8 Μαρτίου 2008
«Το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός»
«Λύση δεν είναι τα παρατσούκλια», τονίζει ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Βαληνάκης. Επιβεβαιώνει εμμέσως τις πληροφορίες του ΕΤ ότι θα αποσταλούν Σινούκ στο Αφγανιστάν, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου αλλά και της αποδοχής του ονόματος «Νέα Μακεδονία». «Το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός», καταλήγει.
Με δεδομένη τη θέση που διατύπωσε ο πρωθυπουργός στη Βουλή για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό έναντι όλων, μπορεί η ελληνική πλευρά να αποδεχθεί για παράδειγμα την ονομασία «Νέα Μακεδονία»;
Αυτονόητες είναι οι κόκκινες γραμμές που έχουμε χαράξει, αλλά και οι προϋποθέσεις που ισχύουν διεθνώς για την οικοδόμηση συμμαχικών ή εταιρικών σχέσεων μεταξύ κρατών. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Μία σύνθετη ονομασία έναντι όλων. Τέτοια που να επιτρέπει μια καθαρή, βιώσιμη και πρακτική λύση στο πρόβλημα και να αποκλείει τη μονοπώληση της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας. Από εκεί και πέρα, καταλαβαίνετε ότι πρόκειται για τον «σκληρό πυρήνα» της διαπραγμάτευσης και επομένως δημόσιες ονοματολογικές «ασκήσεις επί χάρτου» δεν ωφελούν.
Αν τα Σκόπια διατηρήσουν το συνταγματικό τους όνομα για εσωτερική χρήση, δεν υπάρχει κίνδυνος να χρησιμοποιηθεί και στις σχέσεις τους με τρίτες χώρες ανεξαρτήτως των συστάσεων που μπορούν να γίνουν από τα Ηνωμένα Εθνη;
Εδώ και πολύ καιρό η σκοπιανή πλευρά, στην προσπάθειά της για απόλυτη διμεροποίηση του προβλήματος, προβάλλει αδιάλλακτα τη θέση περί διπλής φόρμουλας, δηλαδή ένα όνομα που θα χρησιμοποιεί μόνο η Ελλάδα και το λεγόμενο «συνταγματικό όνομα» για όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Για εμάς τέτοιο ζήτημα δεν υφίσταται. Είναι η γνωστή αδιαλλαξία ειπωμένη με άλλα λόγια. Το ζήτημα του ονόματος πρέπει να επιλυθεί προς όφελος της ειρήνης και των σχέσεων καλής γειτονίας στην περιοχή. Εμείς διανύσαμε τη μισή απόσταση και αναμένουμε το ίδιο να πράξει και η άλλη πλευρά, ώστε να συναντηθούμε και να συμφωνήσουμε σε μία αμοιβαία αποδεκτή λύση έναντι όλων (erga omnes). Λύση δεν είναι τα «παρατσούκλια». Στόχος είναι να υπάρξει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, σεβαστή από όλους.
Αν το αδιέξοδο παραμείνει και οδηγηθούμε σε βέτο, πώς θα αποτρέψουμε την προσφυγή της ΠΓΔΜ στα Η.Ε. με αίτημα αναγνώρισης με το συνταγματικό της όνομα;
Ηρθε η ώρα να κατανοήσουν πως οι παρωπίδες της αδιαλλαξίας δεν προσφέρουν προσανατολισμό στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον. Υπάρχουν συγκεκριμένες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ισχύς τους είναι δεδομένη και στη βάση αυτών πρέπει να επιλύσουμε το πρόβλημα. Σαφώς πρόκειται για μια εξαιρετικά σύνθετη και δύσκολη διαπραγμάτευση. Δεν είναι «κατοστάρι», είναι μακρύς δρόμος αντοχής. Γίνονται και ελιγμοί και κινήσεις τακτικής. Το σημαντικό είναι πως η Ελλάδα έχει συγκεκριμένη στρατηγική, ξεκάθαρες θέσεις και βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα για αντιμετώπιση κάθε πιθανής εξέλιξης.
Ακόμη και ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Χαβιέ Σολάνα δήλωσε πως δεν του αρέσουν τα βέτο, ενώ κανένας Ευρωπαίος ηγέτης ή νατοϊκός εταίρος δεν έχει συνταχθεί δημοσίως με ελληνικές θέσεις. Δεν συνιστά αποτυχία αυτή η διπλωματική απομόνωση;
Δεν είναι ακριβές αυτό που λέτε περί διπλωματικής απομόνωσης. Πρώτα απ’ όλα, εμείς μιλάμε με όρους μέλλοντος. Να διαμορφώσουμε συνθήκες σταθερότητας στην περιοχή, και αυτό -πιστέψτε με- γίνεται απόλυτα κατανοητό. Εχουμε κάνει μια συγκροτημένη προσπάθεια προβολής των ελληνικών θέσεων και ενημέρωσης της διεθνούς κοινότητας. Το ζήτημα του ονόματος έχει καταγραφεί σε μια σειρά ευρωπαϊκών κειμένων, ως ζήτημα άμεσα συνυφασμένο με την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας. Συμμετοχή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και την Ε.Ε. σημαίνει αποδοχή των αρχών και των αξιών του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού. Οι σχέσεις καλής γειτονίας είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα ενός ειρηνικού και παραγωγικού αύριο. Συνεπώς το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός. Αντανακλά μια πολύ συγκεκριμένη οπτική για την πορεία και το μέλλον της γειτονιάς μας. Δεν είναι μια κίνηση εναντίον κάποιου, όσο μια κίνηση υπέρ των αξιών που καλούμαστε να εμπεδώσουμε στη γειτονιά μας. Ως το παλαιότερο μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. στην περιοχή, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα Βαλκάνια του 21ου αιώνα δεν μπορούν να χτιστούν πάνω σε αλυτρωτικές λογικές και χρονίζοντα προβλήματα. Πειραματισμοί τού σήμερα θα μεταφραστούν σε περιπέτειες του αύριο. Θέλουμε εξευρωπαϊσμό και όχι εξωραϊσμό. Αυτό θέλουν οι σύμμαχοι και οι εταίροι μας. Η στάση μας λοιπόν είναι σε απόλυτη συμφωνία με το κοινό μας όραμα, σε αντίθεση με τον επιθετικό εθνικισμό και τον ανιστόρητο αλυτρωτισμό της άλλης πλευράς που δρα ως σαμποτέρ αποσταθεροποίησης.
Πληροφορίες που δεν έχουν διαψευσθεί λένε ότι θα στείλουμε Σινούκ στο Αφγανιστάν. Είναι κίνηση καλής θέλησης προς ΗΠΑ και ΝΑΤΟ προκειμένου να μειωθούν οι πιέσεις για το Σκοπιανό;
Δεν μας ασκούνται πιέσεις. Αντίθετα, εμείς πιέζουμε για να βρεθεί επιτέλους μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο χρονίζον πρόβλημα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι πάνω από μισό αιώνα μέλος του ΝΑΤΟ και μοιράζεται τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις με όλα τα μέλη της Συμμαχίας. Η συνδρομή μας στη Συμμαχία δεν είναι ζήτημα πιέσεων. Είναι έμπρακτη απόδειξη της επί 55 χρόνια συμμαχικής αλληλεγγύης της Ελλάδας στη γενικότερη προσπάθεια της Συμμαχίας. Αλληλεγγύης που εύλογα πιστεύουμε πως πρέπει να είναι αμοιβαία.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αναγνώρισης της ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου. Περιμένετε τις εξελίξεις στο Σκοπιανό για να γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις;
Στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, η διαπραγμάτευση έχει συγκεκριμένο αντικείμενο. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η λύση του θα απαλλάξει την περιοχή από ένα ενοχλητικό αγκάθι και θα συνεισφέρει θετικά στη σταθερότητα της περιοχής συνολικά. Σε ό,τι αφορά στο Κόσοβο, και εδώ γνώμονας της πολιτικής μας υπήρξε -και είναι- η διασφάλιση της ειρήνης και της περιφερειακής σταθερότητας. Οπως γνωρίζετε, κάθε χώρα στην ευρωπαϊκή οικογένεια κάνει τις επιλογές της. Η Ελλάδα θα σταθμίσει όλες τις διαστάσεις και τις πτυχές του ζητήματος και θα λάβει τις όποιες αποφάσεις της.
