Κυριακή, 31 Οκτωβρίου 2004
1) Πού αποδίδετε την ένταση στο Αιγαίο;
Είναι λογικό η αύξηση στην συχνότητα αυτών των συμβάντων το τελευταίο διάστημα να δημιουργεί προβληματισμό. Συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές όμως οι παραβιάσεις είναι πολύ λιγότερες. H προοπτική του να προχωρήσει η Τουρκία στον ευρωπαϊκό της δρόμο βρίσκεται ακόμα σε μεταβατική περίοδο. Και όπως ιστορικά γίνεται σε κάθε μεταβατική περίοδο, παρατηρούνται ανάλογα φαινόμενα. Όμως ισχύει μια παράμετρος που μας επιτρέπει να είμαστε ψύχραιμοι. Παραμένει σταθερή η βούληση της κυβέρνησης της Τουρκίας να προχωρήσει στον ευρωπαϊκό δρόμο. Όταν κανείς διαβάσει την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναγνωρίζει πως δεν είναι μια αυτονόητη ή εύκολη επιλογή. Όμως, σύσσωμη η Τουρκία θα πρέπει σύντομα να συμβιβαστεί με την ιδέα πως δεν υπάρχει κι άλλη. Δεν υπάρχει σοβαρό κι αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο για την Τουρκία. Γι’ αυτό και στην περίπτωση που θέλει πραγματικά να γίνει μια ευρωπαϊκή χώρα, πρέπει να συμπεριφέρεται κι ως ευρωπαϊκή χώρα. Ο ρυθμός της προσέγγισής της στην Ευρώπη εξαρτάται εν τέλει από την ίδια.
2) Η Κυβέρνηση επαναλαμβάνει ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας αποτελεί στρατηγική επιλογή. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση ν’ ασκήσουμε βέτο τον Δεκέμβριο;
Στρατηγικός μας στόχος να μην οδηγηθούμε προς τα εκεί. Αλλά η Τουρκία πρέπει να κατανοήσει πως δεν είμαστε μόνο εμείς που προσέχουμε τι γίνεται στο Αιγαίο. Σήμερα κι αύριο, όλοι οι ευρωπαϊκοί προβολείς είναι και θα είναι στραμμένοι πάνω της. Κι είναι απολύτως φυσιολογικό, όταν έχει αυτή την συμπεριφορά απέναντι σε μια γειτονική της χώρα, που είναι μάλιστα μέλος της ΕΕ, να προκαλεί αμφιβολίες για το αν είναι πραγματικά σε θέση ν’ αλλάξει. Αν κάποιος δεν μπορεί να είναι καλός κι αξιόπιστος γείτονας, θα μπορέσει ποτέ να γίνει καλός κι αξιόπιστος συνεργάτης; Αυτό είναι ένα ερώτημα σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
3) Η συμφωνία του Ελσίνκι είχε συνδέσει την επίλυση των ελληνοτουρκικών με την απόφαση για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Εμείς το αποσυνδέσαμε απ’ την απόφαση του Δεκεμβρίου και παραπέμψαμε την επίλυση στο μέλλον. Προσδοκώντας σε τι;
Δεν υπάρχει καμία αποσύνδεση από εμάς. Η Κυβέρνηση έχει πει πως αν η Τουρκία δεν βελτιώσει την εξωτερική της συμπεριφορά, δεν θα γίνει μέλος της ΕΕ. Το ίδιο λέει πιο ξεκάθαρα από οποιαδήποτε άλλη φορά και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με βάση την οποία θα αποφασίσουμε όλοι τον Δεκέμβριο. Αυτά είναι ξεκάθαρα. Για εμάς είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να μπει στον ευρωπαϊκό δρόμο δηλ. στον ευρωπαϊκό τρόπο επίλυσης των προβλημάτων. Αλλά στην Ελλάδα, βιαζόμαστε να μπερδέψουμε μερικές φορές τον δρόμο με τον προορισμό. Ο προορισμός, η ένταξη, απέχει ακόμη πολύ για την Τουρκία. Αλλά κι ο δρόμος έχει την σημασία του. Γιατί η Ευρώπη, κύριε Τσιόδρα, έχει ένα καταλυτικό αντίκτυπο σ’ όλες τις χώρες. Διατρέχει εγκαρσίως κάθε έκφανση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Απ’ την καθημερινότητα των πολιτών ως την εξωτερική πολιτική, η Ευρώπη – όπως κι η προοπτική της Ευρώπης – σ’ αλλάζει. Σ’ αλλάζει, καθώς η συμμετοχή στην ΕΕ συνεπάγεται μεν δικαιώματα, αλλά όμως επιβάλλει και την εκπλήρωση πάρα πολλών υποχρεώσεων.
4) Εδώ κι αρκετό καιρό συνεχίζεται η συζήτηση μεταξύ εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Εξωτερικών Ελλάδας – Τουρκίας. Υπάρχει πρόοδος;
Η απόσταση στις θέσεις μας παραμένει. Αυτή η Κυβέρνηση διατήρησε τους ίδιους εμπειρογνώμονες στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, δείχνοντας πως θέλει λύσεις, πιστεύει σε λύσεις. Βέβαια την στιγμή αυτή, μετά από τόσα χρόνια και 27 γύρους διερευνητικών επαφών δεν έχει υπάρξει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί σοβαρά ότι αυτό που δεν επιτεύχθηκε σε 2μιση χρόνια θα πρέπει να έχει επιτευχθεί μέσα σε 6 μήνες; Εμείς πήραμε τον άλλο δρόμο: έχουμε ήδη φτάσει στον 27ο γύρο των διερευνητικών επαφών και υπάρχει πρόοδος στην ατμόσφαιρα. Απ’ την άλλη όμως, η άλλη πλευρά δεν φαίνεται έτοιμη να αποκολληθεί από ορισμένες εμμονές της.
5) Πότε βλέπετε να φτάνουμε κοντά σε συμφωνία;
Δεν μπορώ να πω. Το βασικό είναι να συνεχίζεται μέσα σε καλό διμερές κλίμα η προσπάθεια αυτή, χωρίς απειλές και κρίσεις.
6) Τι θα συζητήσει ο Κ. Καραμανλής στην Κύπρο στις 12-13 Νοεμβρίου;
Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού αποτελεί μία ακόμη ένδειξη της συμπαράστασης της Ελλάδας στον Κυπριακό λαό και την Κυπριακή ηγεσία. Η Κύπρος αποτελεί σήμερα Μέλος της ΕΕ. Είναι φυσιολογικό, εκτός της πορείας που διανύουμε ώστε να φτάσουμε σε μια ευρωπαϊκή λύση του Κυπριακού, να συζητηθούν και θέματα γενικότερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.
7) Πόσο πιθανό θεωρείτε να θέσει βέτο η Κύπρος στις 17 Δεκεμβρίου;
Αυτή είναι μια απόφαση που αφορά την Κυπριακή ηγεσία. Όμως κι η Κύπρος σήμερα συμμερίζεται την άποψή μας πως η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας είναι προς όφελος όλων των χωρών της περιοχής. Η προσκόλληση της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό άρμα θ’ αλλάξει τη γειτονιά μας και θα κάνει περισσότερο εφικτή μια ευρωπαϊκή λύση στο πρόβλημα της Κύπρου.
8) Το Κυπριακό δείχνει να έχει ξεχαστεί. Θα αναληφθεί νέα πρωτοβουλία;
Δεν συμφωνώ με την εκτίμησή σας. Το Κυπριακό ούτε έχει ξεχαστεί, ούτε μπορεί να ξεχαστεί από κανέναν. Όλοι έχουν συμφέρον από μια δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική λύση του Κυπριακού που να συνάδει με την ιδιότητα της Κύπρου ως Κράτους Μέλους της ΕΕ. Μετά το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων της 24ης Απριλίου, είπαμε πως θα χρειαστεί κάποιος χρόνος προκειμένου να γίνει αντιληπτό από όλους πως το παρόν και το μέλλον της Κύπρου είναι ευρωπαϊκό, άρα και μια λύση στο Κυπριακό δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή λύση, στη βάση και του υφιστάμενου σχεδίου. Και συνεχίζουμε να ευελπιστούμε πως σύντομα, η κατάσταση θα είναι θετικότερη για έναν ευρωπαϊκό γάμο στην Κύπρο.
9) Μπους ή Κέρι;
Πιστεύω πως θα συνεχίσουμε να έχουμε καλή συνεργασία μ’ οποιαδήποτε Κυβέρνηση εκλεγεί στις ΗΠΑ.
10) Υπάρχουν διαφορές στην εξωτερική πολιτική τους; Τι σημαίνει για την Ελλάδα αν εκλεγεί ο ένας ή ο άλλος;
Σίγουρα υπάρχουν ορισμένες διαφορές, κυρίως διαφορές αποχρώσεων, θα έλεγα. Όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε πως η Ελλάδα κι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια μακροχρόνια φιλική σχέση που έχει εξελιχθεί σε μια ιστορική συμμαχία δεκαετιών. Η αξία αυτής της σχέσης δεν θα μειωθεί, όποιος κι αν είναι ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου.
11) Ακόμη κι υπουργοί επισημαίνουν ότι το θέμα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να κλείσει σύντομα. Συμφωνείτε;
Υπάρχουν συνταγματικά όρια, αν αυτό είναι το "σύντομα" στ’ οποίο αναφέρεστε. Όμως προς το παρόν, για το ζήτημα αυτό δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα. Καταλαβαίνω πως υπάρχει πίεση από ορισμένα μέρη. Απ’ την άλλη, επειδή είστε έμπειρος δημοσιογράφος, θα γνωρίζετε πως ο πολιτικός χρόνος κι ο δημοσιογραφικός χρόνος, συχνά διαφέρουν.
12) Ο Πρόεδρος θα προτιμούσατε να προέρχεται απ’ τη ΝΔ ή θα μπορούσε να προέρχεται κι από την Αριστερά;
Ως θέμα αρχής ο Πρόεδρος θα μπορούσε να προέρχεται από οπουδήποτε, αρκεί βέβαια να μπορεί να εκφράζει την σοβαρότητα και την συνέχεια του πολιτικού μας συστήματος και να λειτουργεί ενωτικά για όλους τους Έλληνες. Νομίζω πως αυτά είναι τα ουσιαστικά κριτήρια που θα υπερισχύσουν στην όποια επιλογή των Κομμάτων, όταν έρθει η ώρα.
