Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας έλαβε πριν από 2 περίπου μήνες, στις 18 Οκτωβρίου 2007, την πολιτική απόφαση για την υιοθέτηση της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πεποίθησή μας είναι ότι η επίσημη υπογραφή της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης από τους Αρχηγούς Κρατών ή Κυβερνήσεων στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας στις 13 Δεκεμβρίου 2007, θα αποτελέσει την απαρχή μιας νέας εποχής για την Ευρώπη.
Οι ρυθμίσεις της νέας Συνθήκης είναι αποτέλεσμα επίπονων και έντονων διαπραγματεύσεων μετά την εντολή για τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης που δόθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών (21 και 22 Ιουνίου 2007). Η εν λόγω εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απετέλεσε την «αποκλειστική βάση και πλαίσιο» των εργασιών της Διακυβερνητικής Διάσκεψης. Το κείμενο της νέας Συνθήκης έτυχε επεξεργασίας από την Ομάδα Νομικών Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Διάσκεψης και οριστικοποιήθηκε με τη συμφωνία των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας (18 και 19 Οκτωβρίου 2007).
Μετά από δύο χρόνια εσωστρέφειας, ομφαλοσκόπησης και οραματικής αδράνειας, έχουμε στη διάθεσή μας ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο για το μέλλον της Ευρώπης. Έχουμε επιτέλους ένα θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο αναφοράς, ένα πολιτικό εργαλείο που θα μας επιτρέψει να ανασυγκροτήσουμε το ευρωπαϊκό όραμα στην κατεύθυνση περισσότερης, πιο δυναμικής, πιο αποτελεσματικής, πιο διαφανούς Ένωσης κρατών και πολιτών. Συνολικά το περιεχόμενο του κειμένου της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης ενσωματώνει την αλληλεγγύη, τη συνοχή, την ασφάλεια, την ισοτιμία.
Η προσπάθεια που καταβλήθηκε υπήρξε τεράστια και ίσως μοναδική στη σύγχρονη ιστορία της Ένωσης. Η Ελλάδα, υπήρξε από τους πρωταγωνιστές στην προσπάθεια για μια ισχυρότερη Ευρώπη σε όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. Και αυτό έχει αναγνωριστεί από όλους. Ένα από τα παλαιότερα και πιο αφοσιωμένα κράτη μέλη, οι στόχοι μας, οι φιλοδοξίες μας και τα συμφέροντά μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το όραμα μιας ισχυρής, δημοκρατικής, με ενιαία φωνή και αποφασιστικό διεθνή ρόλο Ευρώπης. Προς αυτή την κατεύθυνση εργαστήκαμε σκληρά. Είχαμε συνεχείς διαβουλεύσεις, αναλάβαμε πρωτοβουλίες, «χτίσαμε» συμμαχίες. Η διαπραγμάτευση ήταν δύσκολη. Δώσαμε τη μάχη μας για να διασφαλιστούν ζητήματα ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων και ειδικές πολιτικές που ενδιαφέρουν την καθημερινότητα του πολίτη, όπως ο τουρισμός, η νησιωτικότητα, η ρήτρα για τη Συνταγματική Συνθήκη αλληλεγγύης. Και τα καταφέραμε!
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Συνθήκη της Λισσαβώνας σηματοδοτεί μία νέα φάση στην πορεία των συντακτικών μεταρρυθμίσεων της Ένωσης σε μία δύσκολη συγκυρία. Έχουν περάσει έξι χρόνια από την εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λάακεν του 2001, η οποία κατέληξε στη Συνταγματική Συνθήκη του 2004 και δύο χρόνια μετά τα απορριπτικά δημοψηφίσματα των Γάλλων και Ολλανδών πολιτών. Η Βουλή των Ελλήνων επικύρωσε τον Απρίλιο του 2005 τη Συνταγματική Συνθήκη με συντριπτική πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών και η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων χωρών, οι οποίες υιοθέτησαν το πρωτοποριακό αυτό κείμενο. Η Χώρα μας προτίθεται να επικυρώσει, και πάλι κοινοβουλευτικά, το νέο κείμενο της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης το 2008, επιθυμεί δε να είναι από τα πρώτα κράτη-μέλη, που θα το πράξουν.
Το τελικό κείμενο αποτελεί προϊόν θετικού συμβιβασμού, στο πλαίσιο του οποίου διατηρούνται, κατά το πλείστον, οι θεσμικές και ουσιαστικές τομές και καινοτομίες της Συνταγματικής Συνθήκης κατά τρόπο που να ικανοποιούνται οι θέσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών μελών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, που επικύρωσε την εν λόγω Συνθήκη.
Από την άλλη πλευρά, επαναφέρεται η κλασσική μέθοδος της τροποποίησης των ισχυουσών Συνθηκών, έτσι ώστε να διευκολυνθούν τα κράτη μέλη που αντιμετώπισαν προβλήματα κατά τη διαδικασία επικύρωσης της Συνταγματικής Συνθήκης. Επίσης, απαλείφονται ορισμένα συμβολικά στοιχεία της Συνταγματικής Συνθήκης, όπως η σημαία και ο ύμνος. Νομίζω πως μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η συγκεκριμένη απώλεια δεν αλλοιώνει επί της ουσίας την πρόοδο που πετύχαμε συνολικά. Θα θέλαμε και αυτές οι προβλέψεις να παραμείνουν και στο κείμενο της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης, αλλά τελικά έγινε ένας ανώδυνος πολιτικά συμβιβασμός.
Οι βασικές ρυθμίσεις της τελευταίας σχετικά με τη θεσμική μεταρρύθμιση της Ένωσης, τον καθορισμό της κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών, την απλοποίηση των νομοθετικών διαδικασιών και την προσαρμογή των ουσιαστικών πολιτικών της Ένωσης διατηρούνται και θα επιτρέψουν την πιο αποτελεσματική λειτουργία της διευρυμένης Ένωσης.
Παράλληλα, οι ρυθμίσεις σχετικά με την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών κοινοβουλίων, την πανηγυρική διατύπωση των αξιών στις οποίες βασίζεται η Ένωση, την αναγνώριση του Χάρτη ως νομικά δεσμευτικού κειμένου, την πρόβλεψη της νομοθετικής πρωτοβουλίας των πολιτών και των αρχών του κοινωνικού διαλόγου και της διαφάνειας ενισχύουν τα δημοκρατικά ερείσματα και τη θέση του πολίτη στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Επίσης, αν και εισήχθησαν νέες εξαιρέσεις σε ορισμένες πολιτικές, ιδίως στον χώρο ελευθερίας ασφάλειας και δικαιοσύνης, δεν μπορεί να υποτιμάται η προστιθέμενη αξία των αλλαγών στις ουσιαστικές πολιτικές της Ένωσης που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του 2007: Επισημαίνονται οι βελτιωμένες προβλέψεις σε σχέση με τη Συνταγματική Συνθήκη σε ζητήματα, όπως οι κλιματικές αλλαγές, η ενέργεια κλπ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να επισημάνω, σύντομα και επιγραμματικά τα βασικά στοιχεία της νέας Συνθήκης:
Πρώτον:
Ενισχύεται η δημοκρατική νομιμοποίηση της Ένωσης.
Ήδη από το προοίμιο της Συνθήκης της Λισσαβώνας προκύπτει, ότι επιδιώκεται ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ένωσης με την ενδυνάμωση του ρόλου των εθνικών Κοινοβουλίων, καθώς και βελτίωση της συνοχής των δράσεων της Ε.Ε..
Ειδικότερα, στην νέα Συνθήκη εισάγεται άρθρο για τον γενικότερο ρόλο των Εθνικών Κοινοβουλίων, στο οποίο απαριθμούνται οι συγκεκριμένες μορφές συμμετοχής και σύμπραξής τους στην θεσμική λειτουργία της Ένωσης.
Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο για το ρόλο των Εθνικών Κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Εθνικά Κοινοβούλια:
α) Διασφαλίζεται πλήρης πλέον ενημέρωσή τους για κάθε σχέδιο νομοθετικής πράξης,
β) Λαμβάνουν μέρος στη διακοινοβουλετική συνεργασία μεταξύ Εθνικών Κοινοβουλίων και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
γ) Ενισχύεται η εξουσία τους ως προς τον έλεγχο εφαρμογής της αρχής της επικουρικότητας.
Ως προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο:
- Αυξάνονται οι αρμοδιότητές του σε θέματα προϋπολογισμού της Ένωσης, πολιτικού ελέγχου της δραστηριότητας των άλλων θεσμικών οργάνων και στο ζήτημα εκλογής του Προέδρου της Επιτροπής.
- Επίσης ενισχύεται ουσιαστικά η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και αναβαθμίζεται το δικαίωμα ενημέρωσης τους (νομοθετική πρωτοβουλία από 1 εκατομμύριο πολίτες), ενώ παράλληλα με την ρητή αναγνώριση της νομικής δεσμευτικότητας του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων προσδιορίζονται με σαφήνεια οι αξίες, οι αρχές και τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ.
Δεύτερον: Βελτιώνεται αποτελεσματικά η ευελιξία και η αποτελεσματικότητα στη θεσμική γεωγραφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
Είμαστε αισιόδοξοι ότι η νέα Συνθήκη θωρακίζει θεσμικά την Ένωση, την καθιστά πιο αποτελεσματική, πιο λειτουργική, ενώ την εξοπλίζει με όλα εκείνα τα εργαλεία και τις πολιτικές που είναι απαραίτητα, τόσο για την προώθηση της ευημερίας των πολιτών της, όσο και για την αποτελεσματική άσκηση του παγκόσμιου ρόλου της. Δηλαδή, διευρύνει τους ορίζοντες της Ένωσης και μας επιτρέπει να εργαστούμε πιο συστηματικά και με καλύτερες προοπτικές για μια πιο πολιτική Ευρώπη.
Παραμένουν οι προβλέψεις της Συνταγματικής Συνθήκης για μια πιο ρεαλιστική εκπροσώπηση των μελών στα όργανά της ΈΕ Παραμένει:
· Η νέα κατανομή των εδρών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με ανώτατο όριο τα 750 μέλη.
· Η μείωση του αριθμού των μελών της Επιτροπής, στα 2/3 του αριθμού των μελών με ισότιμη εναλλαγή. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
· Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μετατρέπεται σε θεσμικό όργανο και δημιουργείται θέση Προέδρου με θητεία 2,5 ετών. Καταργείται συνεπώς η εκ περιτροπής προεδρία των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και των Συμβουλίων Εξωτερικών Σχέσεων. Η καθιέρωση μιας σταθερής Προεδρίας προσφέρει τον χρόνο που χρειάζεται για την παραγωγή πολιτικής και έργου για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ε.Ε.
· Διατηρείται το σύστημα εναλλασσόμενης προεδρίας, με την εξαίρεση της Προεδρίας του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων που θα ασκείται σε μόνιμη βάση από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα ΚΕΠΠΑ. Ειδικότερα, το σύστημα εναλλασσόμενης εξάμηνης προεδρίας κάθε κράτους μέλους μεταλλάσσεται σε σύστημα ομαδικής προεδρίας 3 κρατών μελών για περίοδο 18 μηνών κατά τρόπο που δεν θίγει την αρχή της ισότιμης εναλλαγής επιτρέποντας συγχρόνως τις αναγκαίες οργανωτικές προσαρμογές.
· Κρίσιμης σημασίας είναι επίσης η συμφωνία που επετεύχθη, όσον αφορά στον τρόπο λήψης αποφάσεων και την επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας. Όπως γνωρίζετε, ένα από τα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεράσει η Γερμανική Προεδρία, ήταν το αίτημα της Πολωνίας σχετικά με τη διατήρηση του ισχύοντος συστήματος στάθμισης των ψήφων. Τελικά συμφωνήθηκε ένα νέο σύστημα ειδικής πλειοψηφίας. Σύμφωνα με αυτό, μια απόφαση που λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία, θα τίθεται σε ισχύ αν επιτυγχάνεται το 55% των Κρατών-Μελών που αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της Ένωσης. Λόγω των πολωνικών αντιδράσεων, προβλέπεται μια μεταβατική περίοδος μέχρι το 2014 ή μετά από αίτημα με ειδική πλειοψηφία μέχρι το 2017. Μέχρι τότε θα συνεχίσει να ισχύει το σύστημα που είχε συμφωνηθεί στη Νίκαια.
· Το πολύπλοκο οικοδόμημα των τριών πυλώνων με τα διαφορετικά επίπεδα συντονισμού και διαδικασίας καταργείται.
Τρίτον: Εισαγωγή ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής και δυνατότητας πιο στενής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας
Η νέα συνθήκη κατοχυρώνει την ρήτρα της αμοιβαίας συνδρομής, προβλέπεται δηλαδή η υποχρέωση όλων των κρατών μελών της Ένωσης να παράσχουν με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, βοήθεια και συνδρομή προς κάθε κράτος μέλος που δέχεται ένοπλη επίθεση στο έδαφός του έστω κι αν η αυτή δεν θίγει τις υφιστάμενες υποχρεώσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δεν παύει να αποτελεί σημαντική πρόοδο.
Για μια χώρα που βρίσκεται στην πιο ευαίσθητη περιοχή της Ένωσης, όπως η Ελλάδα, η εισαγωγή ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής και ρήτρας αμοιβαίας αλληλεγγύης αποκτά ιδιαίτερη σημασία τόσο από στρατιωτική όσο και από πολιτική και διπλωματική σκοπιά. Αυτή η πρόβλεψη αποκτά μάλιστα ιδιαίτερη σημασία σε συνδυασμό και με τις τις πολιτικές τομές που αφορούν στην Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας και ιδιαίτερα την πρόβλεψη δυνατότητας «μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας» μεταξύ των κρατών μελών, που πληρούν τα υψηλότερα κριτήρια στρατιωτικών δυνατοτήτων και έχουν τη βούληση να αναλάβουν τις δεσμεύσεις που προβλέπονται στο Πρωτόκολλο περί διαρθρωμένης συνεργασίας (άρθρο 28Ε ΣΕΕ).
Σημαντική έτσι και η νέα ρήτρα αλληλεγγύης σύμφωνα με την οποία
τα κράτη μέλη ενεργούν από κοινού, κινητοποιώντας όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών, σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή.
Τέταρτον: Κατοχυρώνονται ουσιαστικές δυνατότητες για πολιτικές και δράσεις σε νέους κρίσιμους για την Ελλάδα τομείς, όπως η νησιωτικότητα και ο τουρισμός.
Θεμελιώδους σημασίας για τη Χώρα μας αποτελεί και η υπαγωγή, όχι πλέον ορισμένων, αλλά του συνόλου των νησιωτικών, συνοριακών και ορεινών περιοχών στην εφαρμογή ειδικών μέτρων για την ανάπτυξή τους, βάσει των διατάξεων για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή της Ένωσης.
Η αρχική ρύθμιση προέβλεπε την εφαρμογή μέτρων για την ανάπτυξη ορισμένων μόνο νησιωτικών περιοχών. Μετά από ελληνικές παρεμβάσεις, μέχρι και το τελευταίο στάδιο των διαπραγματεύσεων, μπορούν σε όλες πλέον τις νησιωτικές περιοχές να εφαρμοσθούν ειδικά μέτρα για την ανάπτυξη των περιοχών αυτών.
Επίσης για πρώτη φορά, ύστερα και από ελληνική πρόταση, ο Τουρισμός συμπεριελήφθη στη Συνθήκη ως τομέας υποστηρικτικής, συντονιστικής και συμπληρωματικής δράσης της Ένωσης. Καθίσταται πλέον δυνατή η λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την ενίσχυση του Τουρισμού. Μετά μάλιστα από ελληνική παρέμβαση, επετεύχθη διεύρυνση της αρμοδιότητας της Ένωσης στον τομέα αυτόν. Έτσι, με τη νέα διατύπωση της σχετικής διάταξης (άρθρο ΙΙΙ-281) η Ένωση συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους και όχι μόνο στον τομέα της ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Πέμπτον: Διευρύνονται οι ασφαλιστικές δικλείδες για μια πιο συνεκτική
εξωτερική δράση της Ένωσης:
- Η ένωση αποκτά επιτέλους ενιαία νομική προσωπικότητα.
- Δημιουργείται θέση Ύπατου Εκπροσώπου για θέματα ΕΠΠΑ.
- Δημιουργείται Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης .
Έκτον: Διαχείριση εξωτερικών συνόρων και μετανάστευση
Με τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη προβλέπεται ότι οι πολιτικές στον τομέα συνόρων, ασύλου και μετανάστευσης θα διέπονται από την αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων και στο οικονομικό επίπεδο, πρόβλεψη η οποία αποτέλεσε και βασική επιδίωξη της Χώρας μας. Θεσπίζεται νέος στόχος σταδιακής δημιουργίας ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης εξωτερικών συνόρων, ενώ απλουστεύονται και οι σχετικές διατάξεις. Στα θέματα μετανάστευσης κωδικοποιούνται ουσιαστικά υφιστάμενες πρακτικές, όπως η αναφορά σε μέτρα ενθάρρυνσης και στήριξης των κρατών μελών με στόχο τη διευκόλυνση της ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν μόνιμα στο έδαφός τους.
Έβδομον: Προστασία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων
Με τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη, η Ευρώπη παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση και την ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ειδικής σχέσης μεταξύ της Ένωσης και των Ευρωπαίων πολιτών. Το ζήτημα που προέκυψε με το καθεστώς του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επιλύθηκε με τον ακόλουθο τρόπο: ο άρθρο 6 ΣΕΕ παραπέμπει στον Χάρτη και συγχρόνως προβλέπεται ότι έχει την ίδια νομική ισχύ με αυτή των Συνθηκών. Επομένως, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν ενσωματώνεται μεν στις Συνθήκες σύμφωνα με τη μέθοδο της Συνταγματικής Συνθήκης, διαφυλάσσεται όμως τόσο η νομική ισχύς του Χάρτη ως πρωτογενούς δικαίου της Ένωσης όσο και το περιεχόμενό του, όπως προέκυψε τελικά στο πλαίσιο της Συνταγματικής Συνθήκης.
Κατά τα λοιπά, προβλέπεται, όπως και στη Συνταγματική Συνθήκη, η προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ) και η διατήρηση του συστήματος προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως γενικών αρχών του δικαίου της Ένωσης (άρθρο 6§§2, 3 ΣΕΕ).
Κυρίες και κύριοι συνάδρελφοι,
Όπως και άλλες φορές στο παρελθόν, η Ε.Ε. αποδεικνύει ξανά ότι έχει την δύναμη να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τα εμπόδια. Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη είναι, βέβαια, αποτέλεσμα συμβιβασμού. Είναι ένας συμβιβασμός, όμως, με σαφώς θετικό πρόσημο, που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για ένα μέλλον με περισσότερη και πιο πολιτική Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες, και να τις μεταβάλουμε σε πρόκληση και ευκαιρία για το αύριο. Για να πετύχουμε είναι απαραίτητη, η συνεχής και ειλικρινής συζήτηση με τους πολίτες της Ένωσης. Και ο ρόλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου είναι να συμβάλει κι εδώ καθοριστικά σε αυτή την επικοινωνία με τους πολίτες.
Πάντα και παντού γνώμονας είναι η προάσπιση του εθνικού συμφέροντος. Η Ελλάδα ήταν και είναι στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών εξελίξεων, αναπτύσσει πρωτοβουλίες και στηρίζει την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Είναι χώρα με άποψη και στοχευμένη πολιτική. Πάντα και παντού γνώμονας είναι η μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων για τη χώρα. Κι αυτό η Κυβέρνηση το πράττει με υπευθυνότητα και χαμηλούς τόνους. Δεν είναι οι εφήμερες εντυπώσεις αυτές που μας ενδιαφέρουν. Μεριμνά μας είναι το μόνιμο αποτέλεσμα που αυξάνει το κύρος της χώρας, ενισχύει την αυτοπεποίθησή της, αναδεικνύει την Ελλάδα ως μία δύναμη ειρήνης, σταθερότητας και προόδου στην περιοχή της και στον κόσμο
Ευχαριστώ πολύ.
