Τρίτη, 22 Μαρτίου 2005
H διαδικασία κύρωσης της Ευρωπαϊκής Συνθήκης από την Βουλή των Ελλήνων έχει ήδη ξεκινήσει. Με την ολοκλήρωσή της η Ελλάδα θα είναι ανάμεσα στις πρώτες χώρες της Ευρώπης των 25 που θα κυρώσουν το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ήταν πάντοτε ένα δύσκολο εγχείρημα. Κάθε βήμα, κάθε διαπραγμάτευση, ήταν μία μάχη ανάμεσα στις φοβίες του χθες και στο όραμα μίας ενωμένης Ευρώπης. Ένα τέτοιο ιστορικό βήμα αποτελεί αναμφισβήτητα και η θέσπιση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης.
Τι είναι η Συνταγματική Συνθήκη; Πρόκειται για ένα κείμενο συνταγματικού χαρακτήρα, αλλά και Συνθήκη μεταξύ κρατών. Είναι βήμα προς την πολιτική Ένωση αλλά και υπενθύμιση ταυτόχρονα της σημασίας των κυρίαρχων κρατών – μελών. Με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα φέρνουμε στο προσκήνιο μια Ευρώπη που μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική, χωρίς όμως να είναι ισοπεδωτική για τις ξεχωριστές εθνικές ιδιαιτερότητες των μελών της. Σε κάθε περίπτωση συναντούμε όρους και προβλέψεις που ήταν αδιανόητα πριν από μερικά χρόνια.
Η Συνταγματική Συνθήκη αποτελεί μια προσπάθεια κωδικοποίησης και βελτίωσης της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να ανταποκριθεί στην πρόκληση της πρόσφατης διεύρυνσης. Δεν είναι μία προσπάθεια να επανεφεύρουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποτελεί όμως μία ποιοτική αλλαγή του πλαισίου αναφοράς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τις νέες ράγες πάνω στις οποίες πρέπει να τρέξει το ευρωπαϊκό τρένο..
Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς τι επετεύχθη. Πρώτον, σε σύγκριση με το ιδανικό. Δεύτερον, σε σχέση με τις πολιτικές πραγματικότητες. Πολλοί θα θέλαμε μία Συνθήκη πιο απλή, πιο τολμηρή, πιο κοντά στην πολιτική ενοποίηση. Δεν είναι όμως δυνατόν όλα τα κράτη-μέλη να συμφωνούμε και μάλιστα σε όλα τα θέματα. Όλοι αναγκασθήκαμε γι΄ αυτό να αποδεχθούμε ορισμένα σημεία χάριν της ανάγκης επίτευξης συμφωνίας. Όμως πιστεύω πως σε κάθε περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα θα είναι ευεργετικό, τόσο για την ευρωπαϊκή ιδέα, όσο και για τα εθνικά μας συμφέροντα. Φυσικά όλα θα εξαρτηθούν σε τελευταία ανάλυση από τη δική μας παρουσία και τα δικά μας επιτεύγματα, και σ’ αυτόν τον ευρωπαϊκό στίβο κρινόμαστε όλοι οι Έλληνες και όλες οι Ελληνίδες.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι αλλαγές που φέρνει η Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη; Καταρχάς, βελτιώνεται η διακυβέρνηση μιας Ένωσης που με 25 πλέον κράτη-μέλη έχει γίνει πολύ πιο περίπλοκη. Διευκολύνεται και απλουστεύεται γι’ αυτό τον λόγο ο τρόπος λήψης αποφάσεων. Καθιερώνεται παράλληλα η θέση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Καθιερώνονται οι ενισχυμένες συνεργασίες που επιτρέπουν σε όσους θέλουν να προχωρήσουν πιο γρήγορα και πιο μακριά στην ενοποίηση, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να το κάνουν.
Η Ευρώπη γίνεται πιο δημοκρατική. Οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αυξάνονται, ενώ παράλληλα ενισχύεται και ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων. Οι Ευρωπαίοι πολίτες, συγκεντρώνοντας ένα εκατομμύριο υπογραφές, αποκτούν το δικαίωμα της πρωτοβουλίας, έχοντας τη δυνατότητα να "προκαλέσουν" την υιοθέτηση μιας πρότασης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ενισχύεται η κοινωνική διάσταση της Ένωσης. Στόχοι όπως, της κοινωνικής ισότητας και της κοινωνικής προόδου, της πλήρους απασχόλησης, της ανοχής και της αλληλεγγύης, της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού, της ισότητας ανδρών και γυναικών, της ανάπτυξης, και της καταπολέμησης της φτώχειας, καθίστανται καταστατικοί στόχοι της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά "πολιτική κοινότητα δημοκρατικών αξιών" που έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο, τη ζωή και την προσωπικότητά του. Οι αξίες αυτές αναδεικνύονται πλέον με τον πιο επίσημο τρόπο ως ο ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η Ευρώπη αποκτά ισχυρή φωνή στην διεθνή σκηνή. Ενισχύεται η κοινή εξωτερική δράση της και η ασφάλεια των πολιτών της απέναντι σε εξωτερικές απειλές. Θεσπίζεται θέση Υπουργού Εξωτερικών της Ε.Ε., που επιτρέπει πιο συντονισμένη και ορθολογική χρήση των διαφόρων μέσων (πολιτικών, οικονομικών, στρατιωτικών κλπ) που διαθέτει η Ε.Ε. Παράλληλα ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, ένα είδος Υπουργείου Εξωτερικών της Ε.Ε. Η παραδοσιακή επιδίωξη της Ελλάδας για ενδυνάμωση τόσο της αμυντικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. ικανοποιείται μέσα από τις ρυθμίσεις που προβλέπει το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα στον τομέα της Άμυνας.
Η ενίσχυση και των δύο πολιτικών στη βάση της πολιτικής βούλησης και συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών επιτρέπει τη μελλοντική δημιουργία μιας πραγματικά κοινής άμυνας, η οποία θα στηρίζεται στις θεμελιώδους σημασίας αρχές της αλληλεγγύης και της αμοιβαίας συνδρομής. Αρχές που θωρακίζουν τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα την Ελλάδα, έναντι οποιασδήποτε απειλής ή απειλής χρήσης βίας, παράλληλα με την αντιμετώπιση κινδύνων που απορρέουν από "ανθρωπογενείς" ή φυσικές καταστροφές. Η ρήτρα της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των κρατών-μελών που περιλαμβάνεται στο Σύνταγμα, δεν αποτελεί πανάκεια, είναι όμως ένα πρώτο βήμα για τον καλύτερο συντονισμό όχι μόνο των κρατών μελών αλλά και των θεσμών της ΕΕ για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε κινδύνου.
Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα προσφέρει τις δυνατότητες για μια Ευρώπη πιο ισχυρή, πιο συναινετική, πιο αποτελεσματική, πιο κοντά στον πολίτη. Το πώς όμως θα τις αξιοποιήσουμε στο μέλλον, εξαρτάται απ’ την συνεχή μας δέσμευση στο όραμα αυτής της Ευρώπης, αλλά και από τις προσπάθειες που θα καταβάλουμε -όλοι μας, χωρίς καμία εξαίρεση. Διότι τα αποτελέσματα των 24 ετών της συμμετοχής μας στην Ένωση ήταν εντυπωσιακά κατώτερα από τα αναμενόμενα σε σχέση με τις δυνατότητες της χώρας μας. Η θέση του ουραγού της Ευρώπης στη οποία έχουμε περιέλθει δεν περιποιεί τιμή για την Ελλάδα.
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη η Ελλάδα να γίνει επιτέλους ένας ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος στην Ευρώπη, αφοσιωμένη στην εκπλήρωση των κοινών στόχων που τίθενται στην Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη αλλά και στην προώθηση των ιδιαίτερων εθνικών προτεραιοτήτων που έχουμε θέσει. Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά μονόδρομο για τη χώρα μας. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Θέλουμε μία Ελλάδα η οποία να βρίσκεται στην καρδιά των ευρωπαϊκών εξελίξεων, στην καρδιά της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα είναι ένα ξεκάθαρο βήμα μπροστά, ένα βήμα από το οποίο η Ελλάδα κερδίζει.
