Πέμπτη, 29 Απριλίου 2004
1. Η συμπαράσταση της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας είναι δεδομένη. Θέλουμε μια πραγματικά ευρωπαϊκή Τουρκία στ’ ανατολικά μας σύνορα, μια Τουρκία που να μας φέρεται ως Ευρωπαίος γείτονας Η ελληνική κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει την συμπαράσταση της Αθήνας στις προσπάθειες που καταβάλλει η Άγκυρα για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με δεδομένη αυτή την στάση, ποια θεωρείτε πως είναι τα κυριότερα εμπόδια που προβάλλουν αυτή την στιγμή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να εναρμονίζεται με το συνταγματικό, πολιτικό κι οικονομικό κεκτημένο της Ένωσης. Σε αυτή τη βάση κινούνται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και οι προσπάθειες που καταβάλλονται απ’ τη σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτες. Πιστεύω πως έρχεται η ώρα να περάσουμε απ’ το επίπεδο των προθέσεων και των φιλότιμων προσπαθειών στο πεδίο των πράξεων και των απτών αποτελεσμάτων κι εύχομαι να φανεί αυτό τους επόμενους μήνες. Τόσο η πορεία του Κυπριακού, όσο και η πορεία των Ελληνοτουρκικών σχέσεων απαιτούν συνεχή προσπάθεια. Σε αυτό το πλαίσιο, θα εργαστούμε για την εξομάλυνση των σχέσεών μας με την Τουρκία, εφόσον βεβαίως και εκείνη συμβάλλει πραγματικά.
2. Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι συζητήσεις σε ανώτατο διπλωματικό επίπεδο μεταξύ της χώρας μας και της Τουρκίας σε σχέση με την Υφαλοκρηπίδα; Θα έχουμε σύντομα πληροφόρηση σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που είχαν γίνει επί του θέματος επί κυβέρνησης Σημίτη;
Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα ο 24ος γύρος των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών και μελετάμε το θέμα σε βάθος. Υπάρχει μια σταθερή προσήλωση και των δύο κυβερνήσεων στη περαιτέρω βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Υπάρχει ένα καλό κλίμα που επιβεβαιώθηκε κι απ’ την τελευταία συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών στο Σαράγεβο. Θα συνεχίσουμε με το ίδιο και καλύτερο κλίμα με την επικείμενη επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα.
3. Σε περίπτωση που μέχρι τον Δεκέμβριο του 2004, Αθήνα και Άγκυρα δεν επιτύχουν να ρυθμίσουν το θέμα οριοθέτησης της Υφαλοκρηπίδας, προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση και ποιες θα είναι οι συνέπειες για τις σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών;
Ευχόμαστε αυτό να μην συμβεί. Όμως η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας δεν σταματά τον επόμενο Δεκέμβριο. Είναι μια προοπτική που έχει βάθος χρόνου και η χώρα μας θα βοηθήσει τις προσπάθειες της Τουρκίας για την συνολική σύγκλισή της με το κεκτημένο της Ένωσης. Το βέβαιο είναι πως στην Τουρκία δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία. Μια ευκαιρία να αποτινάξει οριστικά από πάνω της λογικές και πρακτικές του παρελθόντος και όσο ενστερνίζεται την ευρωπαϊκή της προοπτική, τόσο να συμπεριφέρεται ως Ευρωπαίος γείτονας.
4. Τόσο η Αθήνα, όσο και η Λευκωσία δηλώνουν ότι το ΟΧΙ των ελληνοκυπρίων στο Σχέδιο Ανάν δεν αποτελεί το τέλος της διαδικασίας για την επίλυση του Κυπριακού. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι θα καταβληθούν άμεσα προσπάθειες για να διατηρηθεί ζωντανή η δυναμική και το ενδιαφέρον για τη λύση του Κυπριακού. Τα επόμενα βήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς για την επίλυση του Κυπριακού θα κινηθούν με βάση το σχέδιο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ή θα υπάρξει κάποια άλλη πιθανή λύση;
Μου φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει ένα καινούργιο σχέδιο για την επίλυση του Κυπριακού, τουλάχιστον σύντομα. Οι προσπάθειες όμως θα πρέπει να συνεχιστούν. Δεν θα πρέπει να σταματάμε να σκεφτόμαστε την επανένωση. Και σε αυτή τη διαδικασία, τόσο ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Υπάρχουν ήδη ορισμένες ενδείξεις για τη δημιουργία μιας νέας δυναμικής μετά και την επίσημη ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό το Σάββατο. Αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε είναι πως εξαιτίας των δημοψηφισμάτων υπήρξε μια περισσότερο νηφάλια προσέγγιση της προοπτικής της επανένωσης κι απ’ τις δυο πλευρές. Υπήρξαν όμως και σοβαρά στοιχεία που αναδείχθηκαν. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και το άνοιγμα μιας ευρωπαϊκής ομπρέλας ασφαλείας αναδεικνύει μια νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα και μαζί της, έρχονται και νέες ευκαιρίες.
5. Η τουρκική κυβέρνηση είχε προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση καταψήφισης του Σχεδίου Ανάν από τους ελληνοκύπριους θα ξεκινούσε διεθνής εκστρατεία ενημέρωσης για την αναγνώριση του ψευδοκράτους, χρησιμοποιώντας όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτει και κυρίως, τους πρεσβευτές της. Υπάρχει πρόνοια από την ελληνική διπλωματία και το ελληνικό ΥΠΕΞ για αντίστοιχη αναβάθμιση του ρόλου των πρεσβευτών μας και ενημέρωσης της διεθνούς κοινότητας για την θέση που υιοθέτησε η ελληνοκυπριακή πλευρά απέναντι στο Σχέδιο Ανάν;
Θέλω να σας διαβεβαιώσω πως από πλευράς της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Υπουργείου Εξωτερικών γίνονται και θα γίνουν όλες οι απαραίτητες κινήσεις. Οι θέσεις μας είναι σταθερές. Θέλουμε μια επανενωμένη Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνεργασία με την Κυπριακή κυβέρνηση, ώστε και οι δυο κοινότητες να απολαύσουν τα αγαθά της νέας ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Βοηθήσαμε την Κύπρο και μαζί με τους εταίρους μας στην ΕΕ, φτάσαμε σε μια ισορροπημένη στάση απέναντι στα νέα δεδομένα. Πιστεύω πως θα γίνει σιγά-σιγά κατανοητή η πραγματική θέληση της Κυπριακής κυβέρνησης να φτάσουμε σε μια λύση, όπως και η ουσιαστική στήριξή της στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.
ΠΡΟΣΘΕΤΗ:
6. Πρόσφατα, με ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών, απελευθερώθηκαν οι ναυτικοί του δεξαμενόπλοιου «Τάσμαν Σπίριτ» που κρατούνταν από τις Πακιστανικές αρχές. Δεχτήκατε δημοσίως και τις ευχαριστίες από τις οικογένειες των κρατουμένων και σίγουρα, η επιστροφή τους ήταν μία πολύ ανθρώπινη στιγμή. Υπάρχει όμως και το θέμα του κ. Καστανιά, του Έλληνα ναυτικού που κρατείται σε Αιγυπτιακές φυλακές από το 1989…
Η κυβέρνηση μας έχει πρώτη της προτεραιότητα τον άνθρωπο. Το υπουργείο Εξωτερικών συμπαρίσταται γι’ αυτό σε κάθε Έλληνα που αντιμετωπίζει προβλήματα στο εξωτερικό. Είναι αρχή της πολιτικής μας . Σε ό,τι αφορά το «Τάσμαν Σπίριτ», ήταν μια πολύ δύσκολη υπόθεση και απαιτήθηκαν λεπτοί διπλωματικοί χειρισμοί που δεν επιτρέπεται να περιγράψω περισσότερο. Τέλος καλό, όλα καλά. Η κυβέρνηση επιδιώκει να μην αφήνει κανέναν Έλληνα στο εξωτερικό σε δύσκολη μοίρα. Γι’ αυτό και θα προχωρήσουμε στις απαραίτητες ενέργειες με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, ζητώντας την παρέμβαση της υπέρ και του κ. Καστανιά, ώστε να επιστρέψει και να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του στην Ελλάδα Είναι ένα πολύ δυσκολότερο θέμα και οι χειρισμοί πρέπει να είναι ιδιαίτεροι, αλλά ελπίζουμε να έχουμε στο μέλλον κι εκεί κάποια αποτελέσματα.
