24 Μαρτίου 2008
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου της εφημερίδας "Κομερσάντ" ο Υφυπουργός Εξωτερικών, Κ. Γιάννης Βαληνάκης, είπε μεταξύ άλλων:
[…] Έχουμε δηλώσει ότι η χώρα που δεν σέβεται τις καλές σχέσεις γειτονίας, που εκφράζει συνεχή αναχρονιστική προπαγάνδα, δεν έχει θέση στην ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα και δεν μπορεί να καταστεί σύμμαχος ή εταίρος της Ελλάδας. Δεν πρόκειται για διμερές θέμα. Είναι θέμα διεθνές, διότι αφορά την σταθερότητα, την ευημερία και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΦΥΠΕΞ, κ. ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΛΗΝΑΚΗ, ΣΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ, ΚΟΜΕΡΣΑΝΤ
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Ελλάδα είναι μία από μερικές χώρες της ΕΕ που σαφώς αντιτίθεται στην μονομερώς ανακηρυχθείσα ανεξαρτησία του Κοσόβου. Η θέση αυτή υπαγορεύτηκε κατά κάποιο τρόπο από το πρόβλημα της Κύπρου, ή υπάρχουν άλλα κίνητρα για την επίσημη αυτή θέση της ελληνικής κυβέρνησης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αποτελεί σταθερή πεποίθησή μας ότι η λύση στο πρόβλημα αυτό θα έπρεπε να βρεθεί μέσω συναινετικών προσπαθειών και όχι μέσω λύσεων που επιβάλλονται χωρίς τη συναίνεση και των δυο μερών. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες της ΕΕ η οποία δεν έχει αναγνωρίσει την μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας και έχουμε ήδη διατυπώσει της ανησυχίες και επιφυλάξεις μας κατά τη διάρκεια των μηνών που προηγήθηκαν της μονομερούς ανακήρυξης, διότι σκεφτήκαμε ,όπως είπα, ότι θα πρέπει να αποφύγουμε επιβεβλημένες λύσεις. Τώρα το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται στη διατήρηση της ειρήνης και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, τμήμα της οποίας αποτελούμε. Και πιστεύουμε ότι η ανεξαρτησία δεν αποτελούσε αυτοτελή στόχο και πανάκεια για όλα τα προβλήματα στην περιοχή. Προσεγγίσαμε και συνεχίζουμε να προσεγγίζουμε τη νεοδημιουργηθείσα αυτή κατάσταση με εξαιρετική προσοχή, λόγω της βαρύτητάς της, και θα συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας προκειμένου να επιτύχουμε λύσεις και να δημιουργήσουμε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον για ολόκληρη την περιοχή. Το Κόσοβο θα πρέπει να θεωρηθεί ειδική περίπτωση και δεν θα πρέπει να δημιουργήσει οποιοδήποτε νομικό ή πολιτικό προηγούμενο. Δεν βλέπουμε ουδεμία αναλογία με το πρόβλημα της Κύπρου, το οποίο αποτελεί θέμα εξωτερικής κατοχής και συνεχιζόμενης παράνομης κατοχής μέλους της ΕΕ και του ΟΗΕ.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε ποια φάση βρίσκεται η διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ; Είναι έτοιμη η Ελλάδα να μπλοκάρει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ εάν δεν επιλυθεί το ζήτημα της ονομασίας της χώρας αυτής;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υπάρχει μια σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και μια Ενδιάμεση Συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ από τη δεκαετία του ’90, η οποία ζητεί από τις δύο χώρες να βρουν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ μια κοινά αποδεκτή λύση στο πρόβλημα του ονόματος. Έτσι, συζητούμε για το όνομα της χώρας αυτής. Οι διαπραγματεύσεις αυτές «σέρνονται» επί 16-17 χρόνια, χωρίς αποτέλεσμα. Η χώρα αυτή δεν έχει επιδείξει καμία καλή διάθεση και καλή πίστη σχετικά με τις διαπραγματεύσεις. Και τώρα ζητεί να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Έχουμε δηλώσει ότι η χώρα που δεν σέβεται τις καλές σχέσεις γειτονίας, που εκφράζει συνεχή αναχρονιστική προπαγάνδα, δεν έχει θέση στην ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα και δεν μπορεί να καταστεί σύμμαχος ή εταίρος της Ελλάδας. Δεν πρόκειται για διμερές θέμα. Είναι θέμα διεθνές, διότι αφορά την σταθερότητα, την ευημερία και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Προσπαθούμε να βρούμε την από κοινού αποδεκτή αυτή λύση στα πλαίσια των προσπαθειών του ΟΗΕ, υπό τον κ. Νίμιτς. Έτσι, η χώρα μου είναι αποφασισμένη να βρει μια λύση στο πρόβλημα αυτό, διότι επιθυμεί να βρει λύση σε κάθε εκκρεμές πρόβλημα. Αλλά ταυτόχρονα η άλλη πλευρά πρέπει να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη στάση της και να μας συναντήσει στη μέση του δρόμου. Έχουμε προβεί σε κινήσεις για την επίτευξη λύσης, αλλά η άλλη πλευρά δεν έχει κινηθεί καθόλου και είναι η σειρά της να το κάνει. Διότι διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Η διπλωματία, ξέρετε, πρέπει να διατηρεί πάντα την ελπίδα. Επειδή ενδιαφερόμαστε πραγματικά για την επίτευξη λύσης, ελπίζουμε ότι μπορεί να βρεθεί. Αλλά, έχετε δίκαιο, ο χρόνος τελειώνει. Πλησιάζουμε στη συνάντηση κορυφής του ΝΑΤΟ και η κατάσταση καθίσταται πολύ περίπλοκη, εάν φύγει ο χρόνος, χωρίς ουσιαστική αλλαγή στη συμπεριφορά της άλλης πλευράς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πρόσφατα η Ελλάδα προσχώρησε στο σχέδιο του αγωγού αερίου South Stream. Πώς προχωρά η συνεργασία προς την κατεύθυνση αυτή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο αγωγός South Stream είναι ένα σχέδιο μεγάλης σημασίας. Θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των διαδρόμων του φυσικού αερίου προς την ΕΕ, προς όφελος όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Ο αγωγός, μαζί με τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και τον αγωγό φυσικού αερίου Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας, θα καταστήσει την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο της περιοχής. Όχι μόνο για το πετρέλαιο, αλλά και για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο. Σε ό,τι αφορά στην πρακτική υλοποίηση του σχεδίου, βρισκόμαστε σε πολύ καλό στάδιο. Έχουμε συμφωνήσει να δημιουργήσουμε μια ειδική ομάδα εργασίας για την ολοκλήρωση των σχετικών λεπτομερειών. Περιττό να πούμε ότι πρόκειται για μια ακόμη χαρακτηριστική ένδειξη του άριστου κλίματος των ελληνο-ρωσικών σχέσεων, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Ελλάδα και η Ρωσία είναι εταίροι σε ένα άλλο μεγάλο ενεργειακό σχέδιο, τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Ο τρίτος συμμέτοχος όμως, η Βουλγαρία, πολλές φορές έδειξε μερική απογοήτευση για το σχέδιο και μάλιστα είχε σκεφτεί να πουλήσει το μερίδιό της. Εσείς στην Ελλάδα είστε πλήρως ικανοποιημένοι;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το σχέδιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή διότι θα συμβάλει στη διεθνή ενεργειακή ασφάλεια. Θα εξασφαλίσει μια επιπλέον διαδρομή, συμπληρωματική σε αυτήν των στενών του Βοσπόρου, για τη μεταφορά ενεργειακών πόρων μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας, από τα κέντρα παραγωγής στις μεγάλες αγορές της μεσογειακής Ευρώπης και των ΗΠΑ. Η λειτουργία του αγωγού θα εξασφαλίσει τη ροή αυξημένων ποσοτήτων πετρελαίου προς τις διεθνείς αγορές, για την κάλυψη των συνεχώς αυξημένων αναγκών, ενώ ταυτόχρονα θα ανακουφίσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση των στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Μέσω του αγωγού αυτού η Ελλάδα και η Βουλγαρία εγκαθίστανται σταθερά στη διεθνή πετρελαϊκή αγορά. Αυτό είναι σημαντικό για αμφότερες τις χώρες, οι οποίες θα ωφεληθούν οικονομικά και κοινωνικά. Για την Ελλάδα ο αγωγός είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη μετατροπή της σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Πρόκειται για έργο που ξεκίνησε το 1993 και μετά από πολλά χρόνια πρόσφατα κατέστη πραγματικότητα. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σκληρά με τους εταίρους μας για την ολοκλήρωσή του. Σήμερα έχει εισέλθει στο στάδιο της πρακτικής εφαρμογής και λαμβάνουμε όλα τα μέτρα για την επίσπευσή του.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Λαμβάνοντας υπόψη το αυξημένο ενδιαφέρον των Ρώσων για την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό, τι κάνει η Αθήνα για τη διευκόλυνση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τους Ρώσους υπηκόους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία στον πολιτικό, οικονομικό, ενεργειακό τομέα είναι πολύ σημαντικές, αλλά στον τουριστικό τομέα υπάρχει μια συναισθηματική συνιστώσα. Έχουμε κοινή θρησκεία, πολιτιστικούς δεσμούς και ίδια νοοτροπία, που κατά παράδοση μας φέρνουν πιο κοντά. Γι΄ αυτό δίνουμε τόση μεγάλη σημασία στον τουρισμό και προσπαθούμε να διευκολύνουμε τους Ρώσους να ταξιδέψουν στην Ελλάδα. Η συμφωνία Σένγκεν δεσμεύει όλα τα συμμετέχοντα σ΄ αυτήν κράτη της ΕΕ και δεν μπορούμε να έχουμε δική μας πολιτική στο θέμα. Στα πλαίσια όμως της ΕΕ και με ειδικά μέτρα που έχουμε υιοθετήσει, έχουμε καταστήσει τα ταξίδια των Ρώσων στην Ευρώπη ευκολότερα. Πρώτον, εργαστήκαμε σκληρά για να παραμείνει η τιμή της βίζας στα 35 ευρώ, αντί για 60 όπως είναι σε άλλα μέρη της γης. Υπάρχει ειδική τιμή για τη Ρωσία. Επίσης, μέσω της πρόσφατης διευκόλυνσης της έκδοσης θεώρησης για συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως μεταξύ άλλων οι επιχειρηματίες, αυτοί που συμμετέχουν σε πολιτιστικά και αθλητικά γεγονότα και σε εκπαιδευτικές ανταλλαγές. Στόχος μας είναι κάποια στιγμή να μην χρειάζεται καθόλου βίζα. Η Ελλάδα έχει πάρει ειδικά μέτρα και τα Γενικά μας Προξενεία στη Μόσχα και Αγία Πετρούπολη μετεγκαταστάθηκαν σε νέα κτίρια για τη διευκόλυνση των Ρώσων πολιτών που επιθυμούν να επισκεφτούν τη χώρα μας. Εκδίδουμε τις βίζες μέσα σε 48 ώρες και το ποσοστό απορρίψεων των αιτήσεων για έκδοση βίζας είναι πολύ μικρό, κοντά στο 1%. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών συνέβαλε στις προσπάθειες του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης για την προβολή της χώρας μας, μέσω των μέτρων για τη χορήγηση της τουριστικής βίζας. Έχουμε υιοθετήσει μέτρα όπως η διαπίστευση των τουριστικών πρακτορείων στα Γενικά μας Προξενεία, με αποτέλεσμα να μην αναγκάζονται οι Ρώσοι πολίτες να προσέρχονται οι ίδιοι για τη χορήγηση βίζας, αλλά μέσω τουριστικών πρακτορείων, γεγονός που απλοποιεί την κατάσταση για όλους μας. Έχουμε επίσης καθιερώσει τη βίζα πολλαπλής εισόδου, γεγονός που σημαίνει ότι οι καλής πίστης (bona fide) ταξιδιώτες να παίρνουν μακρόχρονη βίζα και να μην αναγκάζονται να ζητούν βίζα κάθε φορά που ταξιδεύουν. Με άλλα λόγια, κάναμε το παν δυνατό στο πλαίσιο της συμφωνίας Σέγκεν για να διευκολύνουμε το καθεστώς θεωρήσεων.
