Παρασκευή, 11 Φεβρουαρίου 2005
1. Εκτιμάτε ότι θα επανέλθει σύντομα το σχέδιο Ανάν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ώστε να επιλυθεί το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου;
Καταρχάς θα ήθελα για μία ακόμη φορά να υπογραμμίσω τη σταθερή βούληση της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης για την εξεύρεση μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Αυτό επαναβεβαιώθηκε και κατά την τελευταία επίσκεψη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα. Γι’ αυτό τον σκοπό συνεργαζόμαστε στενά και είμαστε σε διαρκή επικοινωνία μ τη Λευκωσία. Ως προς το Σχέδιο Ανάν δεδομένου του αρνητικού αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στην Κύπρο, είναι σαφές ότι υπάρχουν στοιχεία που πρέπει να αλλάξουν. Επιπλέον, τόσο η εμπειρία της περιόδου που πέρασε, όσο και τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ από την 1η Μαΐου 2004 πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η όποια κινητικότητα εκδηλωθεί, θα πρέπει να έχει ουσία.
2. Υπάρχουν προϋποθέσεις, από πλευράς Ελληνικής Κυβέρνησης, για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, με βάση το σχέδιο του Γ.Γ. του ΟΗΕ, και ποιες είναι αυτές;
Η Κυπριακή κυβέρνηση, αλλά και πολλά κυπριακά κόμματα έχουν ήδη εκφράσει τις απόψεις τους. Οι τοποθετήσεις της Κυπριακής πλευράς, ως προς την περιγραφή του διαδικαστικού πλαισίου, κινούνται στην κατεύθυνση της λογικής. Είναι δηλαδή λογικό πως μια συνταγή που απέτυχε, δε μπορεί να εφαρμοστεί εκ νέου απαράλλακτη. Οι προϋποθέσεις, λοιπόν, σχετίζονται άμεσα με αυτό που προανέφερα: τη σωστή ανάλυση των αιτίων που οδήγησαν στην αποτυχία της προηγούμενης πρωτοβουλίας και τη νέα πραγματικότητα της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους. Δεν υπάρχει επιτυχής τερματισμός, χωρίς να έχει προηγηθεί η σωστή εκκίνηση. Εμείς στεκόμαστε στο πλευρό της Κύπρου σε κάθε της βήμα. Αυτό επιβεβαιώθηκε και στην τελευταία επίσκεψη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα.
3. Αν μέχρι τις 3 Οκτωβρίου η Τουρκία δεν επεκτείνει την τελωνιακή της σύνδεση και με τα 10 νέα κράτη-μέλη της Ε.Ε., άρα και με την Κύπρο, θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε αυτό το ζήτημα είναι δεδομένες. Η Τουρκία δεσμεύτηκε ότι θα υπογράψει το Πρωτόκολλο για την επέκταση της τελωνειακής ένωσης στα δέκα νέα κράτη-μέλη, άρα και στην Κυπριακή Δημοκρατία, πριν αρχίσουν οι ενταξιακές της διαπραγματεύσεις στις 3 Οκτωβρίου Αυτό έχει καταγραφεί στο κείμενο των συμπερασμάτων της 17ης Δεκεμβρίου και το έχουν επαναλάβει πολλοί αξιωματούχοι ευρωπαϊκών χωρών και της Ένωσης. Αν η Τουρκία είναι ειλικρινής για την πρόθεσή της να ακολουθήσει το δρόμο που οδηγεί στην μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, τότε είναι αναγκασμένη να το πράξει. Και όσο πιο γρήγορα το πράξει, τόσο το καλύτερο για την ευρωπαϊκή της προοπτική.
4. Πως σχεδιάζει να αντιμετωπίσει η Ελληνική Κυβέρνηση την προκλητική και επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο;
Αν ζυγίσουμε όλα τα δεδομένα θα συνειδητοποιήσουμε ότι για πρώτη φορά, υπάρχει μία νέα πραγματικότητα. Η Τουρκία έχει μπει πλέον σε ένα Μαραθώνιο εξευρωπαϊσμού με 25 κριτές, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνει συγκεκριμένα πράγματα σε συγκεκριμένους χρόνους. Το ευρωπαϊκό Τζίνι έχει βγει από το τούρκικο λυχνάρι και αυτό μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Και θα είναι προς όφελος όλων μας. Δεν πρέπει να το υποτιμούμε αυτό. Από την άλλη όμως, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι υπάρχουν ακόμη στην Τουρκία δυνάμεις αντίδρασης, που αντιστέκονται σε οποιεσδήποτε αλλαγές. Δεν περιμένουμε, λοιπόν, πρακτικές και συμπεριφορές δεκαετιών να αλλάξουν από τη μία μέρα στην άλλη με το πάτημα ενός κουμπιού.
5. Εκτιμάτε ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο, μπορούν να παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
Πρώτα – πρώτα θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι στις Βρυξέλλες πετύχαμε σε αυτό το σημείο μία ουσιαστική αναβάθμιση των αποφάσεων του Ελσίνκι. Όχι μόνο διαγράψαμε τον όρο "συναφή θέματα", οποίος ήταν επικίνδυνα ασαφής, αλλά διατηρήσαμε τη δυνατότητα προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με την προσθήκη όμως, "αν αυτό κριθεί αναγκαίο". Αυτό σημαίνει πως το εάν το πότε και ποιο θέμα θα παραπεμφθεί, θα κριθεί τη δέουσα στιγμή.
6. Γιατί η Κυβέρνηση επιμένει να υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, παρότι η Τουρκία δεν σέβεται κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας;
Η Ελλάδα έχει κάνει τη στρατηγική επιλογή να βοηθήσει στον εξευρωπαϊσμό ολόκληρης της γειτονιάς μας, που αποτελεί και τη μοναδική λύση για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Εδώ και 5 δεκαετίες η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει συμβάλει αποφασιστικά στην διαμόρφωση μίας Ευρώπης συνεργασίας και γι’ αυτό πιστεύουμε πως η επίδραση της στην περιοχή μας θα είναι ευεργετική. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επιλογή μας να συμβάλουμε στον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας. Όμως, από τη στιγμή που η ίδια η Τουρκία θέλησε να μπει σε αυτό τον μακρύ δρόμο, όλη η συμπεριφορά της παρακολουθείται από τους 25 κριτές της. Θέλουμε πραγματικά έναν Ευρωπαίο γείτονα στα ανατολικά μας, και θα στηρίξουμε αυτή την επιλογή. Αλλά αυτό σημαίνει πως πάνω απ’ όλα η Τουρκία πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά. Εμείς ζυγίζουμε και την παραμικρή κίνηση της Τουρκίας και την αξιοποιούμε διαπραγματευτικά με τον καλύτερο τρόπο παρόλο που δεχόμαστε ότι κάθε αρχή είναι και δύσκολη. Η πολιτική μας είναι σταθερή, ειλικρινής και εποικοδομητική αλλά δεν είναι πολιτική λευκής επιταγής.
7. Γιατί η νέα Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, επισκέφθηκε την ’γκυρα και όχι και την Αθήνα;
Όπως γνωρίζετε η Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ έχει στην βαλίτσα της κατά προτεραιότητα θέματα που αφορούν τις εξελίξεις στο Ιράκ. Η κυρία Ράις επισκέφθηκε κατά συνέπεια και την Τουρκία διότι εκ των πραγμάτων υπάρχει εμπλοκή της στο θέμα του Ιράκ. Η επαφή με τις ΗΠΑ πάντως είναι σταθερή και ουσιαστική και περιλαμβάνει συναντήσεις σε όλα τα επίπεδα.
