ΠΡΩΤΟΛΟΓΙΑ
Κύριε συνάδελφε,
Η Ελλάδα ενδιαφέρεται, όπως είναι φυσικό, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την τελική ένταξή της στο Πρόγραμμα Κατάργησης Θεωρήσεων των ΗΠΑ. Το Πρόγραμμα αυτό θα επιτρέψει στους Έλληνες πολίτες να ταξιδεύουν ελεύθερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς θεώρηση, όπως πράττουν εδώ και πολλά χρόνια οι πολίτες όλων των άλλων παλαιών κρατών-μελών της Ε.Ένωσης και άλλων χωρών.
Η διαδικασία αυτή έχει καθυστερήσει πολύ για τη χώρα μας, δεδομένου ότι η χώρα μας έχει λάβει ουσιαστικά μετρά που ανταποκρίνονται στα κριτήρια της αμερικανικής νομοθεσίας και είναι μάλιστα πιο διασφαλιστικά από εκείνα χωρών της ΕΕ που έχουν ήδη ενταχθεί στο Πρόγραμμα.
Μετά την επίσημη επιλογή της Ελλάδας ως υποψήφιας χώρας για ένταξη στο Πρόγραμμα, στις 31.8.2007, η Ελλάδα κατέστη και παραμένει, η μόνη, μέχρι στιγμής, χώρα, που έχει επιλεγεί επισήμως ως υποψήφια για ένταξη στο Πρόγραμμα, μετά την υιοθέτηση της νέας σχετικής αμερικανικής νομοθεσίας, στις 3.8.2007. Σημειώνεται ότι, καμία χώρα δεν έχει ακόμη ενταχθεί στο Πρόγραμμα μετά από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Το επόμενο βήμα στην εν εξελίξει διαδικασία πραγματοποιήθηκε με επίσκεψη ομάδας στελεχών του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, από 28.11 έως 7.12.2007. Αντικείμενο της επίσκεψης, ήταν η τεχνικής φύσης συνεργασία των δύο χωρών σε προξενικά και μεταναστευτικά θέματα. Προς τούτο, πραγματοποιήθηκαν, υπό το συντονισμό του Υπουργείου Εξωτερικών, σειρά συναντήσεων του αμερικανικού κλιμακίου με τα συναρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.
Όπως είχε ανακοινωθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών στις 4.2.2008, δεύτερο αμερικανικό κλιμάκιο επισκέφθηκε εκ νέου την Αθήνα, στο πλαίσιο των σχετικών διμερών διαβουλεύσεων. Κατά την επίσκεψη αυτή, η αμερικανική πλευρά μας έδωσε σχέδιο Μνημονίου Κατανόησης, η υπογραφή του οποίου αποτελεί ένα βήμα της διαδικασίας για ένταξη στο Πρόγραμμα Κατάργησης Θεωρήσεων των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα, οι Η.Π.Α. επισκέφθηκαν και άλλους ενδιαφερόμενους εταίρους μας, στην πλειοψηφία τους νέα κράτη-μέλη, χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Υπενθυμίζεται ότι, από τα τελευταία, μόνο η Σλοβενία μετέχει ήδη στο Πρόγραμμα αυτό. Κανείς άλλος δεν έχει ακόμη ενταχθεί.
Το σχετικά ομοιόμορφο σχέδιο Συμφωνίας (Μνημόνιο Κατανόησης), που προτάθηκε από τις ΗΠΑ προς τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη, εξετάσθηκε ενδελεχώς από τα συναρμόδια ελληνικά Υπουργεία και Υπηρεσίες, με στόχο να διασφαλισθεί ο σεβασμός τόσον της εθνικής μας νομοθεσίας, όσον και του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, από το οποίο η Ελλάδα δεσμεύεται ως κράτος-μέλος της Ε.Ε.
Η Ελλάδα λαμβάνει απόλυτα υπ’όψη της τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη διαμόρφωση εξάλλου των οποίων, μετέχει ενεργά. Έξι νέα κράτη-μέλη έχουν ήδη υπογράψει το αντίστοιχο Μνημόνιο με τις Η.Π.Α.
Βάση για τη διαπραγμάτευση, από ελληνικής πλευράς, της σχετικής Συμφωνίας αποτελούν οι κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της Ε.Ε. στο θέμα αυτό, προκειμένου το αμερικανικό σχέδιο συμφωνίας να καταστεί συμβατό με την κοινοτική νομοθεσία και να μην αντιστρατεύεται ή ξεπερνά συμφωνίες που έχουν συναφθεί μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.
Παράλληλα με τις διμερείς διαπραγματεύσεις, ευρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία ανάθεσης διαπραγματευτικής εντολής στην Ευρ. Επιτροπή από το Συμβούλιο, προκειμένου, τομείς που η Επιτροπή θεωρεί ότι εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της, να αποτελέσουν αντικείμενο άμεσης διαπραγμάτευσης ΕΕ-ΗΠΑ.
Από πλευράς τους, οι ΗΠΑ έχουν αποδεχθεί την «παράλληλη προσέγγιση» (twin track approach), ότι, δηλαδή, μπορούν να συζητούν με την Επιτροπή θέματα αρμοδιότητάς της όσον αφορά το Πρόγραμμα, εμμένουν, όμως, λόγω της νομοθεσίας τους, στις διμερείς διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη στα ζητήματα αρμοδιότητας των τελευταίων.
Εν κατακλείδι, η χώρα μας προσέρχεται στις σύνθετες και δύσκολες αυτές διαπραγματεύσεις επιδιώκοντας μια συμφωνία που θα συνδυάζει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο:
α) την απαρέγκλιτη προσήλωσή μας στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών
β) το διαφοροποιημένο περιβάλλον ασφάλειας στον κόσμο μετά το 2001 (δεν πρέπει να το υποτιμούμε) και
γ) τα πλεονεκτήματα που θα προκύψουν για τον Έλληνα πολίτη από την κατάργηση του σημερινού συστήματος θεωρήσεων.
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ
Κύριε συνάδελφε,
Θα ήθελα να τονίσω και πάλι ότι η Ελλάδα, στις συνομιλίες της με την Αμερικανική πλευρά, εξαρχής προέβαλε τις δεσμεύσεις της από το εθνικό και κοινοτικό δίκαιο. Σ’αυτό το πλαίσιο διαπραγματεύεται και θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται. Έχει στηρίξει την «κοινή γραμμή» της Ε.Ε. απέναντι στις αμερικανικές θέσεις και έχει δεχθεί τα εύσημα από τους εταίρους μας για τη στάση της αυτή.
Η διαγραφόμενη συμβιβαστική τάση στο πλαίσιο της Ε.Ε. αφήνει περιθώριο στα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε «διμερείς δεσμεύσεις» με τις ΗΠΑ, υπό τον όρο του πλήρους σεβασμού των κοινοτικών δεσμεύσεών τους.
Όσον αφορά ειδικότερα θέματα, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ (Κανονισμός Πλαίσιο 2320/02 και Εφαρμοστικοί Κανονισμοί), το Παράρτημα 17 της Σύμβασης του Σικάγου για τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), το οποίο αναφέρεται στην ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας, καθώς και με τον, σύμφωνο με τα ανωτέρω, Εθνικό Κανονισμό Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας, είναι η Ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας αρμόδια να αποφασίσει εάν θα επιτρέψει την παρουσία ενόπλων συνοδών σε πτήσεις υψηλού, κατά την κρίση της, κινδύνου, δυνατότητα, η οποία δεν χρειάστηκε μέχρι τώρα να ενεργοποιηθεί για πτήσεις ελληνικών αεροπορικών εταιρειών.
Για τα στοιχεία επιβατών πτήσεων, στο πλαίσιο της ΕΕ και των Συμφωνιών ΕΕ-ΗΠΑ, έχουν τεθεί υψηλών προδιαγραφών κριτήρια και εγγυήσεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Τους όρους αυτούς, τους οποίους η Ελλάδα τους έχει σε μεγάλο βαθμό ενσωματώσει στην εθνική της νομοθεσία, έχουμε σαφή πρόθεση, αλλά και υποχρέωση, να τους τηρήσουμε και έναντι της αμερικανικής πλευράς.
Όσον αφορά στην ασφάλεια των ελληνικών αεροδρομίων, στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (Παράρτημα 17 στη Σύμβαση του Σικάγου), τίθενται τα αναγκαία κριτήρια ασφάλειας, ο σεβασμός των οποίων από την Ελλάδα (σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της Συμφωνίας Αερομεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ του 2007), καθώς και τη συναφή Κοινοτική νομοθεσία, αποτελούν το πλαίσιο και την εγγύηση για την ασφάλειά τους.
Η ελληνική πολιτεία με σεβασμό προς τον Έλληνα πολίτη και τις κοινοτικές και διεθνείς υποχρεώσεις της, προέβη σε άρδην αναμόρφωση του συστήματος έκδοσης ελληνικών διαβατηρίων. Το διαβατήριο που κρατούν σήμερα στα χέρια τους οι Έλληνες πολίτες είναι από τα ασφαλέστερα στον κόσμο.
Κλείνοντας, κύριε συνάδελφε, μια παρατήρηση:
‘Εχω πει πολλές φορές σε αυτήν την αίθουσα ότι στην εξωτερική πολιτική δεν χωρούν πλειοδοσίες πατριωτισμού. Το ίδιο ισχύει και στον τομέα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών.
Αναγνωρίζω ιστορικά τους αγώνες και προσπάθειές σας στον τομέα αυτό,
Αναγνωρίστε όμως και σε εμάς τη δική μας ιδιαίτερη ευαισθησία.
