Tο πρόβλημα των παράνομων μεταναστών, αυτών που καθημερινά αποκαλούμε «λαθρομετανάστες», συνιστά μια από τις παγκόσμιες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Στην «καρδιά» αυτού του παγκόσμιου προβλήματος βρίσκεται η Ευρώπη και η χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης, ως πύλης εισόδου προς την Ευρώπη από την Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, είναι εκτεθειμένη στις μεταναστευτικές αυτές πιέσεις. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ για τις ακριτικές περιοχές της πατρίδας μας και μάλιστα στα ανατολικά μας σύνορα, στο Αιγαίο.
Τα τελευταία χρόνια επιδιώξαμε με επιμονή και μεθοδικότητα οι θέσεις μας να γίνουν θέσεις ολόκληρης της Ευρώπης των 27, καθώς το πρόβλημα δεν γίνεται εύκολα κατανοητό από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. από αυτές που δεν έχουν θαλάσσια σύνορα. Η Ελλάδα ήδη από το 2004 πρωταγωνιστεί δυναμικά στη δημιουργία μιας κοινής ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής στα ζητήματα αυτά. Οι δαιδαλώδεις διαστάσεις του προβλήματος δεν επιδέχονται υπεραπλουστεύσεων για εσωτερική κατανάλωση. Αντίθετα, απαιτούν ολοκληρωμένο σχέδιο, δηλαδή κινητοποίηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, χρήση εθνικών και ευρωπαϊκών μέσων, συνεργασίες, συμμαχίες, επίπονες διαπραγματεύσεις.
Στην κατεύθυνση αυτή, ένα πλέγμα αλληλοσυμπληρούμενων δράσεων μπορεί να ανακουφίσει άμεσα τα νησιά του Αιγαίου και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την επιτυχή αντιμετώπιση του προβλήματος. Το πλέγμα αυτό έχει έξι (6) άξονες:
1. Χρησιμοποίηση πλοίου ικανής χωρητικότητας, το οποίο θα λειτουργεί ως πλωτό κέντρο πρώτης υποδοχής και μεταφοράς. Θα προσεγγίζει τα νησιά του Αιγαίου όπου έχουν συλληφθεί παράνομοι μετανάστες, θα τους επιβιβάζει και θα τους μεταφέρει στα Κέντρα Υποδοχής τα οποία ήδη λειτουργούν και πρόκειται να λειτουργήσουν. Το πλοίο πρέπει να είναι εξοπλισμένο με τις απαραίτητες υλικοτεχνικές υποδομές, έτσι ώστε αφενός να γίνεται ένας ολοκληρωμένος υγειονομικός έλεγχος των λαθρομεταναστών και αφετέρου η ταυτοποίηση των στοιχείων τους, προκειμένου να διαπιστώνεται έγκαιρα και έγκυρα η χώρα καταγωγής τους.
2. Άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων Ε.Ε.-Τουρκίας για τη σύναψη Συμφωνίας Επανεισδοχής και άμεση εφαρμογή του υφιστάμενου ελληνοτουρκικού Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής. Καθώς τα ζητήματα αυτά έχουν πλέον ενταχθεί στο πλαίσιο των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας, η γειτονική χώρα κωλυσιεργώντας διακινδυνεύει το ευρωπαϊκό της μέλλον.
3. Ενεργοποίηση συγκεκριμένου λιμένα στα τουρκικά παράλια ως σημείου παράδοσης των παράνομων μεταναστών που έχουν φτάσει στη χώρα μας από την Τουρκία. Θα είναι μείζονος σημασίας βήμα, το οποίο δίχως άλλο θα συμβάλλει στην ανακούφιση των νησιωτικών περιοχών μας. Η ενεργοποίηση του τουρκικού λιμένα σε συνδυασμό με τη λειτουργία του πλοίου-κέντρου υποδοχής δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ταχύτερη παράδοση των παράνομων μεταναστών.
4. Σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διμερές επίπεδο, με τις σημαντικότερες από τις τρίτες χώρες καταγωγής του κυρίου όγκου των λαθρομεταναστών (Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράκ, Σομαλία). Η αναπτυξιακή βοήθεια και η συνεργασία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο μπορούν να συμβάλουν ως μοχλοί πίεσης στην προσπάθειά μας για τη σύναψη αυτών των συμφωνιών.
5. Εντατικοποίηση των κοινών επιχειρήσεων της FRONTEX, της υπηρεσίας της ΕΕ για τα εξωτερικά σύνορα, σε μόνιμη βάση στην περιοχή μας, έτσι ώστε να οδηγηθούμε στη σταδιακή δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η πρότασή μας για τη δημιουργία εξειδικευμένου παραρτήματος της FRONTEX στην Ελλάδα για τα θαλάσσια σύνορα.
6. Εξάντληση κάθε δυνατότητας χρηματοδότησης όλων των απαιτούμενων δράσεων με πρόσθετους πόρους από την Ε.Ε. και αξιοποίηση ευρωπαϊκών και διμερών προγραμμάτων.
