Αθήνα, Τετάρτη 21 Ιουνίου 2006
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μιλήσουμε σχεδόν εφ’ όλης της τρέχουσας ύλης με τον Υφυπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Βαληνάκη που είναι μαζί μας.
Καλησπέρα σας κ. Υπουργέ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Καλησπέρα σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή έχετε και την ιδιότητα του πανεπιστημιακού, θα θέλατε να κάνετε έναν σχολιασμό των τελευταίων εξελίξεων στο εσωτερικό της ακαδημαϊκής κοινότητας;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι σαφής η τοποθέτηση της κυβέρνησης, η χώρα έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις σε όλους σχεδόν τους τομείς κι ένας από τους βασικούς τομείς στον οποίο πρέπει να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις είναι ο χώρος της ανώτατης παιδείας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θεωρείτε ότι επιτυγχάνεται ένα τέτοιο βήμα με όσα ανακοινώθηκαν σήμερα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ο διάλογος είναι, όπως ξέρετε, συστατικό στοιχείο όχι μόνον της δημοκρατίας μας, αλλά και της προσπάθειας της κυβέρνησης, για να μπορούν τα θέματα να προχωρούν μπροστά και οι μεταρρυθμίσεις αυτές να γίνονται πράξη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα πρέπει όμως να πούμε ότι ο διάλογος ολοκληρώθηκε σύμφωνα με την κυβέρνηση στην προηγούμενη φάση του, είχαμε τα τελευταία επεισόδια και τώρα έχουμε πάλι νέο κύκλο διαλόγου. Θεωρείτε ότι είναι πειστικός ο τρόπος με τον οποίο απευθύνεται στους υπόλοιπους εμπλεκόμενους το Υπουργείο Παιδείας;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ασφαλώς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να φύγουμε απ’ αυτά τα θέματα, να πάμε σε εκείνα που κυρίως μας απασχολούν σήμερα. Να ξεκινήσουμε κ. Υπουργέ με το ότι οι ηγέτες των 25 κατά την προ ημερών Σύνοδό τους στις Βρυξέλλες παρέπεμψαν όλες τις ουσιώδεις αποφάσεις στο απώτερο μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αποφασίζει πια ή μόνο μπορεί να αγοράζει χρόνο;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η παράτασή κατά ένα χρόνο της περιόδου περισυλλογής αναδεικνύει το γεγονός ότι η Ευρώπη βρίσκεται πράγματι σε μια κρίσιμη καμπή. Οι προκλήσεις είναι νέες και σύνθετες. Παραδοσιακά η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρούσε σε δυο παράλληλες τροχιές. Από τη μια μεριά την εμβάθυνση και από την άλλη τη διεύρυνση. Και το γεγονός ότι προχώρησε η διεύρυνση με την είσοδο των 10, και ακόμα 2 νέων κρατών μελών ίσως στον επόμενο χρόνο, ενώ την ίδια στιγμή έχουμε μείνει πίσω στη διαμόρφωση του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου, διακινδυνεύει θεμελιακές ισορροπίες της Ένωσης.
Η ανασφάλεια και το άγχος των πολιτών μπροστά στα νέα δεδομένα αποτυπώθηκαν στα αρνητικά δημοψηφίσματα για την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη και το γεγονός αυτό με τη σειρά του οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια δύσκολη θέση. Αλλά πρέπει να πω ότι η Ευρώπη πάντα προχωράει μπροστά, ιδίως μέσα από τις κρίσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, αυτή ή καμπή την οποία περιγράφετε και η απροθυμία των ευρωπαϊκών κοινωνιών και κυβερνήσεων, θα επηρεάσει την πορεία των υπόλοιπων κρατών της Βαλκανικής για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν πρέπει να στείλουμε λάθος μήνυμα στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων καθώς η περιοχή μας έχει υποφέρει πολλά. Πεποίθηση δική μας, της κυβέρνησης, είναι ότι η προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος για την άμεση γειτονιά μας συνδέεται αναπόσπαστα με το ευρωπαϊκό μέλλον όλων των χωρών της γειτονιάς μας. Για μας, δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μόνη εγγύηση για τη σταθερότητα και την ειρήνη στο Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η επόμενη διεύρυνση λοιπόν είναι πρωτίστως ένα μήνυμα ειρήνης, σταθεροποίησης και εμπέδωσης της συνεργασίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ωστόσο η πρόοδος της ευρωπαϊκής πορείας των βαλκανικών χωρών κ. Βαληνάκη είναι αμφιλεγόμενη. Μήπως και αυτή η παράμετρος ενισχύει το βρασμό που σημειώνεται κατά το τελευταίο διάστημα στις γύρω χώρες και περιοχές; Και το ρωτάμε αυτό γιατί καθημερινά στη σκιά όσων προτάσσονται στην επικαιρότητα, έχουμε και εμφύλιου χαρακτήρα εντάσεις, φερ’ ειπείν στα Σκόπια χθες και σήμερα, επεισόδια στο Κόσσοβο πριν από λίγες μέρες, κινητοποιήσεις της αλβανικής μειονότητας στην κοιλάδα του Πρέσεβο στη Σερβία. Μήπως η προβληματική ευρωπαϊκή προοπτική με τα σημερινά δεδομένα είναι ένα ακόμη φυτίλι σ’ υτή την πυριτιδαποθήκη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Τίποτε δεν γίνεται αυτόματα. Χρειάζεται συστηματική προσπάθεια απ’ όλες τις χώρες της περιοχής και βέβαια πλήρης εφαρμογή των κριτηρίων και των προαπαιτουμένων που έχει θέση η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτή θα είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας, οι χώρες αυτές της Βαλκανικής θα χρειαστούν και θα πρέπει να έχουν και τη διαρκή παρότρυνσή μας. Θέλουμε να δούμε τον περίγυρό μας να μεταμορφώνεται σε μια ειρηνική και ευημερούσα περιοχή της Ευρώπης και μέσα από αυτή τη διαδικασία ευρωπαϊκής προσαρμογής της γειτονιάς μας να αναδείξουμε την Ελλάδα για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της και το υπογραμμίζω αυτό, ως οδηγό των ιστορικών αυτών αλλαγών και πρωταγωνιστή της πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπουμε να σκληραίνει τη στάση της και υπάρχουν πολλά σενάρια ενόψει της φθινοπωρινής κρίσης της Τουρκίας από την Commission. Το ερώτημα είναι τι θα πράξει η Ελλάδα η οποία όπως ξέρουμε έχει βασίσει τη στρατηγική της στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Μήπως οι αναμενόμενες εξελίξεις επιβάλλουν κάποια αναπροσαρμογή στην ελληνική στρατηγική;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θυμίζω ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προσαρμογή της Τουρκίας γιατί αυτό θα σημαίνει την ευρωπαϊκή προσαρμογή της εσωτερικής και εξωτερικής συμπεριφοράς της. Η θέση μας στο ζήτημα αυτό δεν είναι σημαία ευκαιρίας, είναι ένα οργανικό κομμάτι της γενικότερης στρατηγικής μας σε σχέση με ολόκληρη τη γειτονιά μας, με τα γειτονικά μας κράτη.
Ενθαρρύνουμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό όλων των γειτόνων μας, βεβαίως και της Τουρκίας, γιατί πιστεύουμε ότι θα οδηγήσει στον μετασχηματισμό τους στη βάση των αρχών που θεμελιώνουν την Ένωση: δημοκρατία, κράτος δικαίου, σεβασμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων και -ιδιαίτερα σημαντικό για μας – δέσμευση για σχέσεις καλής γειτονίας. Είναι απόλυτα σαφές όμως ότι όποιο κράτος έχει ευρωπαϊκές φιλοδοξίες, συνεπώς και η Τουρκία, οφείλει να ικανοποιήσει τα κριτήρια και τα προαπαιτούμενα που έχει θέσει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πλήρης συμμόρφωση της Τουρκίας με αυτόν τον οδικό χάρτη που έχουμε σχεδιάσει για την υποψηφιότητά της, είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει καλός συντονισμός κ. Υπουργέ με τους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Σήμερα η κα Μπακογιάννη συναντήθηκε με τον Υπουργό και επίδοξο Πρόεδρο της Γαλλίας Σαρκοζί, τον πιο φανατικό Ευρωπαίο πολιτικό εναντίον της ένταξης της Τουρκίας –ομιλούμε βεβαίως εντός του κοινοβουλευτικού τόξου.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είμαστε σε συνεχή επαφή με όλους, όποιες απόψεις κι αν έχουν βέβαια. Στην εξωτερική πολιτική δεν μπορείς να συνομιλήσεις με κριτήριο το αν συμφωνείς ή όχι με κάποιον. Και βεβαίως ως ένα από τα παλαιότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε κατακτήσει εξαιρετικές σχέσεις με τους εταίρους μας και αυτό το επίπεδο των σχέσεων μας επιτρέπει να αναπτύσσουμε πρωτοβουλίες και να ξεπερνάμε τις δυσκολίες όταν και όπου ανακύπτουν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε μια εικόνα: Ας πούμε το Ευρωκοινοβούλιο υπέδειξε χθες το στρατιωτικό κατεστημένο ως την κύρια πηγή των δυσχερειών της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Προ ημερών διαβάσαμε, ακούσαμε ότι ο κ. Γκιουλ, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, χαρακτήρισε τους στρατηγούς «βασικό πυλώνα της πορείας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση». Τι μπορεί να συμπεράνει κανείς πίσω από αυτά;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απαιτήσει από την Τουρκία να προσαρμόσει τις σχέσεις στρατού και πολιτικής, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και μάλιστα – είναι σημαντικό αυτό- κατέγραψε στις υποχρεώσεις της Τουρκίας το να μην εμποδίζει ο στρατός την ανάπτυξη καλών σχέσεων με τα γειτονικά κράτη. Σε κάθε άλλη περίπτωση η Τουρκία διακινδυνεύει θα έλεγα να υποστεί το σύνδρομο του Ταντάλου. Θυμάστε τον Τάνταλο! Φοβερή η τιμωρία του. Καθηλωμένος, δίψαγε αλλά το δροσερό νερό που τον τριγύριζε έφευγε από μπροστά του μόλις έσκυβε να το πιει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Τουρκία κ. Βαληνάκη, έχει ως υποψήφια χώρα, υποχρεώσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιχειρεί να διαπλέξει μερικές από αυτές με επιδιώξεις προς την Ελλάδα. Κατά τη γνώμη σας τι επιχειρεί η Τουρκία για τη μειονότητα στη Θράκη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Τουρκία πρέπει να καταλάβει αυτό που ξέρουν όλοι, ότι η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία που εφαρμόζει και ενισχύει την πολιτική ισονομίας και ισοπολιτείας για όλους τους πολίτες της, ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Και οι υποχρεώσεις της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν παζαρεύονται ούτε συμψηφίζονται.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φοβάστε την κινητικότητα παραγόντων ή συνηγόρων της μειονότητας προς την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει τίποτα να φοβηθεί. Η Ελλάδα είναι, όπως σας είπα, μια σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία και οι υποχρεώσεις της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι το εντελώς ξεχωριστό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε ιστορικά ότι υπάρχει ένας κατάλογος διεκδικήσεων ο οποίος διευρύνεται. Αυτό το γεγονός πόσο χρήσιμη καθιστά την προοπτική της Χάγης και πόσο εφικτό είναι ένα συνυποσχετκό με την Τουρκία επί συγκεκριμένων προβλημάτων στο Αιγαίο; Και το ρωτάμε αυτό γιατί η ιστορία έχει αποδείξει ότι διαρκώς έρχονται και προστίθενται νέα ζητήματα, και υπάρχει και σχετική διατύπωση απορίας και αγωνίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Για τη γενικότερη ερώτηση που μου θέσατε κι όχι βέβαια για τις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, δυστυχώς ορισμένοι βάζουν το κάρο μπροστά από το άλογο. Υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που απαιτούνται για να φτάσουμε στη Χάγη, απαιτείται συνυποσχετικό και πρέπει να καταλήξουμε στο αντικείμενο για το οποίο θα πάμε στη Χάγη. Ο δρόμος είναι μακρύς και έχει πολλές στροφές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπό το κράτος αυτής της παράδοσης, της δυνατότητας δηλαδή της Τουρκίας να εμπλουτίζει διαρκώς την ατζέντα, μπορούμε να ξεκινήσουμε τα βήματα προς τη Χάγη αν ξέρουμε ότι μετά το συνυποσχετικό η Άγκυρα μπορεί να προβάλει αιτιάσεις με τον ίδιο ανορθόδοξο τρόπο που το κάνει και σήμερα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Τουρκία μπορεί από τη δική της τη μεριά να εμπλουτίζει διαρκώς τις διεκδικήσεις της, εμείς όμως παραμένουμε σταθεροί στην πολιτική που έχουμε χαράξει και όπως σας είπα θέλουμε να φτάσουμε στο συνυποσχετκό προκειμένου να λυθεί το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, αλλά ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς κι έχει πολλές στροφές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει ότι ως Υπουργείο έχετε παραλάβει από το 2004 και διατηρείται αναξιοποίητο φάκελο προεργασίας ο οποίος περιείχε κείμενα μια ανάσα από συμφωνία για την προσφυγή στη Χάγη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Φάκελοι και προετοιμασίες υπάρχουν απ’ όλες τις φάσεις που πέρασε το θέμα της υφαλοκρηπίδας από τη δεκαετία του ’70. Δυστυχώς, όπως όλοι ξέρουμε, ποτέ δε λύθηκε το ζήτημα. Και είναι άλλωστε προφανές, ότι η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε όλα τα μεγάλα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής μας ανοιχτά. Και επ’ αυτού θα έπρεπε να δοθούν πειστικές εξηγήσεις στον ελληνικό λαό, γιατί έμειναν όλα ανοιχτά όλον αυτό τον καιρό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο Γιώργος Παπανδρέου κάνει λόγο για την ανάγκη νέας στρατηγικής. Για την κυβέρνηση όπως ακούμε, συνεχίζεται η πολιτική των τελευταίων ετών. Και οι δυο πλευρές τονίζουν ότι έχουν κοινούς στρατηγικούς στόχους. Άρα αναρωτιέται κανείς τι μπορεί να ορίζει τη διαφορά μεταξύ της παλιάς και της νέας στρατηγικής.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η εξωτερική πολιτική –και αυτό το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να το ξέρει πολύ καλά- είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την προσεγγίζει κανείς με επικοινωνιακούς όρους εσωτερικής κατανάλωσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι επικοινωνιακό τρικ θεωρείτε αυτή η κινητικότητα την οποία έχει αναδείξει το ΠΑΣΟΚ αυτό τον καιρό;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Την πολιτική που εφάρμοσε το ΠΑΣΟΚ όσο ήταν στην εξουσία τη γνωρίζουμε και, όπως σας είπα προηγουμένως, αυτή η πολιτική δεν οδήγησε στην επίλυση των ζητημάτων, τα οποία παραλάβαμε όλα ανοιχτά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ωστόσο λέτε ότι συνεχίζεται η πολιτική των τελευταίων ετών. Ας το αφήσουμε αυτό, δεν πειράζει. Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις αναφέρονται σε νέο δρόμο απεμπλοκής στο Κυπριακό. Αναμένουμε κ. Βαληνάκη τον Αναπληρωτή του Κόφι Ανάν Καμπάρι στην περιοχή, αναμένουμε μία ή δύο συναντήσεις Παπαδόπουλου Ταλάτ στην αρχή Ιουλίου, ο ίδιος ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ζητά άμεση διαπραγμάτευση επί του υπάρχοντος ή άλλου σχεδίου λύσης από τον κ. Παπαδόπουλο, έρχεται ο κ. Παπαδόπουλος στην Αθήνα εάν όλα ευοδωθούν, ο κ. Ερντογάν θα μεταβεί στα κατεχόμενα, ο Γκιούλ θα έρθει στην Αθήνα, αύριο η κα Μπακογιάννη κι εσείς θα έχετε μια πρώτη συνάντηση με το νέο Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών.
Εν τέλει υπάρχει στα σκαριά νέο σχέδιο ή προσχέδιο για τη λύση του Κυπριακού;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Το Κυπριακό ήταν και παραμένει ένα διεθνές θέμα που επιζητεί δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση συνυπολογίζοντας το έργο που έχει γίνει από τον ΟΗΕ, από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και βεβαίως τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Υπάρχει πράγματι μια νέα κινητικότητα μετά τη συνάντηση του Προέδρου Παπαδόπουλου με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, που ανταποκρίνεται στην ανάγκη ανάληψης μιας νέας αλλά και σωστά προετοιμασμένης πρωτοβουλίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Κύπρος είναι εδώ και δυο χρόνια πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το γεγονός αυτό δίνει αναπόφευκτα και ευρωπαϊκή διάσταση στο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στην Κύπρο έγινε πολλή συζήτηση με αφορμή τα περί ύπαρξης σχεδίου βάσει ερμηνείας μιας συνέντευξης της κας Μπακογιάννη στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», στην οποία η Υπουργός μίλησε όχι για το σχέδιο Ανάν αλλά για το σχέδιο για την «Ενωμένη Ευρωπαϊκή Κύπρο». Και νομίζω, μου έρχεται στο μυαλό ότι αυτή η αναφορά ήταν υπότιτλος στο σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Δεν ξέρω κ. Βαληνάκη αν όντως υπήρχε ουσία σ’ αυτή την υπόθεση ή αν απλώς υπήρχε ετοιμότητα στην Κύπρο να ξεκινήσει μια συζήτηση επ’ αυτού που ονομάστηκε νέο σχέδιο που προαναγγέλλει η κα Μπακογιάννη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κανείς νομίζω δεν αμφισβητεί ότι στόχος ενός νέου σχεδίου, όποτε αυτό υπάρξει, δε μπορεί παρά να είναι μια επανενωμένη Κύπρος, η οποία θα είναι ταυτόχρονα και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Αθήνα και η Λευκωσία συνεργάζονται στενά για την επανεκκίνηση της διαδικασίας επίλυσης του ζητήματος της Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, την πραγματικότητα της Κύπρου ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλέον και ασφαλώς την εκφρασμένη βούληση των πολιτών της.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με τη συνέντευξη της Υπουργού στο επίκεντρο κάποιοι Κύπριοι πολιτικοί σχολίασαν ότι τυχόν νέο σχέδιο δεν πρέπει να ανατρέπει τη συμφωνία του Παρισιού, αυτή στην οποία αναφερθήκατε κι εσείς πριν από λίγο μεταξύ των κ.κ. Παπαδόπουλου και Ανάν. Χθες ο κ. Χριστόφιας τάχθηκε υπέρ της αξιοποίησης παλαιότερων εργασιών στον ΟΗΕ για τη λύση του Κυπριακού, απέρριψε την πλήρη απόρριψη εκείνων των εργασιών όπως υποστηρίζουν άλλοι πολιτικοί στην Κύπρο. Όλα αυτά σχετίζονται και με επίμονα δημοσιεύματα περί ψυχρότητας ή αποστάσεων μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας τα οποία βέβαια είναι αντικείμενα επισήμων διαψεύσεων αλλά σε πρώτη φάση αυτές δεν ηχούν πειστικές. Πώς σχολιάζετε αυτό το πλέγμα κινήσεων και δηλώσεων;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Αθήνα και η Λευκωσία έχουμε κοινούς στρατηγικούς στόχους, σταθερή επικοινωνία και συνεργασία σε όλα αυτά τα θέματα. Ο όποιος θόρυβος, πραγματικά, εκτρέπει τη συζήτηση από την ορθή πολιτική της βάση και είναι όχι μόνο αβάσιμος αλλά και επιζήμιος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει ένα δεδομένο, ο Ερντογάν, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας είπε πολλές φορές πως «δεν θα πουλήσουμε την τουρκική δημοκρατία της βόρειας Κύπρου για την ενταξιακή διαπραγμάτευση». Αν τελικά η Τουρκία δεν ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της μέχρι το τέλος του έτους, πώς θα αντιδράσει η ελληνική πλευρά;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Τουρκία έχει πάρει σαφή και αυστηρά μηνύματα. Το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προ ημερών την κάλεσε να σημειώσει πρόοδο στην εκπλήρωση των κριτηρίων που της έχουν τεθεί, μεταξύ των οποίων και οι σχέσεις καλής γειτονίας. Και βεβαίως υπενθυμίστηκαν και τα όσα πρέπει να κάνει σύμφωνα με τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Σεπτεμβρίου 2005, σε σχέση με το πρόσθετο Πρωτόκολλο, για τα λιμάνια δηλαδή και τα αεροδρόμια.
Είναι ένα καθαρό, σαφές και αυστηρό μήνυμα. Από κει και πέρα είναι δική της απόφαση αν προχωρήσει και συμμορφωθεί με αυτούς τους όρους ή αν παραμείνει σε βήμα σημειωτόν, με όλες τις διακινδυνεύσεις που αυτό συνεπάγεται για το ευρωπαϊκό της μέλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν δεν ανοίξουν τα λιμάνια και τα αεροδρόμια κ. Βαληνάκη, η Αθήνα θα ακολουθήσει δική της πορεία; Θα συντονιστεί με τους υπόλοιπους εταίρους, ενδεχομένως να συμπράξει με μια θέση της Κύπρου η οποία θα είναι ένα βήμα παραπέρα λόγω ιδιαίτερων ενδιαφερόντων; Τι θα πρέπει να περιμένουμε;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει συνεχής διαβούλευση με τους εταίρους μας και φυσικά με την Κυπριακή Δημοκρατία. Το τελικό αποτέλεσμα πιστεύουμε ότι θα προωθήσει βεβαίως και τα ελληνικά συμφέροντα αλλά και τα κυπριακά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αύριο συναντάσθε με τον κ. Γιώργο Λιλλήκα, το νέο Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών. Θα μετάσχετε κατ’ αρχήν στις συναντήσεις που θα έχει εδώ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο κ. Λιλίκας δήλωσε σήμερα μετά από μια σειρά επαφών και με τον Επίτροπο Ρεν και άλλους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες ότι μπορούμε να αναμένουμε καλά νέα. Γνωρίζουμε από το ρεπορτάζ ότι το κυρίως αντικείμενό του ήταν η χρηματοδότηση των Τουρκοκυπρίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν και ενδεχομένως ο κανονισμός για το εμπόριο, για την απελευθέρωση του εμπορίου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατεχομένων, υπό κάποιες προϋποθέσεις που όλοι ξέρουμε. Μπορεί να έχουμε την επιβεβαίωση κάποιων τέτοιων εξελίξεων αύριο στην Αθήνα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ας περιμένουμε πρώτα να γίνει η συνάντηση με την κυπριακή πλευρά. Όπως σας είπα, είμαστε σε σταθερή διαβούλευση και επικοινωνία με τους Κυπρίους ομολόγους μας και έτσι πιστεύω ότι στο τέλος η πορεία αυτή της Τουρκίας θα οδηγήσει σε κέρδη, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ να σας ευχαριστήσουμε για την εκτενή και διαφωτιστική συνομιλία.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Σας ευχαριστώ κι εγώ.
