιώδεις ανταλλαγές απόψεων ανάμεσα στους Υπουργούς των κρατών-μελών. Ακριβώς, λοιπόν, αυτός ο άτυπος χαρακτήρας δίνει τη δυνατότητα για πάρα πολλές επαφές, για πάρα πολλές συζητήσεις που γίνονται από τα επίσημα τραπέζια μέχρι τους διαδρόμους, ακόμα και μέσα στα αυτοκίνητα, αν θέλετε.
Φαντάζομαι, κυρία Διαμαντοπούλου, ότι αναγνωρίζετε το δικαίωμα στην Κυβέρνηση να ορίζει εκείνη το επίπεδο, στο οποίο θα εκπροσωπηθεί ζυγίζοντας όλα τα δεδομένα. Έτσι και έγινε. Πρέπει να σας πω, βεβαίως, ότι υπήρξαν και άλλες χώρες, οι οποίες δεν εκπροσωπήθηκαν σε επίπεδο του Υπουργού. Ήμουν λοιπόν εγώ εκείνος, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελλάδα σ αυτήν την άτυπη σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών.
Όπως ξέρετε, το Κυπριακό δεν περιλαμβανόταν στην ημερήσια διάταξη του συμβουλίου αυτού. Υπήρχαν άλλα θέματα που για τους ευρωπαίους εταίρους μας ήταν πιο σημαντικά, όπως η Μέση Ανατολή και τα Δυτικά Βαλκάνια που μας απασχολούν εδώ και καιρό μετά τις τελευταίες βιαιότητες που έγιναν στο Κόσοβο. Και αυτό ακριβώς ήταν το επίκεντρο των συζητήσεων στο Τάλαμορ της Ιρλανδίας.
Πρέπει να σας πω -για να απαντήσω στην ερώτησή σας- ότι έθεσα επανειλημμένα το Κυπριακό με δύο ευκαιρίες: Την πρώτη μέρα κατά τη διάρκεια του θέματος -ήταν στην ημερήσια διάταξη- της αποτελεσματικής διεθνούς πολυμέρειας (effective multilateralism) συνέδεσα το παράδειγμα της συνεργασίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΟΗΕ στην επίλυση διεθνών ζητημάτων, όπως το Κυπριακό και έκανα μία πρώτη αναφορά.
Βεβαίως το θέμα επανήλθε και τη δεύτερη μέρα, όπου πράγματι παρευρισκόταν και ο κ. Γκιούλ, σύμφωνα με τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο παρελθόν να καλούνται στο γεύμα και οι υποψήφιες χώρες. Και βεβαίως ήταν και εκείνος και οι άλλοι Υπουργοί Εξωτερικών των υπό ένταξη κρατών. Και εκεί πρέπει να σας πω ότι έκανα ειδική παρέμβαση και στη συνέχεια έδωσα και ένα non-paper σε σχέση με αυτήν την παρέμβασή μου στην Προεδρία, για να το χρησιμοποιήσει στις τυχόν από εκεί και πέρα δραστηριότητες και ανακοινώσεις της και βεβαίως για να καταγραφεί και επίσημα η ελληνική προσπάθεια που είχε φυσικά να κάνει με τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου πλαισίου για τους Κυπρίους, οι οποίοι αντιμετώπιζαν μπροστά τους το δημοψήφισμα.
Θα σας πω τα τέσσερα σημεία αυτού του non-paper. Πρώτον, είναι η κλασική θέση την οποία έχουμε δεχθεί σε όλα τα προηγούμενα Συμβούλια, δηλαδή η ισχυρή προτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια λύση που θα επιτρέψει στην Κύπρο να μπει ενωμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν την 1η Μαΐου.
Δεύτερον, η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αποτελεί παράγοντα ειρήνης και προσέξτε- εγγύηση, έτσι ώστε οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τα μέρη πράγματι να εφαρμοστούν, στοιχείο το οποίο-όπως ξέρετε- είναι στο επίκεντρο των προσπαθειών των Κυπρίων.
Τρίτον, πρέπει να γίνει σεβαστή η έκφραση της ελεύθερης βούλησης των Κυπρίων.
Τέταρτον, η προσπάθεια επανένωσης του νησιού θα πρέπει να συνεχιστεί.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Κυρία Διαμαντοπούλου, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι από πλευράς της Κυβέρνησης έγιναν όλα εκείνα τα απαραίτητα που έπρεπε να γίνουν και θα γίνουν. Όπως είπε, νομίζω προσφυώς, ο Υπουργός Εξωτερικών ο κ. Μολυβιάτης, «τετραγωνίσαμε τον κύκλο», καταφέραμε δηλαδή -και νομίζω ότι δεν είναι λίγο αυτό- να προστατεύσουμε την επιλογή των Κυπρίων να αποφασίσουν χωρίς πιέσεις από το εξωτερικό αυτό το οποίο εκείνοι επιθυμούσαν.
Καταφέραμε να διαχειριστούμε σωστά, με υπευθυνότητα και νηφαλιότητα τις διεθνείς σχέσεις της χώρας μας. Ενώ είχαμε τη δυνατότητα να προβάλουμε βέτο δεν το προβάλαμε, αλλά φτάσαμε σε πολύ ικανοποιητικές αποφάσεις τόσο στο Λουξεμβούργο προχθές όσο και εχθές το βράδυ στο COREPER – και ξέρετε ότι αυτό απέσπασε και τα συγχαρητήρια των Κυπρίων αδελφών μας- και ταυτόχρονα διαφυλάξαμε την πολύ καλή εικόνα που πρέπει να έχει η χώρα μας στο εξωτερικό. Είπαμε από την αρχή ότι μπορούμε να διαχειριστούμε και το «ΝΑΙ» και το «ΟΧΙ» και το εννοούσαμε. Θα συνεχίσουμε να συμπαριστάμεθα στους Κυπρίους.
Νομίζω ότι απλώς το κόμμα σας έχει εγκλωβιστεί στις μονομερείς επιλογές που με τόση ωμότητα έκανε πριν από τις εκλογές. Οι εξελίξεις σας έχουν ξεπεράσει και δεν νομίζω ότι μπορείτε να τις διαχειριστείτε.
Εν πάση περιπτώσει, είστε πλέον στην Αντιπολίτευση και καλό είναι να καταλάβετε αυτόν τον καινούργιο ρόλο σας. Και αυτός ο ρόλος πρέπει να είναι εποικοδομητικός. Και μπορώ να πω προσωπικά σε σας ότι όταν απευθυνθήκατε σε μένα για να συνεργαστούμε στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων τότε της Επιτροπής, βεβαίως και αποδεχθήκαμε τη συνδρομή σας. Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις πάντα μπορούμε να λειτουργούμε θετικά για την επίτευξη εθνικής συναίνεσης και το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα που θα προστατεύει τους Κυπρίους. Αλλά σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις που ακούγονται διάφορες θα έλεγα -επιτρέψτε μου την έκφραση- «μπιζιμποντικές» δηλώσεις και τηλεφωνήματα δεξιά και αριστερά άνευ στρατηγικής και ουσιαστικού αποτελέσματος, αυτά νομίζω δεν βοηθούν στην εθνική προσπάθεια.
Ευχαριστώ πολύ.
