Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το Υπουργείο Εξωτερικών φέρνει σήμερα προς συζήτηση στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων το Σχέδιο Νόμου για την Κύρωση της δι’ ανταλλαγής ρηματικών διακοινώσεων Συμφωνίας Τροποποίησης της Προξενικής Σύμβασης που είχε υπογραφεί στην Αθήνα στις 22 Μαΐου 1972 μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδος και της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρουμανίας.
Σήμερα οι διεθνείς σχέσεις καθίστανται ολοένα και πιο πολύπλοκες, καλύπτοντας ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων και τομέων, πέραν αυτού που στο παρελθόν αποκαλούνταν «παραδοσιακή διπλωματία».
Η εικόνα ενός «εξωτικού» υπουργείου, που ασχολείται αποκλειστικά με θέματα της «υψηλής» λεγόμενης πολιτικής, δεν ανταποκρίνεται στις προκλήσεις και τις ανάγκες της νέας εποχής. Γι’ αυτό και από την πρώτη στιγμή προωθήσαμε σημαντικές μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες για τον επαναπροσδιορισμό της προξενικής μας πολιτικής, προκειμένου το ΥΠΕΞ να είναι ένα Υπουργείο κοντά στον πολίτη.
Αυτή η προσπάθεια υπηρετεί με συνέπεια μια συνολικότερη φιλοσοφία που εκπροσωπούμε όλο αυτό το διάστημα: Θέλουμε ένα σύγχρονο Υπουργείο, στην πρώτη γραμμή της αναπτυξιακής προσπάθειας και ταυτόχρονα δίπλα στον Έλληνα πολίτη. Όποτε το χρειάζεται, όπου κι αν βρίσκεται να του παρέχονται υπηρεσίες με αποτελεσματικότητα, αξιοπιστία και ανθρώπινο πρόσωπο. Ένα Υπουργείο σε ετοιμότητα να συνδράμει ουσιαστικά και γρήγορα όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
ΠΡΟΞΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΠΕΞ
Στο πλαίσιο αυτό, και με αφορμή το σημερινό σχέδιο νόμου, θα ήθελα να υπογραμμίσω, ότι τα τελευταία τριάμισι χρόνια, το Υπουργείο Εξωτερικών έχει διαμορφώσει και εφαρμόζει μια νέα προξενική πολιτική, στοχεύοντας στην καλύτερη εξυπηρέτηση των Ελλήνων που βρίσκονται στο εξωτερικό, είτε ως τουρίστες, είτε ως μονίμως διαμένοντες, τη διευκόλυνση της ροής των ξένων επισκεπτών προς τη χώρα μας αλλά και την ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού και της ιστορικής μας κληρονομιάς.
Απαραίτητο εργαλείο για την υλοποίηση αυτών των στόχων είναι ο εξορθολογισμός και η αναβάθμιση των προξενικών αρχών της χώρας μας σε όλο τον κόσμο, με την ταυτόχρονη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της κτιριακής και τεχνολογικής υποδομής των Αρχών μας αλλά και την συνολική αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών. Οι προξενικές μας αρχές είναι η εικόνα της Ελλάδας στον υπόλοιπο κόσμο. Θέλουμε λοιπόν μια εικόνα σύγχρονη, δυναμική και ελκυστική.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρω τη μετεγκατάσταση του Γενικού Προξενείου Μόσχας σε νέο κτίριο από τον Ιούλιο του 2006, κίνηση η οποία συνέβαλε δυναμικά και επί της ουσίας στη ραγδαία αναβάθμιση της εικόνας τη χώρας μας και επέλυσε τα διάφορα, πρακτικής φύσεως, προβλήματα που υπήρχαν. Σημειώνεται δε ότι, έκτοτε, το Προξενείο ενισχύθηκε και με επιπλέον προσωπικό (3 άτομα) κατά την περίοδο αιχμής με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση στη χορήγηση θεωρήσεων κατά 31% το πρώτο εξάμηνο του 2007 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2006. Αναβαθμίστηκε, έτσι, περαιτέρω η ήδη σημαντική προξενική μας παρουσία στη Ρωσία, η οποία παρουσία αποτελεί από τις ισχυρότερες μεταξύ των Κ-Μ της ΕΕ (διαθέτουμε 3 Προξενεία όπως και η Σουηδία και η Νορβηγία ενώ μας ξεπερνούν μόνο η Γερμανία και Φιλανδία).
Επιπλέον, οφείλω να τονίσω ότι η έκδοση θεώρησης από τις προξενικές μας αρχές στη Ρωσία πραγματοποιείται το πολύ εντός 48 ωρών. Είναι, βάσει επίσημων στοιχείων, ο ταχύτερος χρόνος μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών χωρών τη στιγμή που, βασικές ανταγωνίστριες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία χορηγούν θεώρηση το νωρίτερο σε 3 ημέρες ενώ η Γαλλία και η Γερμανία εκδίδουν θεώρηση σε 3-5 ημέρες. Πρόκειται για πρωτιά στρατηγικής σημασίας που αποδεικνύει ότι η προσπάθειά μας φέρνει χειροπιαστά και μετρήσιμα αποτελέσματα.
Άλλο καλό παράδειγμα αναβάθμισης της ελληνικής προξενικής παρουσίας, είναι η περίπτωση της Ουκρανίας, όπου με την κατάλληλη ενίσχυση του Προξενείου με επιπλέον προσωπικό κατά την περίοδο αιχμής πετύχαμε την αύξηση στη χορήγηση θεωρήσεων το 2006 κατά 50% σε σχέση με το 2005.
Αναφέρω επίσης την περίπτωση του Βελιγραδίου, όπου, με την εφαρμογή από το Μάιο του 2006 συστήματος τηλεφωνικού καθορισμού της ημερομηνίας και ώρας, καθώς και υποβολής των αιτημάτων χορήγησης βίζας (call center) πετύχαμε εξαιρετικά αποτελέσματα στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των Σέρβων πολιτών που επιθυμούν να εισέλθουν στη χώρα μας με χαρακτηριστική την αύξηση στη χορήγηση θεωρήσεων κατά 119% το Μάιο του 2007 σε σχέση με το Μάιο του 2006.
Με την ίδια στρατηγική στόχευση πετύχαμε την αναβάθμιση του Προξενείου της Σμύρνης σε Γενικό Προξενείο από τον Αύγουστο του 2007, διευρύνοντας ουσιαστικά τις δυνατότητες εξυπηρέτησης Τούρκων πολιτών που επιθυμούν να επισκεφθούν τη χώρα μας, καταγράφοντας αύξηση στη χορήγηση θεωρήσεων κατά 84% συγκρίνοντας τα στοιχεία του Αυγούστου 2007 με τα αντίστοιχα του 2006.
Όσον αφορά στην ενίσχυση της προξενικής παρουσίας της Ελλάδας στη μεγάλη και αναδυόμενη τουριστική αγορά της Κίνας, επισημαίνεται η ζωτικής σημασίας αναβάθμιση του Προξενικού Γραφείου Πεκίνου, η λειτουργία του νέου πρότυπου Γενικού Προξενείου στη Σαγκάη, καθώς και η ίδρυση του νέου Γενικού Προξενείου στην πόλη Γκουανγκζού (Καντόνα). Το αποτέλεσμα αυτής της πρωτοποριακής και προσεχτικά σχεδιασμένης πρωτοβουλίας , ήταν η αύξηση των θεωρήσεων το 2006 σε σχέση με το 2005 άνω του 75% από το Προξενικό Γραφείο Πεκίνου και σχεδόν 100% (98,49%) από το Γ. Προξενείο Σαγκάης.
Τέλος, ένα δείγμα αυτής της νεωτερικής προσέγγισης στην προξενική μας πολιτική, είναι η από 1ης Οκτωβρίου 2007, έναρξη λειτουργίας της Πρεσβείας μας στη Μανίλα των Φιλιππίνων, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των υποθέσεων της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας.
Αλλά και στην κεντρική υπηρεσία προωθήθηκαν άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις νέα μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση των υπηρεσιών μας, όπως η επιμόρφωση των υπαλλήλων που τοποθετούνται στις Αρχές του εξωτερικού σε Θέματα Schengen και πολιτικής θεωρήσεων. Ήδη, τα θέματα αυτά είναι μέρος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης των νέων Ακολούθων Πρεσβείας στη Διπλωματικά Ακαδημία. Η επιμόρφωση όλων των υπαλλήλων που τοποθετούνται στο εξωτερικό καθίσταται υποχρεωτική, ενώ επεξεργαζόμαστε πρωτοβουλίες προκειμένου να επιτευχθεί και η επιμόρφωση επιτόπου των υπαλλήλων στα Προξενεία που υπηρετούν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι παραπάνω ενέργειες του ΥΠΕΞ δεν αποσκοπούν μόνο στην βελτίωση των υποδομών και της εργασίας των προξενικών μας αρχών, αυτών καθαυτών, αλλά εντάσσονται στην ευρύτερη λογική του ανοίγματος της χώρας μας και της αναβάθμισης της εικόνας της Ελλάδας, ως σύγχρονης χώρας, κέντρου διεθνούς δραστηριότητας και ελκυστικού προορισμού.
Η προξενική μας πολιτική αποδίδει καρπούς, χάρις στη συγκροτημένη, στρατηγικής σημασίας, πολιτική θεωρήσεων την οποία διαμορφώσαμε και εγκαινιάσαμε πριν τριάμισι χρόνια με την έκδοση σχετικών Εγκυκλίων με συγκεκριμένες οδηγίες όπου, χωρίς να παραβλέπονται οι υποχρεώσεις της χώρας μας ως Κ-Μ της Συμφωνίας Schengen, επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα που παρέχεται από το κεκτημένο Schengen προκειμένου να διευκολυνθεί η ροή των ξένων επισκεπτών προς την Ελλάδα.
Με τις συντονισμένες δράσεις μας, επιτύχαμε την έκδοση θεώρησης εντός, το πολύ, 72 ωρών, από τη στιγμή που θα παραληφθούν τα πλήρη δικαιολογητικά των αιτούντων. Είναι ένας από τους καλύτερους χρόνους μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Κι εδώ πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα, με περιορισμένους οικονομικούς πόρους και περιορισμένη διαθεσιμότητα ανθρώπινου δυναμικού.
Ωστόσο υπενθυμίζω ότι καταφέραμε να επιτύχουμε χρόνους πολύ καλύτερους από τις βασικές ανταγωνίστριες χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Αξιοποιήσαμε το κοινοτικό κεκτημένο αφ’ ενός κάνοντας χρήση της δυνατότητας εξαίρεσης από την υποχρέωση αυτοπρόσωπης παρουσίας των αιτούντων, όταν πρόκειται περί ταξιδιωτών καλής πίστης (επιχειρηματίες, άτομα εγνωσμένου οικονομικού και κοινωνικού κύρους, πανεπιστημιακούς, ερευνητές, κτλ.) ή όταν μεσολαβούν εγκεκριμένα ταξιδιωτικά πρακτορεία και αφ’ ετέρου κάνοντας χρήση της δυνατότητας χορήγησης θεώρησης μακράς διάρκειας και πολλαπλών εισόδων σε ταξιδιώτες, οι οποίοι πληρούν, βεβαίως, τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Πετύχαμε έτσι τη μείωση της ταλαιπωρίας και την ταχύτερη εξυπηρέτηση των αιτούντων θεώρηση όπως και τον δραστικό περιορισμό του συχνότατου, κατά το παρελθόν, φαινομένου των «ουρών» έξω από τα Προξενεία μας.
Απ’ όσα ανέφερα νομίζω καθίσταται σαφές ότι ως Υπουργείο Εξωτερικών επιθυμούμε το πρόσωπο της χώρας μας στο εξωτερικό να αντανακλά το σύγχρονο μεταρρυθμιστικό βηματισμό που ακολουθεί η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια.
ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Τροποποίηση της Προξενικής Σύμβασης με τη Ρουμανία που αφορά το σημερινό σχέδιο νόμου εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο της μεταρρυθμιστικής προξενικής μας πολιτικής, όπως σας την περιέγραψα. Η Προξενική Σύμβαση που υπογράφηκε το 1972 και κυρώθηκε το 1974 ρυθμίζει τις διμερείς προξενικές σχέσεις Ελλάδας – Ρουμανίας. Πρόκειται για μια κλασσική Προξενική Σύμβαση, αντίστοιχη με παρόμοιες που έχουν στο παρελθόν υπογραφεί με άλλες χώρες, καθορίζει δε τη διαδικασία ίδρυσης προξενείων και διορισμού προξένων, τα καθήκοντά τους, θέματα ασυλιών κλπ. Η Σύμβαση αυτή τυγχάνει εφαρμογής επί των προξενικών αρχών που το κάθε κράτος εγκαθιδρύει, πάντοτε με την συναίνεση του άλλου κράτους, στο έδαφος του τελευταίου.
Με βάση το άρθρο 8 παράγραφος 2 της εν λόγω Σύμβασης, τα δύο μέρη είχαν συμφωνήσει να μην κάνουν χρήση του θεσμού των επιτίμων προξενικών λειτουργών στις μεταξύ τους σχέσεις.
Μετά από αίτημα της ρουμανικής πλευράς, συμφωνήθηκε να επέλθει τροποποίηση στη σχετική διάταξη. Με την προτεινόμενη τροποποίηση τα δύο μέρη αποδέχονται πλέον ότι είναι δυνατή, κατόπιν συμφωνίας, η εγκαθίδρυση προξενικών αρχών που θα διευθύνονται από επίτιμους προξενικούς λειτουργούς.
Λαμβανομένου υπόψη ότι η εν λόγω Προξενική Σύμβαση είχε τύχει νομοθετικής κύρωσης, η οιαδήποτε τροποποίηση αυτής θα έπρεπε, προκειμένου να ισχύσει στην ελληνική έννομη τάξη, να τύχει και αυτή νομοθετικής κύρωσης.
Κατόπιν τούτου, και μετά από σχετική αλληλογραφία, αντηλλάγησαν οι από 15/12/2006 και 2/7/2007 ρηματικές διακοινώσεις του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και της ρουμανικής Πρεσβείας στην Αθήνα αντίστοιχα, με τις οποίες συμφωνείται η διαγραφή της παραγράφου 2 της διμερούς Προξενικής Σύμβασης και η προσθήκη ενός νέου άρθρου με βάση το οποίο τα δύο μέρη μπορούν πλέον να συμφωνήσουν στην εγκαθίδρυση προξενικών αρχών των οποίων θα προΐστανται επίτιμοι προξενικοί λειτουργοί. Επιπλέον, τα δύο μέρη συμφώνησαν ότι το καθεστώς των εν λόγω αρχών θα διέπεται αποκλειστικά από τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης της Βιέννης του 1963 για τις Προξενικές Αρχές.
Όσον αφορά τέλος στη θέση της τροποποίησης σε ισχύ, αυτό προβλέπεται να γίνει από τη στιγμή που τα δύο μέρη θα ενημερώσουν το ένα το άλλο, ότι έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες εσωτερικές διαδικασίες σε καθεμία από τις δύο χώρες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Τροποποίησης μιας Προξενικής Σύμβασης που υπογράφηκε – ας μην ξεχνάμε – την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου έρχεται σε μία περίοδο που η ενσωμάτωση της Ρουμανίας στην ΕΕ έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στις σχέσεις των δύο κρατών. Ως γνωστόν, από τις αρχές του 2007 η Ρουμανία είναι πλήρες μέλος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας. Έτσι, εκτός από γείτονες με τους οποίους διατηρούμε παραδοσιακά στενές και ισχυρά δομημένες σχέσεις, είμαστε πλέον και εταίροι στην Ένωση. Η Ελλάδα υπήρξε από την πρώτη στιγμή σταθερός υποστηρικτής στην ενταξιακή πορεία τόσο της Ρουμανίας, όσο και της Βουλγαρίας, αφού ήταν η πρώτη εκ των παλαιών μελών της ΕΕ που κύρωσε με πανηγυρική συνεδρίαση της Βουλής τη Συνθήκη Προσχώρησής τους στην Ένωση. Ως ισότιμοι, πλέον, ευρωπαίοι εταίροι, προσβλέπουμε στην περαιτέρω εμπέδωση και συστηματοποίηση της διμερούς συνεργασίας μας, και επιθυμούμε να της προσδώσουμε νέα δυναμική στο κοινό πλέον ευρωπαϊκό πλαίσιο, επιτυγχάνοντας παραγωγικά αποτελέσματα και αμοιβαία οφέλη για τους λαούς μας. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι πέρα από τις εξαιρετικές σχέσεις μας σε διμερές και περιφερειακό επίπεδο, οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών διανύουν μια πολύ θετική πορεία, με τις ελληνικές επενδύσεις στη Ρουμανία να ανέρχονται σε 3 δις ευρώ, και τις ελληνικών συμφερόντων επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη γειτονική χώρα να ανέρχονται σε περί τις οκτακόσιες.
Υπό το φως των ανωτέρω, πιστεύουμε ότι η κύρωση της Τροποποίησης συμβάλλει στην περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων της χώρας μας με τη Ρουμανία, σε εμπορικό, οικονομικό, πνευματικό και επιστημονικό επίπεδο. Παράλληλα παρέχει και στην Ελλάδα τη δυνατότητα ενίσχυσης της παρουσίας της στη Ρουμανία, μέσα από την ίδρυση εκεί επίτιμων προξενικών αρχών.
Θέτοντας τα παραπάνω υπόψη του Σώματος, εισηγούμαστε την ψήφιση του υποβαλλόμενου Σχεδίου Νόμου.
