Αθήνα, 20 Αυγούστου 2008
“Η οριστική επίλυση του προβλήματος είναι φυσικά ο τελικός μας στόχος. Το κατά πόσο η παρούσα διαδικασία θα μας επιτρέψει να τον πετύχουμε είναι κάτι που θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από το αν θα υπάρξει ουσιαστική μετακίνηση της άλλης πλευράς από τις σημερινές απαράδεκτες θέσεις της σε καίρια θέματα όπως εκείνα της παρθενογένεσης, των εγγυήσεων και των εποίκων”.
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, η Ελλάδα εμπόδισε την ένταξη των Σκοπίων στον Οργανισμό χωρίς την ύπαρξη προηγούμενης συμφωνίας στο ζήτημα της ονομασίας. Πως εξελίσσεται το θέμα; Είστε ικανοποιημένος με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των ελληνικών χειρισμών;
Στη Σύνοδο Κορυφής η Συμμαχία αποφάσισε ότι το ζήτημα της ονομασίας πρέπει να επιλυθεί, προκειμένου η ΠΓΔΜ να μπορέσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι σχέσεις καλής γειτονίας είναι προϋπόθεση για την οικοδόμηση συμμαχικών και εταιρικών σχέσεων. Η σαφής αυτή θέση που είχε η χώρα μας όλο το προηγούμενο διάστημα έγινε θέση της Συμμαχίας. Επιβεβαιώθηκε έτσι η αξιοπιστία της πολιτικής μας. Και πρέπει να τονίσω ότι στο Βουκουρέστι η Ελλάδα δεν ήταν μόνη. Τα επιχειρήματά μας έγιναν κατανοητά χάρη στην καλή προετοιμασία που είχε προηγηθεί. Το Βουκουρέστι λοιπόν ήταν ένας σταθμός. Η πλευρά των Σκοπίων πρέπει να εγκαταλείψει επιτέλους την αδιαλλαξία. Εμείς δηλώσαμε άμεσα την πρόθεσή μας για συνέχιση των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να γίνονται με τρόπο αξιόπιστο. Μ’ έναν αξιόπιστο συνομιλητή απ’ την άλλη πλευρά, που ο λόγος του θα δεσμεύει τη γειτονική χώρα στην πορεία της διαπραγμάτευσης. Δυστυχώς, τόσο η στάση τους έναντι της Ελλάδος, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα που υπήρξαν κατά τις πρόσφατες εκλογές, επιβεβαιώνουν ότι η ΠΓΔΜ έχει πάρα πολύ δρόμο να διανύσει.
Μετά το προαναφερθέν βέτο και τη συμφωνία με τη Ρωσία για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream, οι ΗΠΑ φάνηκαν να δυσφορούν με τις ελληνικές επιλογές. Μέχρι ποιου σημείου πιστεύετε ότι είναι δυνατό η ελληνική εξωτερική πολιτική να προχωρεί σε επιλογές που δεν είναι σε αρμονία με τις αμερικανικές επιθυμίες;
Απαντώντας στην ερώτηση σας, θα ήθελα να τονίσω ότι συνεχής και αδιάλειπτη επιδίωξη της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι η προώθηση του εθνικού συμφέροντος. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τόσο η άσκηση βέτο κατά τη διάρκεια της Συνόδου του Βουκουρεστίου όσο και η υπογραφή της σύμβασης για τον αγωγό Southstream. Κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου, οι Σύμμαχοί μας, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, συναίνεσαν στην απαίτηση της Ελλάδος για πλήρωση από την ΠΓΔΜ όρων καλής γειτονίας και συλλογικά αποφάσισαν ότι αναγκαία προϋπόθεση για ένταξη της ΠΓΔΜ στη Συμμαχία αποτελεί η επίτευξη συμφωνίας επί του ζητήματος της ονομασίας. Εφόσον απαιτηθεί, η χώρα μας θα αναλάβει ανάλογες πρωτοβουλίες και στο πλαίσιο της ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά τον αγωγό Southstream και την πρόσφατη υπογραφή μεταξύ της ελληνικής και της ρωσικής κυβέρνησης συμφωνίας για την κατασκευή και εκμετάλλευση τμήματος του νοτιοδυτικού κλάδου του αγωγού επί ελληνικού εδάφους, μπορώ να πω ότι προτεραιότητα μας είναι η ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας μας σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας. Η συμφωνία είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αναδεικνύει την Ελλάδα σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο, αναβαθμίζοντας την γεωπολιτική μας θέση και ενισχύοντας το διεθνές και περιφερειακό κύρος της χώρας.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την κατάσταση στο κυπριακό αυτή τη στιγμή; Πιστεύετε ότι όντως υπάρχει ένα momentum το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές απευθείας διαπραγματεύσεις και ακόμα και σε οριστική διευθέτηση του προβλήματος;
Η Ελλάδα ανέκαθεν υποστήριζε την ανάγκη ταχείας επίλυσης του κυπριακού προβλήματος. Παρά την αρνητική κατάληξη της προσπάθειας που έγινε με το Σχέδιο Ανάν συνεχίσαμε να εργαζόμαστε μαζί με τη κυπριακή ηγεσία για τη σωστή προετοιμασία μίας νέας προσπάθειας. Στα πλαίσια αυτά καλωσορίσαμε και τις πρόσφατες συμφωνίες μεταξύ του Προέδρου Χριστόφια και του κ. Ταλάτ. Ένα νέο παράθυρο ευκαιρίας έχει ανοίξει αλλά σημαντικά εμπόδια παραμένουν.
Η επιθυμία και η προσπάθεια όλων μας είναι οι συνομιλίες που διεξάγονται σε επίπεδο Ομάδων Εργασίας και Τεχνικών Επιτροπών να παράξουν ικανό έργο ώστε στη συνέχεια να οδηγηθούμε στην επανέναρξη συνολικών διαπραγματεύσεων. Είναι σαφές ότι ανεξαρτήτως προθέσεων, η στάση της τουρκοκυπριακής πλευράς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την Άγκυρα. Αναμένουμε τόσο από την Άγκυρα όσο και από τους τ/κ να επιδείξουν την αναγκαία πολιτική θέληση και διαλλακτικότητα για να κινηθούμε προς τα εμπρός.
Η οριστική επίλυση του προβλήματος είναι φυσικά ο τελικός μας στόχος. Το κατά πόσο η παρούσα διαδικασία θα μας επιτρέψει να τον πετύχουμε είναι κάτι που θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από το αν θα υπάρξει ουσιαστική μετακίνηση της άλλης πλευράς από τις σημερινές απαράδεκτες θέσεις της σε καίρια θέματα όπως εκείνα της παρθενογένεσης, των εγγυήσεων και των εποίκων.
Πολύ συχνά ο Πρωθυπουργός κ. Καραμανλής κάνει αναφορά στην ανάγκη για επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη βάση των αρχών και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πως μεταφράζεται αυτή η αναφορά στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος;
Η Ελλάδα και ιδιαίτερα ο Πρωθυπουργός κ. Καραμανλής προβάλουν την ανάγκη η λύση του κυπριακού να λαμβάνει απολύτως υπόψη το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι σήμερα πλήρες και ενεργό μέλος της ΕΕ. Κατά συνέπεια, όπως και στο Μπούργκενστοκ είχαμε υποστηρίξει και πετύχει, η όποια λύση θα πρέπει απαραιτήτως να προνοεί και την επέκταση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πέραν αυτού, η ευρωπαϊκή ιδιότητα της Κύπρου δεν μπορεί παρά να αποτελέσει την σημαντικότερη ίσως παράμετρο και στην αντιμετώπιση της πτυχής της ασφάλειας, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί εκ των πραγμάτων αποφασιστικό παράγοντα για τη διασφάλιση τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής ασφάλειας της Κύπρου.