Σάββατο, 25 Σεπτεμβρίου 2004
Τα μηνύματα που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν ότι το κλίμα είναι υπέρ στο να πάρει η Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ποια στάση θα κρατήσει η Ελλάδα με δεδομένη τη μη επίλυση του κυπριακού προβλήματος;
Τασσόμαστε υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας. Αυτή είναι η ξεκάθαρη πολιτική μας επιλογή: μία ευρωπαϊκή Τουρκία, στο εσωτερικό και στη διεθνή της συμπεριφορά, είναι προς όφελος όλων. Κι είναι θα έλεγα μία επιλογή που υπερβαίνει τις λογικές "τακτικισμού" και συγκυρίας. Από εκεί και πέρα: η απόφαση για την παροχή ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν αφορά μόνο εμάς. Αφορά όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ. Και βασίζεται στο κατά πόσον η Τουρκία εκπληρώνει συγκεκριμένα κριτήρια. Περιμένουμε μ’ ενδιαφέρον την έκθεση της Επιτροπής, σε λίγες μέρες. Όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ο ευρωπαϊκός δρόμος, μπορεί να φαίνεται σ’ ορισμένους στενός, αλλά σίγουρα δεν είναι και σύντομος. Η Τουρκία θα εξακολουθήσει να βρίσκεται υπό κρίση και μετά τον επόμενο Δεκέμβριο. Οποιαδήποτε χώρα θέλει να μπει στην Ένωση, πρέπει πρώτα να προσαρμοσθεί στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και άρα να αλλάξει ριζικά σε πολλούς τομείς.
Όσον αφορά στη συζήτηση που γίνεται για τους δυο κανονισμούς της Ε.Ε. για τις εμπορικές συναλλαγές με τα κατεχόμενα, που βρισκόμαστε;
Υπάρχουν αρκετά νομικά αλλά και πολιτικά θέματα τα οποία εξετάζονται ακόμη. Υπάρχει όμως σταθερή βελτίωση και πιστεύω ότι θα καταλήξουμε σε συναινετικές αποφάσεις. Η στήριξη της Ελλάδας (αλλά και της Κύπρου) για την οικονομική ενίσχυση της τουρκοκυπριακής κοινότητας έχει σίγουρα καταγραφεί. Όμως σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να κινηθούμε με πνεύμα που να επιτρέπει μία ευρωπαϊκή λύση στην Κύπρο. Με πνεύμα που δεν θα απομακρύνει, αλλά θα φέρνει κοντύτερα τις δύο κοινότητες. Αυτός είναι ο στόχος μας.
Βλέποντας πλέον από μακριά -και αναφέρομαι στη χρονική προσέγγιση- πιστεύετε ότι η Λουκέρνη και στη συνέχεια τα δυο δημοψηφίσματα για το Κυπριακό, θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά;
Ως άνθρωπος αλλά και ως διαπραγματευτής, προτιμώ να μην λέω "αν είχε γίνει αυτό", αλλά "να γίνει τούτο". Εστιάζω δηλαδή στις ευκαιρίες και στους κινδύνους. Τα υπόλοιπα είναι δουλειά των ιστορικών. Από εκεί κι έπειτα, για να μπούμε στην ουσία, η Κυβέρνηση αυτή παρέλαβε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δεσμεύσεων και πιστεύω πως ανταποκρίθηκε με τον καλύτερο τρόπο. Κι αυτό αναγνωρίστηκε από όλους. Ο κυπριακός λαός έκανε ελεύθερα την επιλογή του. Η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και το Κυπριακό παραμένει στην καρδιά του διεθνούς προβληματισμού.
Τι μπορούμε να περιμένουμε, όμως, από εδώ και πέρα έτσι ώστε να λυθεί οριστικά αυτό το πρόβλημα; Και το ρωτώ γιατί πολλά λέγονται και γράφονται για νέες πρωτοβουλίες από τον ΟΗΕ ή τις ΗΠΑ, αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Δεν περιμέναμε ασφαλώς να υπάρξει άμεσα μία νέα πρωτοβουλία, μετά και το ξεκάθαρο αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων. Πιστεύω όμως πως μπορούν σχετικά σύντομα να διανοιχτούν δρόμοι για νέες πρωτοβουλίες. Έχω πει ότι θα εργαστούμε για μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση, για έναν ευρωπαϊκό γάμο στην Κύπρο. Το ζητούμενο δεν έχει αλλάξει. Είναι η επανένωση της Κύπρου με τρόπο ώστε όλοι οι Κύπριοι να μπορούν να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα της ευρωπαϊκής συμμετοχής.
Μετά την αποχώρηση του Ιλίρ Μέτα από τον κυβερνητικό σχηματισμό του Φάτος Νάνο παρατηρείται μια "πολιτική αστάθεια" στην Αλβανία. Το υπουργείο Εξωτερικών έχει μελετήσει το μέγεθός της και τις συνέπειες που αυτή μπορεί να έχει στις σχέσεις των δυο χωρών;
Είναι φυσιολογικό να παρακολουθούμε συνεχώς τις εξελίξεις στην Αλβανία, ως φιλική χώρα, αλλά και ως ο Ευρωπαίος γείτονας στην περιοχή. Η Αλβανία έχει πιστεύω μπροστά της σημαντικές επιλογές για το μέλλον της. Επιλογές που πρέπει να ενδυναμώνουν την ευρωπαϊκή της προοπτική και το κράτος δικαίου, ώστε να αλλάξει σταδιακά ολόκληρη η γειτονιά μας. Έχουμε επανειλημμένα υπογραμμίσει τη σημασία που έχει η μετατροπή των Βαλκανίων από πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης σε ευρωπαϊκή γειτονιά.
Κατά την διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας αναμένεται να αρχίσει εκ νέου η συζήτηση για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Με δεδομένες τις αλλαγές που έχουν επέλθει και λόγω Ευρωεκλογών και λόγω της διεύρυνσης, σε ποιο δρόμο βρισκόμαστε;
Όπως γνωρίζετε, στις 29 Οκτωβρίου, η νέα ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη θα υπογραφεί απ’ τους ηγέτες των Κρατών Μελών της Ένωσης. Θεωρούμε πως είναι μία τεράστιας εμβέλειας εξέλιξη. Είναι σαν να σηκώνεται ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στον αέρα και να τοποθετείται σε καινούργιες ράγες. Ορισμένες χώρες θέτουν το όλο ζήτημα σε δημοψήφισμα. Οι περισσότερες το επικυρώνουν μέσω των Εθνικών τους Κοινοβουλίων. Όμως χρειάζεται και να προνοήσουμε για το τι θα συμβεί σε περίπτωση καταψήφισης της νέας Συνθήκης από ένα ή περισσότερα μέλη. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι. Η Ευρώπη είναι εθισμένη, θα έλεγα, στο να προχωράει μπροστά, συχνά μέσω κρίσεων. Παράλληλα μ’ αυτή την διαδικασία, είναι ανάγκη να υπάρξει περισσότερη και καλύτερη πληροφόρηση για το τι είναι αυτή η Συνθήκη και τι αντίκτυπο έχει για την καθημερινή ζωή του κάθε πολίτη χωριστά. Η Ιρλανδική Προεδρία ανέλαβε μία σχετική πρωτοβουλία, η οποία συνεχίζεται απ’ την τρέχουσα Ολλανδική Προεδρία, για την καλύτερη ενημέρωση των πολιτών μας σχετικά με την ευρωπαϊκή διάσταση της ζωής μας. Στις αρχές του άλλου μήνα μάλιστα, θα συναντηθούμε σε υπουργικό επίπεδο ώστε να καθορίσουμε στόχους και προτεραιότητες. Στο τέλος-τέλος, το νέο Σύνταγμα που δημιουργείται, η νέα Ευρώπη που διαμορφώνεται, αφορά τον κάθε πολίτη χωριστά. Τον κάθε πολίτη των 25 Κρατών Μελών. Όχι μία ομάδα γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες.
Να περάσουμε λίγο στην εσωτερική πολιτική. Η κυβέρνηση έχει κλείσει στο τιμόνι της χώρας έξι και πλέον μήνες. Είστε ικανοποιημένος από την μέχρι σήμερα πορεία της, με δεδομένο και το τελευταίο τραγικό δυστύχημα με το Chinook, όπου καταδείχτηκαν σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού;
Όπως ξέρετε ταξιδεύω συχνά στο εξωτερικό. Πρέπει να σας πω ότι τόσο καλά λόγια για τη χώρα μας δεν έχω ακούσει. Η Ελλάδα ταυτίστηκε φέτος με την επιτυχία. Για αυτό έχω κάθε λόγο να είμαι ευχαριστημένος. Αλλά ακόμη κι αν δεν υπήρχε το τεράστιο επίτευγμα της επιτυχέστατης διοργάνωσης των Ολυμπιακών και η πρόκληση του Κυπριακού, η λίστα με τα επιτεύγματα της Κυβέρνησης αυτό το εξάμηνο θα ήταν ήδη σημαντική. Σας θυμίζω τις ρυθμίσεις για τα πανωτόκια και τους συμβασιούχους, τα μέτρα-ανάσα για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σας θυμίζω τις σημαντικότατες δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού για μια νέα αναπτυξιακή κι οικονομική πολιτική. Η χώρα αλλάζει αθόρυβα αλλά αποτελεσματικά. Αν συγκρίνει μάλιστα κανείς τα επιτεύγματα αυτής της Κυβέρνησης με τ’ αντίστοιχα προηγούμενων ελληνικών Κυβερνήσεων στους πρώτους έξι μήνες της θητείας τους, νομίζω θα καταλάβει εύκολα την διαφορά.
Πάντως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σας κατηγορεί πως δεν κυβερνάτε, αντίθετα δημιουργείτε προβλήματα και χαλάτε ότι έχτισε με κόπους του ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση. Τι απαντάτε;
Θα μπορούσα να πω πολλά για το πώς κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ και για το τι παραλάβαμε. Τελευταία, υπάρχουν ολοένα και πιο εκπληκτικές "επιδόσεις" στον τρόπο με τον οποίο ασκεί αντιπολίτευση το ΠΑΣΟΚ. Απ’ τη μία, πολλές φορές μοιάζει ν’ αντιπολιτεύεται τον εαυτό του, αφού πολλές απ’ τις ελλείψεις της δημόσιας διοίκησης οφείλονται αποκλειστικά στον δικό του τρόπο διακυβέρνησης, επί εικοσαετία. Από την άλλη, σ’ αυτή την φάση μοιάζει ν’ αντιπολιτεύεται για εσωτερικούς λόγους, καθώς έχει τα γνωστά προβλήματα. Το αποτέλεσμα είναι πως έχει εγκαινιάσει ένα ιδιότυπο είδος σουρεαλιστικής αντιπολίτευσης, που προκαλεί το ενδιαφέρον μόνο και μόνο επειδή δεν την καταλαβαίνει κανένας.
