Κυριακή, 25 Απριλίου 2004
1. Κύριε υπουργέ, την τελευταία εβδομάδα, προ του δημοψηφίσματος, διαμορφώθηκε στη διεθνή κοινότητα ένα δυσμενές κλίμα εις βάρος της Ελληνοκυπριακής πλευράς και ιδιαιτέρως εναντίον του κ. Παπαδόπουλου. «Η ζωή δεν θα είναι η ίδια αν πουν όχι», μας είπε ο κ. Σολάνα, μιλώντας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Επίτροπος Φερχόιγκεν έκανε λόγο για εξαπάτησή του από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, ενώ ο Πατ Κοξ μίλησε για παραβίαση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Για ένα νέο κράτος όπως η Κύπρος, που θα γίνει επισήμως μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας την 1η Μαΐου, όλα αυτά δεν είναι πολύ κακό ποδαρικό;
Yπάρχει σίγουρα μια διάχυτη απογοήτευση σε κύκλους της ΕΕ για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Πιστεύω όμως πως και οι Κύπριοι πολίτες ήταν προετοιμασμένοι για την κριτική αυτή. Άλλωστε είναι αναφαίρετο δικαίωμα να εκφράζεται κανείς ελεύθερα και δημοκρατικά στο πλαίσιο της ΕΕ. Όλοι έχουν αυτό το δικαίωμα. Αλλά και η κριτική αποτελεί κι αυτή μέρος του παιχνιδιού. Ο Κυπριακός λαός έκανε την επιλογή του. Και τώρα οφείλουμε όλοι να την σεβαστούμε.
2. Αφού το δημοψήφισμα απέβη υπέρ του «ΟΧΙ» και το κλίμα για την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι βαρύ, υπάρχει έδαφος να ζητήσουν ξανά οι Ελληνοκύπριοι μια δεύτερη ευκαιρία;
Στόχος μας ήταν πάντα να πετύχουμε μια λύση λειτουργική και βιώσιμη. Μπορεί να μην είναι σήμερα όλοι έτοιμοι για άμεσο ξεκίνημα. Όμως οι προσπάθειες για ειρήνη και συνεργασία δεν μπορούν να σταματήσουν. Δεν πρέπει να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε την επανένωση.
3. Εφόσον διαμορφωθούν οι συνθήκες, τι θα είναι πιο εφικτό; Η διεξαγωγή ενός νέου δημοψηφίσματος ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές ή τη μετάθεσή του για το Δεκέμβριο, προκειμένου να συνδεθεί με το αίτημα της Τουρκίας για τον προσδιορισμό ημερομηνίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων;
Εμείς θέλαμε και εξακολουθούμε να θέλουμε την ταχύτερη δυνατή επίλυση του Κυπριακού κι αυτό, σημαίνει βέβαια νέα δημοψηφίσματα. Δεν ξέρω αν αρκεί ο χρόνος ώστε να έχουμε πάλι ένα δημοψήφισμα τον Ιούνιο. Το βέβαιο είναι πως οι μέρες που πέρασαν υπήρξαν μέρες δημιουργικού προβληματισμού για κάθε Κύπριο πολίτη. Ο καθένας χωριστά στάθμισε το προσωπικό του όραμα για το μέλλον με τα ιδιαίτερα συμφέροντά του και την προτεινόμενη λύση. Υπάρχει σίγουρα χώρος για πρωτοβουλίες εκεί που έχει προϋπάρξει νηφάλια σκέψη.
4. Κάνοντας μία πρώτη αποτίμηση των όσων συνέβησαν, θα επιρρίπτατε ευθύνες για την εξέλιξη στον ΟΗΕ, ο οποίος έθεσε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα που τελικώς στράφηκαν εναντίον του;
Τα χρονοδιαγράμματα ήταν όντως ασφυκτικά. Δεν φταίει όμως γι’ αυτό ο ΟΗΕ. Δύο φορές τορπίλισε ο κ. Ντενκτάς την όλη προσπάθεια και αυτό πληρώνουν τώρα οι Τουρκοκύπριοι.
5. Είστε ικανοποιημένος από την στάση της ελληνοκυπριακής ηγεσίας στην διαπραγμάτευση του Μπούργκενστοκ; Ή μήπως έπρεπε να δείξει περισσότερη ευελιξία;
Συνεργαστήκαμε πάντα στενά με την πολιτική ηγεσία της Κύπρου. Είχαμε συνεχώς διαβουλεύσεις. Ήμασταν πάντα στο πλευρό της και θα εξακολουθήσουμε να είμαστε στο πλευρό της.
6. Στο Μπούργκενστοκ κάνατε προσπάθειες για να βελτιωθούν οι διατάξεις της Ιδρυτικής Συμφωνίας στο θέμα της ασφάλειας. Θα μπορούσε ο ΟΗΕ να ήταν πιο ευέλικτος τότε, ώστε να είναι καλύτερο το σχέδιο;
Η Ελλάδα υπέβαλε τις προτάσεις της με στόχο την επίτευξη ενός συμβιβασμού που θα διευκόλυνε την αποδοχή του Σχεδίου. Αυτός δεν επετεύχθη. Σημασία τώρα δεν έχει να κοιτούμε το παρελθόν. Η συνδρομή του ΟΗΕ εξακολουθεί να είναι αναγκαία. Αλλά και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσθέτει νέες δυνατότητες κι ευκαιρίες.
7. Ποιος θα ήταν προτιμότερο να εγγυηθεί την εφαρμογή του σχεδίου; Ο ΟΗΕ μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας, ή η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η Κύπρος εντάσσεται το επόμενο Σάββατο κι επισήμως στην ΕΕ. Αυτό δημιουργεί μία νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα, που δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Ανοίγει μια ομπρέλα ασφάλειας πάνω από ολόκληρο το νησί. Θα πρέπει όμως να είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που διαθέτει η διεθνής κοινότητα, ώστε να πετύχουμε τον στόχο. Κι ο στόχος αυτός είναι κοινός για όλους. Είναι η ταχεία επανένωση της νήσου, με εμπιστοσύνη της μιας κοινότητας προς την άλλη και συνεργασία στη βάση της νέας ευρωπαϊκής πραγματικότητας που επιφέρει η ένταξη.
8. Μετά το «ΟΧΙ» δεν φοβάστε ότι το ψευδοκράτος θα αναγνωριστεί ευθέως ή de jure από μία σειρά κρατών;
Είναι πιθανόν να υπάρξουν τέτοιες απόπειρες. Όσοι όμως το επιδιώξουν πρέπει να ξέρουν ότι με τον τρόπο αυτό απομακρύνουν τη λύση, αντί να τη διευκολύνουν.
9. Η ιδέα του «βελούδινου διαζυγίου» (έδαφος αντί αναγνώρισης) συζητείται;
Όχι. Στόχος μας δεν είναι ένα «βελούδινο διαζύγιο», αλλά ένας «ευρωπαϊκός γάμος».
10. Μήπως τώρα, μετά το «ΟΧΙ», η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει διπλή πρωτοβουλία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο για την οικονομική ενίσχυση του ψευδοκράτους (μέσω φόρμουλας που δεν θα το αναγνωρίζει), όσο και για την αποτροπή αναγνώρισής του από άλλα ευρωπαϊκά κράτη;
Η Κυβέρνηση έχει ήδη πάρει τις πρωτοβουλίες που πρέπει. Έχουμε κάνει δεκάδες συναντήσεις και θα συνεχίσουμε στη βάση των σχεδιασμών μας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης του ΟΗΕ και με όλα τα εμπλεκόμενα κράτη.
11. Μετά το «ΟΧΙ» πρέπει να συμφωνήσουμε ως χώρα για την κατάργηση του «εμπάργκο» ή την εξασθένησή του στο ψευδοκράτος;
Κεντρικό ρόλο σ’ αυτά παίζει η κυπριακή κυβέρνηση. Η βούληση του Κυπριακού λαού στη συγκεκριμένη συγκυρία και για συγκεκριμένες παραμέτρους του Σχεδίου εκφράστηκε. Όμως πιστεύω πως διαφαίνεται και μια ξεκάθαρη θέληση να υπάρξει βαθιά συνεργασία ανάμεσα στις δυο κοινότητες και στο πλαίσιο της ΕΕ.
12. Οι εξελίξεις στο Κυπριακό έχουν αποσυνδεθεί από τα Ελληνοτουρκικά. Πλησιάζει ο καιρός που θα οδηγηθούμε στην υποβολή συνυποσχετικού για το θέμα της υφαλοκρηπίδας στην Χάγη;
Όπως γνωρίζετε, πραγματοποιήθηκε πριν μερικές μέρες ο 24ος γύρος των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών. Υπάρχει μια σταθερή προσήλωση και των δύο κυβερνήσεων στη περαιτέρω βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οι δυο κυβερνήσεις συνεργάζονται και για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Κι αυτό, επιβεβαιώθηκε κι απ’ την τελευταία συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών στο Σαράγεβο. Πιστεύω πως θα συνεχίσουμε με το ίδιο και καλύτερο κλίμα με την επικείμενη επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα.
13. Με ανοιχτό το Κυπριακό και την Κύπρο πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχουν πολλοί που ανησυχούν ότι η Ελληνική εξωτερική πολιτική θα γίνει όμηρος του Κυπριακού. Και μάλιστα, σε μία περίοδο που έχουμε διαπραγματεύσεις για άλλα κρίσιμα θέματα (οικονομία, αγροτικά, Ολυμπιακή κλπ.) με την Κομισιόν. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
Δεν συμφωνώ με την εκτίμηση αυτή. Η κινδυνολογία και η υπερβολή είναι αγαπημένα ελληνικά χόμπι, αλλά πρέπει να παραμερίσουμε τέτοιες προσεγγίσεις, γιατί δεν βοηθούν σε τίποτα. Υπάρχει προς το παρόν ένα κλίμα απογοήτευσης στην ΕΕ, αλλά δεν πρέπει να μετακυλιστεί σε άλλες υποθέσεις. Δουλειά μας, δουλειά όλων, είναι να κοιτούμε μπροστά. Η Ευρώπη έχει μάθει καλά ν’ αφήνει το παρελθόν στο παρελθόν.
