Είναι σημαντικό να εξηγούμε τις θέσεις μας στα εξελισσόμενα διεθνή ζητήματα. Γι’ αυτό και οι συνομιλίες μου με τους Ρώσους αξιωματούχους ήταν εποικοδομητικές, σε βάθος και στον σωστό χρόνο. Ξεδιπλώνεται μια αξιόλογη δυναμική στον οικονομικό και ενεργειακό τομέα και πρέπει να εντάσσεται σε έναν μακρόπνοο σχεδιασμό εντατικών δράσεων και συνεννοήσεων σε όλα τα επίπεδα. Με χώρες όπως η Ρωσία, που αποτελούν στρατηγικούς μας εταίρους, επιδιώκουμε την περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας μας με αμοιβαία και αισθητά οφέλη για τις οικονομίες μας και τους λαούς μας.
2. Αυτές τις ημέρες κορυφώνεται η αγωνία για τις διπλωματικές ενέργειες της χώρας μας, γύρω από την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Η Ρωσία μόνιμο μέλος του ΣΑ, που από το 1993 έχει αναγνωρίσει τα Σκόπια ως «Μακεδονία», αυτόν τον μήνα προεδρεύει στον ΟΗΕ. Κύριε Βαληνάκη, στη διάρκεια των συναντήσεων διακρίνατε πως η ρωσική πλευρά έχει εν μέρει μετανιώσει για την απόφασή της να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ, ως «Μακεδονία» και θεωρείτε πως σήμερα κατανοεί τις ευαισθησίες και ανησυχίες της χώρας μας;
Η ελληνική θέση στο πρόβλημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ έχει καταστεί απόλυτα καθαρή προς όλους. Η ρωσική κυβέρνηση, όπως άλλωστε κι όλες οι κυβερνήσεις, γνωρίζουν επιπλέον πως ό,τι λέμε το εννοούμε πλήρως. Η υπευθυνότητα, η αποφασιστικότητα και η πειστικότητα των ελληνικών επιχειρημάτων συνιστούν κομβικό σημείο των εξελίξεων. Η Ρωσία, και ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις σε αυτό το διεθνές πρόβλημα, που είναι άμεσα συνυφασμένο με την περιφερειακή σταθερότητα. Μάλιστα, εφόσον υπάρξει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση για το όνομα, όπως προβλέπουν και οι σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι συνομιλητές μου επιβεβαίωσαν την ετοιμότητα της ρωσικής πλευράς να την προσυπογράψει και να την εφαρμόσει.
3. Λίγες ημέρες μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου και το μπαράζ αναγνωρίσεων που ακολούθησε, στο σύνολο τους τα ρωσικά ΜΜΕ, χαιρέτισαν την ελληνική στάση μη – αναγνώρισης. Ως έμπειρος διπλωμάτης θα ήθελα να μου πείτε αν η χώρα μας θα παραμείνει πιστή σε αυτή της την στάση, καθώς και αν συνυπογράφει τη ρωσική θέση η οποία τονίζει πως η αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και πως η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει σε αλλαγή όλου του γεωγραφικού στάτους του πλανήτη.
Μπορεί να αρέσει, γενικά, η οπτασία ενός κόσμου χιλίων ανεξάρτητων δημοκρατιών, άλλα είμαστε έτοιμοι για τις συνέπειες; Εμείς λέμε πως είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο θέμα με κρίσιμες διαστάσεις. Συνεπώς, δεν επιδέχεται προσεγγίσεις απλούστευσης και ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων. Οι αποφάσεις μας θα ληφθούν σε χρόνο που θα μας έχει επιτρέψει να εξετάσουμε λεπτομερώς όλες τις παραμέτρους και να συνυπολογίσουμε όλα τα ενδεχόμενα για τη σταθερότητα στην περιοχή μας και, οπωσδήποτε, για τα εθνικά μας συμφέροντα. Πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες δεν συνιστούν τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης. Σε κάθε περίπτωση, η προσοχή και η μέριμνα της διεθνούς κοινότητας θα πρέπει να εστιαστεί στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι η περιοχή να ξανακυλήσει προς τα πίσω, σε μια κατάσταση σύγκρουσης, εθνοτικού μίσους και αίματος. Το μεγάλο ζητούμενο είναι να πάμε την περιοχή μπροστά.
4. Η αλλαγή κυβέρνησης στην Κύπρο έκανε πολλούς να μιλούν για ένα νέο άνεμο αισιοδοξίας που μπορεί να επιφέρει ακόμα και την πολυπόθητη λύση του προβλήματος. Στη διάρκεια των πολλών σας συνομιλιών στη Μόσχα, συζητήσατε το Κυπριακό -για το οποίο ως γνωστόν η Ρωσία πάντα έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο- και αν, τι αποκομίσατε;
Υπάρχει ξανά μια νέα κινητικότητα. Πιστεύουμε πως υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την ευρωπαϊκή λύση που θα κάνει να «χτυπήσει» η καρδιά μιας ενιαίας Κύπρου. Ο ρόλος της Ρωσίας είναι διαχρονικά ιδιαίτερα σημαντικός. Σε αυτό το πλαίσιο ο Ειδικός Απεσταλμένος της Ρωσίας για την Κύπρο, κος Λεονίντ Αμπράμοφ θα επισκεφθεί τη Λευκωσία τον Απρίλιο. Όμως δεν αφήνουμε την αισιοδοξία να μας αποκρύβει και την πραγματικότητα μιας καθ’ έξιν αδιάλλακτης, τουρκικής πλευράς.
5. Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Άρης Σπηλιωτόπουλος σε συνέντευξη του στη Μόσχα χαρακτήρισε τον τουρισμό «ως την βαριά βιομηχανία της χώρας μας». Η βαριά αυτή βιομηχανία ωστόσο έχει ένα μεγάλο φρένο, τις βίζες, που ανακόπτει τη διάθεση αλλά κυρίως την υπομονή χιλιάδων Ρώσων που θέλουν να απολαύσουν τις ομορφιές της χώρας μας. Θεωρείτε πως είναι πιθανόν κάποια στιγμή στο μέλλον να δούμε την κατάργηση του βραχνά των θεωρήσεων;
Θέλουμε να ανοίξει για τα καλά η «κάνουλα» της ρωσικής τουριστικής δεξαμενής. Και να την αφήσουμε να τρέχει… Όμως δεν είμαστε μόνοι μας. Δεν ασκούμε ανεξάρτητη πολιτική για τις βίζες ως μέλος της Συνθήκης Σένγκεν. Εργαζόμαστε μαζί με τις άλλες 23 ευρωπαϊκές χώρες, ώστε ν’ απλοποιήσουμε τις διαδικασίες για τους Ρώσους πολίτες. Εκεί, πραγματικά πρωταγωνιστούμε και αψευδής απόδειξη είναι η Συμφωνία διευκόλυνσης χορήγησης βίζας μεταξύ Ε.Ε.-Ρωσίας. Από εκεί και πέρα, για το κομμάτι που είναι αποκλειστικά στο χέρι μας δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Προχωρήσαμε σε μετεγκατάσταση των Γενικών Προξενείων Αγίας Πετρούπολης και Μόσχας. Τα ενισχύσαμε με προσωπικό και τεχνολογικές υποδομές. Πετύχαμε έτσι την έκδοση βίζας εντός 48 ωρών. Είναι ο ταχύτερος χρόνος μεταξύ των λοιπών Κρατών-Μελών Σένγκεν στη Ρωσία και αυτό μεταφράστηκε σε μια θεαματική αύξηση των θεωρήσεων κατά περίπου 60% τα τελευταία δύο χρόνια. Είναι ένα ελληνικό ρεκόρ! Από εκεί και πέρα, συνεχίζουμε με τους εταίρους μας και με τη Ρωσία να αναζητούμε νέους τρόπους περαιτέρω διευκόλυνσης των Ρώσων επισκεπτών. Πήραμε καινούργια μέτρα για τη νέα σεζόν και μελετούμε και άλλα, ακόμη πιο αποτελεσματικά, για τα επόμενα χρόνια.
