Κυριακή, 5 Σεπτεμβρίου 2004
Τίτλος: "Θέλουμε έναν ευρωπαϊκό γάμο στην Κύπρο"
1. Μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου η ελληνική πλευρά αντιμετώπισε αρνητικό κλίμα στο διεθνές πεδίο. Αυτό έχει ξεπερασθεί ή οι επιπτώσεις από το ελληνοτουρκικό "όχι" θα διαφανούν στη συνέχεια;
Ο κυπριακός λαός έλαβε μία απόφαση στις 24 Απριλίου για το συγκεκριμένο σχέδιο που του υποβλήθηκε. Οφείλαμε όλοι να την σεβαστούμε και όλοι την σεβαστήκαμε. Ορισμένοι βέβαια στο εξωτερικό έχασαν την ψυχραιμία τους όταν η μικρή Κύπρος αψήφησε τις επιθυμίες της διεθνούς κοινότητας. Πάντως εμείς, ως ελληνική κυβέρνηση και εγώ προσωπικά είχαμε διαβεβαιώσει τις κρίσιμες μέρες πριν το δημοψήφισμα ότι μπορούμε να διαχειρισθούμε και το "ναι" αλλά και το "όχι". Και αυτό ακριβώς κάναμε. Αλλά, ξέρετε, κύριε Βενιζέλε, οι κοινοί στόχοι έχουν έναν τρόπο να ενώνουν σφιχτότερα απ’ τους απολογισμούς. Κι εδώ, έχουμε έναν στόχο που είναι κοινός για όλους: η λύση κι η επανένωση της Κύπρου. Το θέλουν οι Ελληνοκύπριοι, το θέλει η Ελλάδα, το θέλει η τουρκοκυπριακή κοινότητα, διότι έτσι θα εξασφαλίσει την ένταξη της στην ΕΕ, το θέλει ολόκληρη η διεθνής κοινότητα και βεβαίως η Ευρωπαϊκή Ένωση.
2. Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αναφέρονται σε λύση με ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Υπάρχει επεξεργασμένη φόρμουλα από τις δυο κυβερνήσεις προς την κατεύθυνση αυτή;
Και οι δύο κυβερνήσεις έχουν πράγματι μιλήσει επανειλημμένα για μια λύση ευρωπαϊκού χαρακτήρα. Κι αυτό γιατί όλοι, πιστεύουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση κι η ευρωπαϊκή προοπτική αποτελούν κομβικούς παράγοντες για την επίτευξη μιας λύσης. Η ένταξη κάνει τους Ελληνοκύπριους να αισθάνονται ασφαλέστεροι, πιο γενναιόδωροι, πιο ανοιχτοί. Η ευρωπαϊκή προοπτική που διαφαίνεται στον ορίζοντα για τους Τουρκοκύπριους θα τους κάνει λογικά πιο συνεργάσιμους, πιο συμβιβαστικούς. Γι’ αυτό θέλουμε και μπορούμε να πετύχουμε έναν ευρωπαϊκό γάμο στην Κύπρο. Και η Ελλάδα βρίσκεται δίπλα στις προσπάθειες της Κυπριακής κυβέρνησης για την επίτευξη μίας τέτοιας λύσης.
3. Το σχέδιο Ανάν έχει μεν απορριφθεί στο δημοψήφισμα, πλην όμως δεν φαίνεται να εγκαταλείπεται από τους μεσολαβητές. Αυτή είναι και η δική σας εντύπωση από τις επαφές που πραγματοποιήσατε;
Εξακολουθούμε να επιδιώκουμε μία λύση δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική, στην βάση του Σχεδίου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου που βέβαια καθημερινά εμπλουτίζεται και διευρύνεται. Το Σχέδιο Ανάν, ως είχε, καταψηφίστηκε απ’ τον ελληνοκυπριακό λαό. Αν και τυπικά νεκρό, πολιτικά δεν πετάχθηκε στο καλάθι. Αυτή την στιγμή είναι δύσκολο να δούμε πως ακριβώς θα οδηγηθούμε σε κοινά αποδεκτή λύση. Το βέβαιο όμως είναι πώς θα πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στον στόχο μίας τέτοιας λύσης, μίας λύσης που θα συμπεριλάβει και τους Τουρκοκύπριους στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
4. Από τη συνάντηση που είχατε με την Βοηθό ΥΦΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Λόρα Κένεντι, προκύπτει ότι θα υπάρξουν πρωτοβουλίες από πλευράς της Ουάσιγκτον για το Κυπριακό πριν το Δεκέμβριο;
Κανείς στο εξωτερικό δεν είναι ευτυχής με την παρούσα κατάσταση στην Κύπρο. Είναι λοιπόν φυσιολογικό, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο κι οι Ηνωμένες Πολιτείες να προσβλέπουν στην επανένωση του νησιού. Το θέμα της Κύπρου είναι πολύ μεγάλο και σημαντικό για να μείνει κλειδωμένο και ξεχασμένο σε κάποιο διπλωματικό συρτάρι. Συνεργαζόμαστε και ανταλλάσσουμε απόψεις μ’ όλες τις κυβερνήσεις, ώστε να μπορέσουμε να δούμε μία επανενωμένη Κύπρο. Κάτι που αποτελεί την βούληση όλων των μερών.
5. Μπορούμε να κάνουμε λόγο για ευρωπαϊκή πρωτοβουλία στο Κυπριακό στο προσεχές μέλλον;
Υπάρχουν δύο αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες. Η μία, είναι η πραγματικότητα της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Η άλλη, είναι η θέληση όλων να μείνουν προσηλωμένοι στον στόχο μιας λύσης και άρα, η διατήρηση της δυναμικής για λύση κι η αποτροπή κινήσεων που θα έκαναν μία λύση δυσκολότερη, αν όχι ανέφικτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η κοινή μας οικογένεια, αναγνωρίζει αυτές τις πραγματικότητες και στο πλαίσιο αυτό, όλοι είμαστε αισιόδοξοι πως αν μείνουμε προσηλωμένοι στους στόχους μας θα έχουμε σχετικά σύντομα, θετικά αποτελέσματα.
6. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επί δικής σας διακυβέρνησης είναι περισσότερο των δημοσίων σχέσεων παρά επί της ουσίας. Πως απαντάτε;
Έχουν παντελώς άδικο, και βρίσκονται εκτός τόπου και χρόνου. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει. Αυτή η κυβέρνηση είχε από την αρχή σαφή στρατηγική με σωστή αίσθηση του χρόνου. Ειδικά εδώ στην Κύπρο αυτό έγινε πλήρως φανερό. Έχουμε φιλόδοξους και ουσιαστικούς στόχους. Επιλέξαμε συνειδητά να καλλιεργήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού με τους ανθρώπους που παλεύουν να αλλάξουν την Τουρκία προς το καλύτερο. Να εξευρωπαΐσουν την εξωτερική της συμπεριφορά. Και όπως έχω πει παλαιότερα, η δυναμική των προσωπικών σχέσεων είναι μέρος αυτής της στρατηγικής γιατί δημιουργεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για βήματα ουσίας.
7. Η Αθήνα θα στηρίξει το τουρκικό αίτημα για καθορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών συνομιλιών με την Ε.Ε. "βρέξει χιονίσει";
Σταθερή πολιτική της Ελλάδας είναι η στήριξη του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας. Είναι καλό για εμάς, είναι καλό για την Κύπρο, είναι καλό για την Τουρκία, είναι καλό για ολόκληρη την γειτονιά μας. Γι’ αυτό κι έχουμε πει πως δεν θα είμαστε ανάμεσα σ’ εκείνους που θα στηλώσουν τα πόδια τον Δεκέμβριο και θα πουν, "όχι δεν δίνουμε συγκεκριμένη ημερομηνία". Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια απ’ την Έκθεση της Επιτροπής, τον ερχόμενο Οκτώβριο. Άλλωστε, κανείς δεν δίνει στη διεθνή σκηνή λευκές επιταγές, σε κανέναν. Όμως σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να θεωρούμε τον Δεκέμβριο ως τίποτε παραπάνω από έναν σημαντικό σταθμό στην ήδη μακρόχρονη τουρκική πορεία προς την Ευρώπη. Δεν θα μπει η Τουρκία στην ΕΕ τον Δεκέμβριο. Ούτε θα μπει σε μια ημερομηνία που ενδέχεται ν’ αποφασιστεί για την έναρξη διαπραγματεύσεων. Η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας θα συνεχιστεί – κι αυτό είναι προς όφελός μας – πέραν αυτού του Δεκεμβρίου.
8. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες πώς θα διαχειρισθείτε την επιτυχία αυτή σε διπλωματικό επίπεδο;
Η επιτυχής, αλλά κυρίως, εμπνευσμένη, διοργάνωση των Αγώνων αποτελεί παρακαταθήκη για όλους τους Έλληνες. Είναι σημαντικό, να συνεχίζουμε να πείθουμε πως όταν βάζουμε στόχους κι είμαστε ενωμένοι, τα καταφέρνουμε. Είναι πιστεύω αφελές να θεωρούμε πως λύσαμε όλα μας τα προβλήματα. Απεναντίας, τώρα ξεκινάμε. Χρειάζεται σταθερότητα στους στόχους μας, ευέλικτες στρατηγικές και προσήλωση στο δίκαιο των θέσεών μας. Έχουμε ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό και πιστεύω πως η πορεία της χώρας μας θα είναι ακόμη πιο λαμπερή στο μέλλον.
