Κυριακή, 31 Οκτωβρίου 2004
1.- Γιατί έρχεται ο πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Καραμανλής στην Κύπρο;
Ο Κώστας Καραμανλής, έρχεται με συγκίνηση σε μια Κύπρο που πλέον, όπως κι η Ελλάδα, αποτελεί ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για μια εξέλιξη ιστορικής σημασίας στην πορεία του Ελληνισμού. Σηματοδοτεί νέα δικαιώματα και νέες υποχρεώσεις για την Κύπρο, που μας κάνουν να συνεργαζόμαστε ακόμη πιο στενά. Βεβαίως, το ζήτημα της κατοχής παραμένει για όλους μας ιδιαιτέρως κρίσιμο. Θέλουμε κι επιδιώκουμε μία λύση που να είναι δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική και να συνάδει με την ιδιότητα της Κύπρου ως Κράτους Μέλους της ΕΕ. Θέλουμε μια ευρωπαϊκή λύση στην Κύπρο. Και πιστεύω πως η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδας θα δώσει – εκτός των άλλων – και αυτό το στίγμα μιας νέας εποχής παντού.
2.- Ποιοι είναι οι κύριοι άξονες επί των οποίων θα διαβουλευθούν ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Παπαδόπουλος;
Διανύουμε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τα συμφέροντα του Ελληνισμού. Οι επόμενοι μήνες μπορούν να θέσουν ρεαλιστικές βάσεις, ώστε ν’ αλλάξει ριζικά η γειτονιά μας προς το καλύτερο. Όμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί αν η Τουρκία δεν συνειδητοποιήσει σε βάθος τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται μία ευρωπαϊκή πορεία. Αυτό είναι και το γενικό πλαίσιο της συζήτησης μεταξύ των δύο ηγετών.
3.- Υπάρχει καταφανής διάσταση θέσεων μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, ιδιαίτερα στην άσκηση του βέτο κατά του καθορισμού ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την Τουρκία. Ο κ. Καραμανλής έρχεται στην Κύπρο για να ασκήσει πιέσεις στον κ. Παπαδόπουλο για να συναινέσει υπέρ της Τουρκίας;
Ούτε υπήρξε διάσταση και πιέσεις, ούτε υπάρχουν, αλλά ούτε και θα υπάρξουν. Και το λέω κατηγορηματικά. Βαδίζουμε μαζί, συνεργαζόμενοι, με αίσθημα ευθύνης, εθνικής και ευρωπαϊκής.
4.- Η Κύπρος είναι κατακτημένη από τον Αττίλα. Νομιμοποιείται, κατά την άποψή σας, να επιβραβεύσει τον κατακτητή της, συναινούσα στον καθορισμό ημερομηνίας για ενταξιακές διαπραγματεύσεις Ε.Ε.-Τουρκίας;
Έχω εξηγήσει σε πολλούς ξένους ομολόγους μου το μέγεθος της ιστορικής ανωτερότητας που ζητούν από την Κύπρο και τον λαό της. Δεν βλέπω όμως την ημερομηνία ως επιβράβευση του Αττίλα. Την βλέπω αντίθετα ως έναρξη μιας πορείας που θα ανατρέψει οριστικά την βία και τα τετελεσμένα της. Θέλει μεγάλη δύναμη ψυχής αλλά και στρατηγική σκέψη.
5.- Συμφωνείτε ότι το βέτο είναι το τελευταίο και ισχυρότερο χαρτί της ευρωπαϊκής Κυπριακής Δημοκρατίας για να υποχρεώσει την Τουρκία να προσαρμοσθεί προς τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της και προς τους γνωστούς όρους που θέτει η Λευκωσία;
Το βέτο -δίδασκα παλιά στους φοιτητές μου- είναι σπουδαίο όπλο όταν τελικά δεν ασκείται, αλλά με την απειλή του πετυχαίνεις σημαντικά ανταλλάγματα. Δεν είναι ατομική βόμβα που την πετάς για να γίνουν όλα γύρω σου κομμάτια. Κι εδώ, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι πολύ σημαντικό: η Τουρκία δεν θα γίνει Μέλος της ΕΕ τον επόμενο Δεκέμβριο. Τον Δεκέμβριο ενδέχεται να λάβει ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων. Διαπραγματεύσεων που θα είναι ιδιαίτερα επίπονες και που θα περιλαμβάνουν την συνεχή αδιάλειπτη και χωρίς εκπτώσεις κρίση της Τουρκίας. Και κριτής θα είναι κάθε μέρα και σε κάθε στάδιο η Κύπρος. Το βέτο λοιπόν δεν θα χαθεί.
6.- Η Αθήνα θεωρεί ότι μια ευρωπαϊκά προσανατολισμένη Τουρκία θα είναι πιο θετική και συνεργάσιμη, από μια Τουρκία εκτός Ευρώπης και φονταμενταλιστική. Ποια εχέγγυα έχετε ή σας παρέχει η Άγκυρα ότι εννοεί αυτά που θεωρητικά διακηρύσσει; Οι συνεχείς και αταλάντευτες παραβιάσεις και αμφισβητήσεις του ελληνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου και η αμείωτη τουρκική επιθετικότητα κατά της Ελλάδας και της Κύπρου είναι αποδείξεις μιας… ευρωπαϊκής Τουρκίας;
Υπάρχουν πράγματι ανοιχτά θέματα και σοβαρά προβλήματα. Θα ήμουν ο τελευταίος που θα σας έλεγα πως όλα είναι ρόδινα. Αλλά η στρατηγική μας επιλογή είναι μια Τουρκία που θα παύσει να σκέφτεται την βία και την ένταση, που θα διακόψει τέτοιου είδους ενέργειες, σαν κι αυτές που έχουμε δει τις τελευταίες μέρες. Μία Τουρκία δηλαδή που θα συμπεριφέρεται ως ευρωπαϊκή χώρα. Αυτό δεν είναι ευχολόγιο. Η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν την διαβάσετε, περιγράφει με ακρίβεια τους όρους τους οποίους καλείται να εκπληρώσει η Άγκυρα. Και είναι ασφυκτικοί για οποιονδήποτε καταλαβαίνει.
7.- Γιατί η Αθήνα αποσύνδεσε επισήμως και πλήρως τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Ελσίνκι από το Κυπριακό; Το καλόπιασμα του… "κουμπάρου Ερντογάν", τι ουσιαστικό και θετικό απέφερε μέχρι σήμερα στην Ελλάδα;
Δεν υπάρχει καμία αποσύνδεση. Το Ελσίνκι προβλέπει την επανεξέταση του θέματος απ’ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και αυτό θα γίνει. Με τα χρονικά περιθώρια που υπάρχουν και τις θέσεις που έχει υιοθετήσει μέχρι σήμερα η Τουρκία, βλέπω δύσκολο να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία πριν τον Δεκέμβριο. Σε κάθε περίπτωση, η Ελληνική Κυβέρνηση έχει τονίσει πως αν η Τουρκία δεν συμπεριφέρεται ως ευρωπαίος γείτονας στις εξωτερικές της σχέσεις, αυτό αποκλείει αυτομάτως την δυνατότητα να γίνει Μέλος της ΕΕ. Έχουμε λοιπόν κι άλλα περιθώρια που εκτιμούμε ότι θα είναι ίσως και καλύτερα.
8.- Γιατί ο Έλληνας Πρωθυπουργός επανέφερε το δόγμα (του θείου του…), "η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται"; Δεν πρόκειται περί νέας ελληνικής σεισάχθειας ευθυνών και ενός νέου βολικού ελληνικού άλλοθι έναντι ενός κρισιμότατου εθνικού ζητήματος;
Δεν συμφωνώ με τις εκτιμήσεις σας που μας αδικούν μάλιστα κατάφωρα. Νομίζω ότι αντίθετα όλη η Κύπρος δεν θα ξεχάσει ποτέ τι έγινε τον Απρίλιο. Κι εμείς δεν ξεχνάμε ποτέ την Κύπρο.
9.- Αν η Κύπρος προτάξει το βέτο της, δικαιολογημένα υπό τις περιστάσεις, κατά της κατοχικής Τουρκίας, η Αθήνα ποια στάση θα τηρήσει, αφού ήδη τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της ένταξης της Τουρκίας, χωρίς κανέναν όρο είτε στα ελληνοτουρκικά είτε στο Κυπριακό;
Πρώτα-πρώτα έχω επανειλημμένα πει ότι δεν δίνουμε λευκή επιταγή σε κανέναν. Ούτε εμείς, ούτε βέβαια και η Κυπριακή Κυβέρνηση που ασφαλώς θα πάρει κι εκείνη τις αποφάσεις της. Όπως σας είπα και πριν, υπάρχει αγαστή συνεργασία και συνεννόηση ανάμεσα στις Κυβερνήσεις μας. Σ’ ότι αφορά τους "όρους" στους οποίους αναφέρεστε, σας καλώ πάλι να ανατρέξετε στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
10.- Ο κυπριακός Ελληνισμός, με ένα συντριπτικό 76% απέρριψε το σχέδιο Ανάν. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ επισημαίνει ότι, αν η μία εκ των δύο πλευρών το απορρίψει, τότε αυτό "νομικά είναι άκυρο". Γιατί Ελλάδα και Κύπρος εμμένουν σε ένα νεκρό και απορριφθέν σχέδιο; Αυτό δεν αποτελεί πρωτοφανή πολιτική ασέβεια προς τη βούληση της πλειοψηφίας των Ελλήνων της Κύπρου;
Το Σχέδιο Ανάν είναι πράγματι νομικά νεκρό. Πολιτικά όμως για την διεθνή κοινότητα φαίνεται ως η μόνη δυνατή βάση επανεκκίνησης των προσπαθειών για λύση. Από εκεί και πέρα όμως όλοι σχεδόν συνειδητοποιούν ότι πρέπει να υπάρξουν αλλαγές κι η λύση να είναι σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο.
11.- Αθήνα και Λευκωσία υποστηρίζουν ένα νομικά και πολιτικά νεκρό σχέδιο Ανάν επειδή ανελήφθησαν δεσμεύσεις από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας; Ή γιατί Αθήνα και Λευκωσία δεν επιθυμούν ή αδυνατούν να παρουσιάσουν δικό τους σχέδιο λύσης, στηριγμένο σε ό,τι ακριβώς διαλαμβάνει και το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα;
Τόσο οι θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, όσο και της Ελλάδας είναι σαφείς και διακηρυγμένες. Είναι θέσεις ευθύνης, εθνικής ευαισθησίας, αλλά και πολιτικού ρεαλισμού. Δεν ζούμε μόνοι μας σε αυτόν τον πλανήτη. Υποστηρίζαμε επί μακρόν την ενεργότερη ανάμιξη του ΟΗΕ και καταλήξαμε σ’ ένα Σχέδιο που απερρίφθη απ’ τον Κυπριακό λαό. Από εκεί κι έπειτα, κομβικής σημασίας εξέλιξη είναι η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’ αυτό και με δεδομένη την θέση της Τουρκίας πως επιδιώκει να μπεί σε έναν ευρωπαϊκό δρόμο, ζητούμε μία λύση που να είναι σύμφωνη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
12.- Ο κυπριακός Ελληνισμός αιτιολογημένα αξιώνει – μετά και την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. – λύση ευρωπαϊκή, δηλαδή συμβατή και πλήρως προσαρμοσμένη σε ό,τι πρεσβεύει η δημοκρατική Ευρώπη. Γιατί η Αθήνα αποφεύγει πεισματικά κάθε σχετική αναφορά, όταν ακόμα και ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Γ. Μπορέλ υποστηρίζει, με πρόσφατη δήλωσή του, αναζήτηση μιας άλλης, ευρωπαϊκής λύσης στο Κυπριακό;
Δεν έχετε δίκιο. Η Ελληνική κυβέρνηση έχει μιλήσει επανειλημμένα για μια ευρωπαϊκή λύση και για έναν "ευρωπαϊκό γάμο" στην Κύπρο. Πολλές φορές δημοσίως τόσο ο Πρωθυπουργός, όσο κι ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Μολυβιάτης αλλά κι εγώ έχουμε τονίσει την εθνική μας αυτή πολιτική. Σημασία όμως δεν έχουν μόνο οι δηλώσεις, αλλά το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα που θέλει τόσο η Ελλάδα, όσο κι η Κύπρος είναι μια ευρωπαϊκή λύση του Κυπριακού. Με τις προσπάθειες όλων μας και με έξυπνη στρατηγική μπορούμε να αισιοδοξούμε και να κάνουμε τις συνθήκες πιο ώριμες.
