κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας. Είναι μια σημαντική μέρα σήμερα, χαίρομαι πάρα πολύ που βλέπω στα δελτία ειδήσεων να έχει επανέλθει η πολιτική, να είναι το κύριο θέμα. Σήμερα όπως γνωρίζετε η κα Πετραλιά ανακοίνωσε το Ασφαλιστικό, αλλά και στις Βρυξέλλες είχαμε το πολύ σημαντικό θέμα, θεωρώ πως ήταν το πρώτο βέτο που έθεσε η Ελλάδα σήμερα, γιατί έτσι πρέπει να το ερμηνεύσουμε, σχετικά με το Σκοπιανό.
Αυτό το θέμα θα το συζητήσω απόψε με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιάννη Βαληνάκη, που τον ευχαριστώ πάρα πολύ, γνωρίζοντας κ. Υφυπουργέ ότι θα ξυπνήσετε αύριο το πρωί στις 5, αλλά αυτά έχει η επιλογή που κάνατε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Το θέλαμε και το κάναμε..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ελπίζω ότι δεν το έχετε μετανιώσει μόνο. .
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όχι είναι με πολύ μεράκι και κέφι που κάνω αυτή τη δουλειά τα τελευταία 4 χρόνια και αισθάνομαι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούν να γίνουν. Και αυτό ακριβώς είναι που με κάνει συνεχώς να επιδιώκω να πετύχουμε περισσότερα για τη χώρα μας, να κυνηγήσουμε περισσότερα θέματα, να πετύχουμε καλύτερες λύσεις.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πάντως η αλήθεια είναι πως είστε σ’ ένα αεροπλάνο συνεχώς. ‘Εχετε χειριστεί μια χαρά το Δ’ ΚΠΣ, τη Λισσαβόνα και ένα σωρό άλλα θέματα, αλλά ταξιδεύετε συνεχώς. Όλοι στο Υπουργείο Εξωτερικών ταξιδεύετε συνεχώς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, ζούμε σ’ έναν κόσμο ο οποίος συνεχώς δημιουργεί καινούργιες συνεργασίες, καινούργιες σχέσεις, περισσότερα κράτη, περισσότερα θέματα, αυτά που παλαιότερα ήταν θέματα εντός των κρατών σήμερα έχουν γίνει διεθνή και είναι φυσικό ότι πρέπει εμείς ως Υπουργοί, Υφυπουργοί Εξωτερικών να προσπαθούμε να βρίσκουμε τις λύσεις αυτές που κάνουν τη ζωή της Ελλάδας πιο εύκολη, πιο αποδοτική για τους Έλληνες, πιο συμφέρουσα στο εξωτερικό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και ποιο σεβαστή σε φίλους και εχθρούς. Σήμερα θα μου κάνετε αποτίμηση της κατάστασης στις Βρυξέλλες, γιατί θεώρησα και το είπα και στον πρόλογό μου, ότι είχαμε ουσιαστικά το πρώτο βέτο το οποίο έθεσε η κα Μπακογιάννη, η Υπουργός Εξωτερικών.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, τα τελευταία χρόνια έχουμε σχεδιάσει μια πολιτική της οποίας η τελευταία έκφραση είναι αυτή η σημερινή, που έχει να κάνει με τη δυνατότερη παρουσία της Ελλάδος στην περιοχή μας.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Χαίρομαι που είπατε ότι υπάρχει κάποια στρατηγική και σχέδιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει και το δουλέψαμε πολύ τα τελευταία χρόνια, γι αυτό ακριβώς και ξεκίνησα από την αρχή. Δουλέψαμε με μέθοδο, με σχέδιο, με πρόγραμμα, ακριβώς γιατί ξέραμε τις δυσκολίες που υπάρχουν μπροστά μας και γιατί θεωρούσαμε ότι με την καλή προεργασία θα τις αντιμετωπίζαμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη χώρα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σήμερα το μεσημέρι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Στην ουσία η Ελλάδα είπε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πρόσκληση προς τα Σκόπια για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, να μπουν δηλαδή τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, εάν πρώτα δεν λυθεί η εκκρεμότητα σχετικά με το όνομα της χώρας αυτής. Εμείς θεωρούμε και το έχουμε πει ότι υπάρχει μια πολύ σοβαρή και σημαντική πολιτική εκκρεμότητα από την απόφαση που έχει ληφθεί από τα Ηνωμένα Έθνη το 1993 και η οποία επιτάσσει να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Είναι γνωστός ο ρόλος του κ. Νίμιτς, του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος ακριβώς επειδή είναι ένα σημαντικό διεθνές πρόβλημα, προσπαθεί να βρει μια λύση και να βοηθήσει τις δυο πλευρές στο να φτάσουν σ’ αυτή τη λύση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κι επειδή οι Έλληνες έχουν λίγο διεστραμμένο μυαλό και ειδικά οι δημοσιογράφοι όπως γνωρίζετε, θα ήθελα να μου πείτε, ο Νίμιτς χθες δε μας έφερε τίποτα. Μας έφερε τίποτα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Χθες έγινε το εξής: Ήταν μια εσπευσμένη κάθοδος του κ. Νίμιτς από τη Νέα Υόρκη στα Σκόπια, υπήρξε ίσως η αίσθηση σε ορισμένους ότι θα υπήρχε κάτι καινούργιο, ότι τα Σκόπια έκαναν πίσω, εγκαταλείπουν την αδιάλλακτη πολιτική τους και έρχονται με μια κίνηση. Αυτό δεν εφάνη και δεν κατεγράφη, στην ουσία δηλαδή τίποτα το νεότερο και βεβαίως σήμερα φτάσαμε εκεί.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ιδού λοιπόν αυτό που σας είπα προηγουμένως: Μήπως ο Νίμιτς πάει κι έρχεται παρέχοντας μια κάλυψη στα Σκόπια θα έλεγα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Νομίζω ότι ο κ. Νίμιτς κάνει πολύ καλά τη δουλειά του, βεβαίως είναι μεσολαβητής άρα ανάμεσα στις δυο πλευρές. Δεν μπορεί να συμφωνήσει μ’ εμάς ούτε με την άλλη πλευρά 100%, ούτε κι εμείς μπορούμε να συμφωνήσουμε μ’ αυτά που λέει κι έχει πει μερικές φορές πράγματα τα οποία μας έθιξαν και μας πλήγωσαν. ‘Ομως απ’ την άλλη μεριά είναι ο απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, η χώρα μας πιστεύει πάρα πολύ στους μηχανισμούς του ΟΗΕ με την έννοια ότι σε μια διεθνή κοινότητα για να μπορεί να ζήσει αρμονικά η μία χώρα με την άλλη, θα πρέπει να έχει πίστη στο Διεθνές Δίκαιο, πίστη στους διεθνείς κανόνες, στις διεθνείς διαδικασίες. Αυτό εκφράζει για μας ο κ. Νίμιτς.
Από κει και πέρα πρέπει βέβαια και να λύσει το πρόβλημα το οποίο βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στο τραπέζι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Φαντάζομαι ότι και οι τηλεθεατές απόψε, που μας ακούν αυτή τη στιγμή και όλοι οι Έλληνες έχουμε συνειδητοποιήσει ότι το βέτο δεν το κάνετε εναντίον των Σκοπίων, αλλά το βέτο το θέτετε εναντίον της Αμερικής. Το «εναντίον» ίσως να το βγάλω απ’ τη συζήτησή μας, αλλά το βέτο τίθεται απέναντι στον Πρόεδρο Μπους ο οποίος το έχει πάρει πατριωτικά το θέμα. Δηλαδή πρέπει να ψάξουμε μήπως έχει κάποια σκοπιανή απώτερη καταγωγή. Το έχει πάρει πατριωτικά σώνει και καλά να βάλει τα Σκόπια με οποιοδήποτε τίμημα πίσω στο ΝΑΤΟ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι γεγονός ότι ο Πρόεδρος Μπους και το επιτελείο του θέλει πάρα πολύ τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την περιοχή αυτή, δηλαδή προς την Κροατία, την Αλβανία και τα Σκόπια που είναι ακριβώς οι χώρες που επρόκειτο να μπουν σήμερα στο ΝΑΤΟ και που η Ελλάδα ως προς τα Σκόπια τουλάχιστον, γιατί στα άλλα δύο δεν έχουμε αντίρρηση, εμπόδισε.
Άρα, λοιπόν, είναι προφανώς ένας βασικός στόχος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, η Αμερική θέλει πάρα πολύ να γίνει αυτό γιατί πιστεύει ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη σταθερότητα στην περιοχή..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κι αυτό συζητιέται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι επιχειρήματα που ακούμε, αλλά και ταυτόχρονα πρέπει να πω ότι οι ΗΠΑ ξεκάθαρα σήμερα και άλλες φορές επίσημα έχουν πει ότι υπάρχει ένα θέμα με την Ελλάδα το οποίο πρέπει να λυθεί έτσι ώστε αυτή η χώρα να μπει στο ΝΑΤΟ κάποια στιγμή.
Βεβαίως εμείς πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να γίνει πριν από τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, μιλάω για τη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει σ’ ένα μήνα από σήμερα και στην οποία θα ληφθεί η τελική απόφαση.
Εμείς λοιπόν λέμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να γίνει μέχρι τότε και αν δεν γίνει μέχρι τότε, δεν θα υπάρξει πρόσκληση για τα Σκόπια από το ΝΑΤΟ.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπάρχει περίπτωση να μας τη φέρουν λέγοντάς μας ότι «εμείς θα το βάλουμε ως Fyrom»; Θα τους καλέσουμε ως Fyrom.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Το θέμα αυτό το αποκλείσαμε απ’ την αρχή και αυτό ήταν αν θέλετε και μια μεγάλη κίνηση στη πολιτική σκακιέρα που έκανε η Ελλάδα πριν από μερικούς μήνες όταν εξήγησε ότι δεν μπορούμε να δεχθούμε πλέον την ένταξη της χώρας αυτής σ’ έναν διεθνή Οργανισμό όπως το ΝΑΤΟ με το όνομα Fyrom, γιατί πολύ απλά όποτε αυτό συνέβη στο παρελθόν, οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν στη συνέχεια ήταν τέτοιες που αυτό προσέβαλλε πρώτα – πρώτα κι εμάς τους ίδιους και βεβαίως τη ρύθμιση που έχει γίνει. Διότι τα Σκόπια με κάθε τρόπο έσκιζαν της πινακίδες που έγραφαν «Fyrom», με κανένα τρόπο δεν χρησιμοποιούσαν αυτό το όνομα και γίνονταν διάφορες πρακτικές και κινήσεις οι οποίες θεωρούμε ότι πραγματικά δεν ταιριάζουν με το κύρος ενός διεθνούς Οργανισμού.
Γι αυτό είπαμε ότι δεν μπορεί να μπει με αυτό το όνομα, θα πρέπει να βρεθεί -και τώρα είναι η ευκαιρία – μια λύση αμοιβαία αποδεκτή στο ζήτημα του ονόματος, προκειμένου να μπορέσουμε πραγματικά ν’ αποκτήσουμε και συμμαχικές σχέσεις.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κάθε βήμα στη σειρά του. Σήμερα είδα ότι οι εφημερίδες στο εξωτερικό είχαν αυτά, «Μακεδονία και Ελλάδα» γράφει εδώ, για να βλέπετε ότι οι άνθρωποι είναι αμετανόητοι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δυστυχώς δεν έπαψαν ποτέ να το χρησιμοποιούν, αυτό το εξηγήσαμε κι εμείς. Χρησιμοποιώντας αυτό το όνομα δεν είναι δυνατόν εμείς να κάνουμε έναν συμβιβασμό και να πούμε να μπουν με το Fyrom όταν την επόμενη μέρα θα ξαναγυρίσουν σ’ αυτές τις πρακτικές.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι αυτού του είδους η προπαγάνδα, η οποία πρέπει να σας πω φτάνει στα όρια της απρέπειας και δεν ξέρω τι είδους πολιτικό ύφος είναι, σήμερα να επιτίθενται εναντίον του Έλληνα Πρωθυπουργού, μιλώντας για το πώς γίνεται η δική μας η Βουλή και τέτοια πράγματα, τα οποία δεν είθισται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Πραγματικά υπήρξαν απρέπειες και μάλιστα όχι μόνο τώρα τελευταία, αλλά εδώ και καιρό. Και θυμάστε το επεισόδιο στα Ηνωμένα Έθνη.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αυτοί πρέπει να το θυμούνται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και θα θυμούνται πόσο τους στοίχισε αυτό το επεισόδιο, διότι βεβαίως και εμείς το εξηγήσαμε παντού, ότι μία χώρα, η οποία δεν τηρεί τα συμφωνημένα, η οποία δεν τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού, μία χώρα η οποία χάνει την ψυχραιμία της και προβαίνει σε τέτοιες απρέπειες, μια τέτοια χώρα δεν συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό.
Κι αυτό που λέμε ακριβώς είναι, ότι τα Σκόπια δεν είναι ώριμα ακόμα για να συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκούς ή ευρωατλαντικούς οργανισμούς γιατί ακριβώς πάνω απ’ όλα δεν έχουν ενστερνιστεί, δεν έχουν κάνει κτήμα τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες στις οποίες πιστεύουν όλες οι άλλες χώρες που έχουν ενταχθεί.
Όταν, λοιπόν, δεν τις ενστερνίζονται αυτές τις αρχές δεν έχουν θέση στην Ατλαντική Συμμαχία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Άλλωστε αυτό αποδεικνύει και ενός είδους πανικό άνευ προηγουμένου, έτσι δεν είναι; Και οι δηλώσεις τους.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, νομίζω, ότι τα Σκόπια τώρα συνειδητοποιούν. Δεν είχαν αντιληφθεί από την αρχή τα δεδομένα του προβλήματος. Νόμισαν ότι μπορούσαν να συνεχίσουν με την απρεπή και την αδιάλλακτη στάση τους.
Είδαν ότι η Ελλάδα είναι αξιόπιστη χώρα, ό,τι λέει το εννοεί και πλέον από εδώ και πέρα πρέπει πραγματικά να εγκαταλείψουν την αδιάλλακτη πολιτική που ακολούθησαν αν θέλουν να υπάρξει μια συμφωνία, που πιστεύω, ότι πρέπει να υπάρξει για το καλό των σχέσεων των δύο χωρών, αλλά και για το καλό της σταθερότητας στην περιοχή.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου θα ήθελα να σας ρωτήσω, να εξηγήσετε στους τηλεθεατές μας, τι είναι αυτό που μας δίνει τη δυνατότητα να μπλοκάρουμε την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, αφού εκείνοι ισχυρίζονται ότι η λεγόμενη ενδιάμεση συμφωνία τηρήθηκε απ’ αυτούς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Πρώτα απ’ όλα να θυμίσουμε, ότι στο ΝΑΤΟ όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία, που σημαίνει πολύ απλά ότι όλες οι χώρες πρέπει να συμφωνήσουν, όλα τα κράτη – μέλη προκειμένου ένα καινούργιο κράτος να ενταχθεί στη Συμμαχία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εντάξει, ως εκεί είμαστε εντάξει, αλληλεγγύη, το καταλαβαίνω.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και ότι βεβαίως αυτή η διαδικασία είναι μια διαδικασία που βάσει μελετών, βάσει εκθέσεων και βάσει κριτηρίων προχωρά ή δεν προχωρά.
Εμείς, λοιπόν, είπαμε – και αυτό είναι γεγονός για το ΝΑΤΟ – ότι ένα κριτήριο, όπως η καλή γειτονία δεν πληρούται στη συγκεκριμένη περίπτωση, δηλαδή το κύριο αυτό κριτήριο της καλής γειτονίας για συμμαχικές σχέσεις δεν τηρείται από τη μεριά των Σκοπίων.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πώς το παραβιάζουν Υπουργέ μου;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Συμβαίνει, γιατί ακριβώς ενώ υπάρχει μια υποχρέωση από τη μεριά τους για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση με την Ελλάδα από το 1993, η άλλη πλευρά με κάθε τρόπο έχει παραβιάσει από τη μια πλευρά συγκεκριμένα άρθρα αυτής της συμφωνίας, αφού μιλάμε για παράδειγμα για την εχθρική προπαγάνδα που συνεχίζεται …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ένα είναι αυτό και;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά και από τη δική της τη μεριά δεν δείχνει πραγματικά την καλή πίστη που απαιτείται.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πώς δεν την δείχνει την καλή πίστη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Διότι πρώτα – πρώτα δεν μιλάει για μια τέτοια διεθνή ονομασία, για μια ονομασία όπως επιτάσσει η σχετική απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, που λέει, ότι πρέπει να βρεθεί το όνομα γι’ αυτό το κράτος για μια διπλή ονομασία.
Τα Σκόπια μας λένε για μία διπλή ονομασία. Μία ονομασία την οποία θα χρησιμοποιεί μόνο η Ελλάδα και μία ονομασία που θα χρησιμοποιεί ο υπόλοιπος κόσμος. Αστεία πράγματα.
Είπαμε, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή και ξεκαθαρίσαμε, ότι αυτό δεν είναι κάτι το οποίο μπορούμε να συζητήσουμε.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ουσιαστικά όμως ο υπόλοιπος χρησιμοποιεί το όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ασφαλώς στην καθομιλουμένη και στη δημοσιογραφική ορολογία πολλές φορές γίνεται η χρήση του όρου, όπως δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται, με συνέπεια βεβαίως – και αυτό το τονίζουμε και είναι ένα από τα βασικά μας επιχειρήματα – να δημιουργείται σύγχυση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Απολύτως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όταν για παράδειγμα υπάρχει μια διαφήμιση που λέει: Επενδύστε στη Μακεδονία, έτσι ακριβώς, τότε βεβαίως δημιουργείται σύγχυση για το πού ακριβώς πρέπει να πάνε να επενδύσουν. Πρόκειται βεβαίως για τη δική μας τη Μακεδονία ή πρόκειται γι’ αυτό το κράτος;
Λοιπόν, αυτά ακριβώς ενισχύουν την επιχειρηματολογία μας προς το εξωτερικό, ότι πρέπει να υπάρχει ένα ξεκαθάρισμα. Δεν μπορεί να υπάρχει μια χώρα που να μονοπωλεί αυτό το όνομα και να ισχυρίζεται ότι μόνον εκείνη έχει δικαίωμα σ’ αυτή την ονομασία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ, παρακολουθώ πάρα πολλά χρόνια το Σκοπιανό και την εξέλιξή του και διαπιστώνω, ότι έχετε κάνει μια στροφή. Έχετε λίγο ξεφύγει από τα ιστορικά επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από το ’93 για παράδειγμα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είμαστε μια χώρα που είναι φυσικό, δίνει μεγάλη σημασία στην ιστορία. Έχουμε όλοι μας ως Έλληνες έναν πολύ μεγάλο σεβασμό …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πολύ ευαίσθητοι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μεγάλη ευαισθησία απέναντι στην ιστορία μας και είναι φυσικό, ότι ειδικά σε ένα τέτοιο ζήτημα η ιστορία παίζει ένα μεγάλο ρόλο γιατί είναι μέρος της ταυτότητάς μας. Όμως από την άλλη μεριά μιλάμε για μια πολιτική συζήτηση, για μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση, στην οποία βάλαμε κάτω τα πολιτικά μας επιχειρήματα και όχι τα ιστορικά μας επιχειρήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τα χρησιμοποιούμε, όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Βάλαμε, λοιπόν, τα πολιτικά επιχειρήματα ότι δεν, υπάρχει μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών που λέει ότι πρέπει να βρεθεί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος, ότι έχουν υποχρέωση τα Σκόπια να αναζητήσουν μαζί μας μέσα από αυτές τις διαπραγματεύσεις υπό τον ΟΗΕ αυτή την αμοιβαία αποδεκτή λύση. Και δεν μπορούν να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους και να λένε, ότι με μία διπλή φόρμουλα, όπως σας την εξήγησα προηγουμένως, εμείς μόνο έχει σημασία πώς θα τους αποκαλούμε και όλος ο άλλος κόσμος θα πρέπει να τους αποκαλεί με το όνομα Μακεδονία.
Όλα αυτά, λοιπόν, τα εξηγήσαμε …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου έχω την αίσθηση, ότι τα ιστορικά μας επιχειρήματα τα προηγούμενα, νεόκοποι και λίγο ανιστόρητοι λαοί δεν μπορούν να τα αντιληφθούν πλήρως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και αυτό είναι αλήθεια, γιατί μιλάμε για άλλες χώρες που έχουν πολύ μικρότερη ιστορία απέναντι σ’ εμάς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουν και κάποια κόμπλεξ απέναντί μας πάνω σ’ αυτό. Ένα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σου λέει τι λύση, να μιλάμε για 2.000 χρόνια όταν εμείς έχουμε 200 χρόνια ιστορία. Ένα είναι αυτό. Αλλά έχω την εντύπωση …
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς εξηγήσαμε το θέμα με όρους μέλλοντος. Θέλουμε να μετατρέψουμε τα Βαλκάνια, την Ν.Α. Ευρώπη σε μια ευρωπαϊκή γειτονιά, σε μια γειτονιά με σχέσεις καλής συνεργασίας και καλής γειτονίας.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουμε την αποθήκη των Βαλκανίων, την εικόνα της πυριτιδαποθήκης των Βαλκανίων …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα δημιουργείται σιγά – σιγά τον τελευταίο καιρό.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και να προσπαθήσουμε να πείσουμε αυτές τις χώρες να υιοθετήσουν μια διαφορετική συμπεριφορά. Για να το κάνουμε, λοιπόν, αυτό ο δρόμος είναι να περάσουν τις εξετάσεις για να ενταχθούν σ’ αυτούς τους Οργανισμούς. Και στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου τα κριτήρια είναι πολύ πιο αναλυτικά, η διαδικασία πολύ πιο ενδελεχής και στο ΝΑΤΟ όπου υπάρχει μια διαδικασία κρίσης. Είσαι υποψήφιος, εμείς είμαστε κριτές και εμείς κρίνουμε όποιον θέλει να ενταχθεί, ακριβώς με αυτά τα κριτήρια που έχουμε θεσμοθετήσει. Άρα ένα κριτήριο, η καλή γειτονία.
Όταν λοιπόν δεν το πληροίς αυτό το κριτήριο, είναι φυσικό, δεν έχεις θέση σ’ αυτή την οικογένεια.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου διαβάζω και τον ξένο Τύπο, που δεν αντιλαμβάνονται γιατί έχουμε επιστρατεύσει όλες μας τις δυνάμεις για το όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Γιατί το όνομα είναι το βασικό ζήτημα, γιατί το όνομα είναι το όχημα μιας ανιστόρητης προπαγάνδας. Γιατί είναι ένα θέμα το οποίο δημιουργεί πολλά πρακτικά προβλήματα, εξήγησα μερικά προηγουμένως και είναι φυσικό ότι θίγει την ίδια μας την ταυτότητα, την ευαισθησία μας και αυτή η μονοπώληση της ταυτότητας «Μακεδονία», «Μακεδονικός» από τα Σκόπια, είναι βεβαίως όχι μόνο απαράδεκτη, αλλά και από τη άλλη μεριά στα πρακτικά ζητήματα που αναφύονται κάθε μέρα δεν μπορεί να δώσει λύση.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν θα μπορούσαν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία του Πιρίν στο γεωγραφικό μέρος να αρχίσουν να φωνάζουν και αυτοί;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι. Αυτό που λέμε είναι ακριβώς ότι πρέπει να υπάρχει ένας προσδιορισμός, ένα σύνθετο όνομα, το οποίο μάλιστα να είναι γεωγραφικό που να προσδιορίζει ότι μιλάμε γι’ αυτή την περιοχή ή για την άλλη περιοχή. Αυτό είναι ακριβώς που προσπαθούμε να εξηγήσουμε και στους εταίρους μας και στους συμμάχους μας και πιστεύω ότι αυτό το εξηγήσαμε αυτή τη φορά αποτελεσματικά.
Εξ ου και αυτές οι φωνές σήμερα στο ΝΑΤΟ και τον τελευταίο καιρό που καταλαβαίνουν το πρόβλημα. Θεωρούν ότι πραγματικά υφίσταται ένα ζήτημα πολιτικό ανάμεσα στις 2 χώρες, δεν θέλω να ασχοληθώ με το ιστορικό, τους χάνεις βέβαια τους συνομιλητές σου άμα πας στην ιστορία.
Εκείνοι έχουν ένα πρακτικό ζήτημα και το πρακτικό ζήτημα είναι ότι εμείς δεν θα επιτρέψουμε η χώρα αυτή να μπει στο ΝΑΤΟ αν πρώτα δεν έχουμε λύσει αυτό το θέμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη σταθερότητα της περιοχής και για τη δημιουργία σχέσεων καλής γειτονίας και συμμαχικών. Πώς θα μπεις σε μια συμμαχία με τέτοια συμπεριφορά;
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Φοβόμαστε δηλαδή ότι σε ένα απώτερο μέλλον μπορεί να διεκδικήσουν δικά μας εδάφη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, δεν θα πήγαινα μέχρι εκεί. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι πρέπει να υπάρξει από εμάς απέναντι τους μια σχέση εμπιστοσύνης. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης δεν υπήρξε μέχρι σήμερα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σχέση εμπιστοσύνης με αεροδρόμιο «ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ», με κάθε χωριό και κάθε στάνη με Φίλιππο. Δεν γίνεται. Κάπου λάθος έχουν κάνει.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ακριβώς αυτά ήταν τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούσαμε και εμείς, ότι μια χώρα που προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες, που δεν δείχνει με κανένα τρόπο μια καλή θέληση για επίτευξη αποτελέσματος, αλλά στην ουσία τραβάει τις διαπραγματεύσεις απλά και μόνο για να κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς πρόθεση να φτάσει σε λύση ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Που σημαίνει ότι εμείς δεν είναι σωστό να καθυστερήσουμε πια και να αγοράζουμε χρόνο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτή η στάση ακριβώς δεν βοηθάει και είναι αντιπαραγωγική. Εμείς εξηγήσαμε τη δική μας θέση. Βεβαίως δεν βοηθάει, γι’ αυτό και εμείς βάλαμε όλα μας τα όπλα πάνω στο τραπέζι. Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα με αυτή την αποφασιστικότητά της περνάει το μήνυμα στις άλλες πλευρές.
Να σας θυμίσω, νομίζω όλοι το ξέρουμε, ότι για πολύ καιρό αυτό το θέμα εθεωρείτο απωθημένο σε όλα τα διεθνή fora.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αλήθεια είναι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και είχαμε μια πολύ μεγάλη δυσκολία όταν ξαναξεκινήσαμε αυτή την κινητικότητα του 2004, γιατί ακριβώς βλέπαμε ότι δεν μας έβγαζε πουθενά αυτή η …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Η αναμονή.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η παράταση και η αναμονή. Όταν λοιπόν αλλάξαμε αυτή τη στρατηγική, ξέραμε ότι παίρνουμε ρίσκα, ξέραμε ότι, αν θέλετε θα το πω και με πολιτική ειλικρίνεια, ήταν πιο εύκολο για εμάς να το αφήσουμε να σέρνεται και να πηγαίνει στο μέλλον και κάποιος άλλος να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Όμως προτιμήσαμε να πάρουμε την πολιτική απόφαση να θέσουμε το θέμα αυτό, να χρησιμοποιήσουμε όλα μας τα όπλα, προκειμένου να πετύχουμε μια συμβιβαστική, αξιοπρεπή, εθνικά αποδεκτή λύση, που να είναι πραγματικά και για το καλό της σταθερότητας.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πάντως Υφυπουργέ, θέλω να παρατηρήσω ότι όλοι έχουμε ωριμάσει πάρα πολύ από το ’92 και το ’93. Και οι πολίτες, και είδατε ότι δεν κατεβήκαμε σε μεγάλα συλλαλητήρια και αυτά που κάνανε οι Σκοπιανοί αυτές τις γελοιότητες, ένα. Δεύτερον, επίσης είπατε ότι αυτή τη στιγμή η αντιπολίτευση σύσσωμη συντάχθηκε στις αποφάσεις που πήρατε. Ενώ θέλω να σας θυμίσω την περίοδο Πινέιρο που χάσαμε μια πολύ σημαντική ευκαιρία.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θεωρώ πραγματικά ότι είναι ιδιαίτερα θετικό ότι σήμερα υπάρχει μια πολύ μεγάλη συναίνεση στον πολιτικό κόσμο, αλλά και νομίζω στην κοινή γνώμη, για τις βασικές αυτές θέσεις που εκφράσαμε με την πολιτική μας όλο αυτό τον τελευταίο καιρό και αυτό πρέπει να πω είναι κάτι που μας βοηθάει και εμάς στη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τα συλλαλητήρια όλοι είδαμε ότι στο παρελθόν δεν μας οδήγησαν σε καμιά λύση. Δεν πετύχαμε τίποτα ως προς το ζητούμενο. Και μπορεί να αντιλαμβάνομαι, και όλοι αντιλαμβανόμαστε, το θεμιτό δικαίωμα όλων των συμπατριωτών μας να εκφράσουν τις απόψεις τους …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα όπως είδατε στις μετρήσεις κ. Υφυπουργέ, οι μετρήσεις δείχνουν ότι στους Έλληνες δεν περνάει αυτό, δεν είναι δυνατόν.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά αυτό που τονίζουμε είναι ότι η εικόνα που δημιουργείται προς τα έξω και η επιχειρηματολογία που βγαίνει, θολώνει την πραγματική εικόνα που θέλουμε να δώσουμε, εμποδίζει την επιχειρηματολογία μας, ενώ ακριβώς η ψυχραιμία είναι εκείνη που θα οδηγήσει, όπως βλέπετε με τα σημερινά δεδομένα, σε μια εφικτή λύση του προβλήματος.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είχαμε ολοκληρωμένη πολιτική διαπραγμάτευσης; Μιλάω για τα τελευταία 18 χρόνια, όχι την 4ετία που είπατε, έτσι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Οπωσδήποτε η κάθε κυβέρνηση παίρνει τις αποφάσεις της για το πρακτέο. Και είναι για μία χώρα ξέρετε μια διαδικασία μάθησης το να συμμετέχει στους διεθνείς οργανισμούς. Όταν ξεκινάς σε έναν διεθνή οργανισμό νομίζεις ότι για κάθε θέμα που διαφωνείς με τους υπόλοιπους πρέπει να μπλοκάρεις τα πάντα, γιατί απλώς διαφωνείς.
Όμως αντιλαμβάνεσαι ότι όταν είσαι σε μια μεγάλη οικογένεια κρατών, που πρέπει να φτάνουν σε ορισμένες αποφάσεις και σε συναινέσεις, κάπου θα πρέπει να βάζεις ορισμένες φορές – όταν δεν είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό για τα εθνικά σου συμφέροντα – νερό στο κρασί σου, γι’ αυτά που δεν είναι ζωτικής σημασίας γιατί αλλιώς δεν θα βάλει και ο άλλος νερό στο κρασί του.
Εκεί που είναι ζωτικής σημασίας, εκεί που παίζονται τα μεγάλα θέματα, που είναι η ίδια η ψυχή σου και η εξωτερική σου πολιτική, τότε βεβαίως είναι διαφορετικά όπως αποδείξαμε και εμείς σήμερα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπάρχει κάποιο χαρτί που δεν έχουμε καταθέσει ακόμη κάτω στο τραπέζι; Υπάρχει κάποιο βήμα που μπορούμε να κάνουμε ακόμη προς τα πίσω;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Προς τα πίσω όχι, κανένα. Νομίζω ότι ήμασταν από την αρχή ξεκάθαροι και κάναμε αυτό που είχαμε υποσχεθεί και αν θέλετε πει σε όλους ότι θα κάνουμε. Από εδώ και πέρα έχουμε βεβαίως μια άλλη δοκιμασία που είναι στις αρχές Απριλίου, αλλά στην ουσία η δοκιμασία είναι στην άλλη πλευρά.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Νομίζω ότι η δοκιμασία ήταν σήμερα ουσιαστικά. Την ψυχρολουσία την πήραμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που λέτε είναι αλήθεια, διότι κανονικά οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ σε αυτά τα θέματα μπαίνουν σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών. Οι Πρωθυπουργοί, έχουν ετοιμάσει οι Υπουργοί στη Σύνοδο τους το έδαφος και άρα επικυρώνουν τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί.
Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση το θέμα για πρώτη φορά στις διαδικασίες που ακολουθούνται συνήθως ανεβαίνει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, που ακριβώς δείχνει και πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα αυτή τη στιγμή για το ΝΑΤΟ για τον επόμενο μήνα. Σε αυτόν λοιπόν τον μήνα θα έχουμε μπροστά μας προτάσεις ενδεχομένως που θα τεθούν…..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εδώ. Πιστεύετε λοιπόν ότι οι Σκοπιανοί πήραν το μήνυμα σήμερα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Νομίζω ότι σήμερα πείσθηκαν για τα καλά και οι Σκοπιανοί και άλλοι …..
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ότι η Ελλάδα αυτό που λέει το εννοεί. Υπήρχαν αμφιβολίες σας θυμίζω εδώ και πολύ καιρό, διαβάσαμε διάφορα. Δεν θέλω να επεκταθώ στο ποιος ακριβώς και πώς ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και πώς έγινε η μεταφορά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά υπήρξαν αμφιβολίες αν η Ελλάδα πραγματικά εννοούσε αυτό που λέει. Η Ελλάδα σήμερα απέδειξε με τον πλέον επαναστατικό τρόπο ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί; το έχουμε ξανακάνει και στο παρελθόν; Να πάμε με ένα βήμα μπροστά και πέντε βήματα πίσω;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είμαστε μια χώρα η οποία επιθυμεί τη συναίνεση και επιθυμεί να βρίσκει λύσεις συνεργασίας με τους γείτονες της.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι αδυναμία αυτό;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μερικοί το θεωρούν αυτό αδυναμία, όμως εμείς είμαστε μια χώρα που θέλει να περάσει αυτά τα μηνύματα και ταυτόχρονα όπως σήμερα είναι αποφασιστική τη στιγμή που πρέπει. Για να μπορέσει να περάσει ακριβώς το μήνυμα ότι είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για σένα, ότι είναι ένα μεγάλο ζωτικής σημασίας θέμα για σένα, τότε δεν μπορείς να το βάζεις κάθε μέρα. Ακριβώς είναι για τις μεγάλες στιγμές. Αν το κάνεις κάθε μέρα τότε χάνει και την αξία του.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το ξεφτιλίζεις κιόλας, έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έτσι λειτουργούμε, έστω και αν πολλές φορές ξέρετε αυτά τα βέτο που λέμε δεν είναι κάτι που το γράφεις σε μια ταμπέλα και το σηκώνεις και λες «θέτω βέτο» ή χτυπιέσαι και φωνάζεις και χτυπάς κουδούνια.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα χαμογελαστή πάει και η Ντόρα Μπακογιάννη σήμερα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και το έχω πει πολλές φορές ότι το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός. Το βέτο είναι ένας μηχανισμός, τον οποίο χρησιμοποιείς για να πετύχεις κάποιους στόχους.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αλλά χρειάζεται η κατάλληλη ώρα, το κατάλληλο περιβάλλον και όλη η προεργασία….
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και να μη το κάνεις κάθε τρεις και λίγο. Δεν μπορείς να το κάνεις για όλα τα θέματα. Πρέπει να είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας, για να το αποδεχτούν, να το καταλάβουν και να το σεβαστούν.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ωραία. Για εξηγήστε μου κ. Υφυπουργέ γιατί νομίζω ότι πολλούς από αυτούς τους νεαρούς κυρίους με την προηγούμενη σας ιδιότητα ως Διευθυντής στο «ΕΛΙΑΜΕΠ» και την καθηγητική σας παρουσία σε όλα τα fora τα διεθνή, τους είχατε συναντήσει.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, πράγματι υπάρχει μια νέα γενιά στα πράγματα στη Ν.Α. Ευρώπη.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για εξηγήστε μου, αυτοί οι τύποι που βρίσκουν και από πού αντλούν τέτοιου είδους ύφος και τέτοιου είδους λεξιλόγιο και τέτοια επιθετικότητα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν είναι όλοι.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Με συγχωρείτε κ. Υφυπουργέ. Που δεν συνάδει αν θέλετε και με τη διπλωματική γλώσσα και την εικόνα που θα έπρεπε να δίνουν προς τα έξω. Εμάς θα έπρεπε να δείχνουν κακούς και όχι να βγαίνουν αυτοί κατ’ αυτόν τον τρόπο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, βεβαίως δεν θα πρέπει να γενικεύσουμε.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί είναι τόσο τζάμπα μάγκες;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν θα πρέπει να γενικεύσουμε. Υπάρχουν ορισμένοι πραγματικά και η ομάδα σήμερα στα Σκόπια μας έχει δώσει δείγματα μιας άλλης συμπεριφοράς που πραγματικά ξενίζει. Όμως πρέπει να πω ταυτόχρονα ότι υπάρχουν νέες ηγεσίες σε όλες σχεδόν τις χώρες της περιοχής μας, νέοι άνθρωποι και νέοι στην νοοτροπία και νέοι σε ηλικία οι οποίοι δεν είναι έτσι, είναι άνθρωποι οι οποίοι έχουν μια πάρα πολύ καλή διάθεση και γι’ αυτό και τα πηγαίνουμε καλά σε όλα τα ζητήματα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επομένως τι πλάτες είχαν; Γιατί κανένας από αυτούς δεν θα έκανε αυτά που κάνουν αν δεν είχανε γερές πλάτες και αν δεν πίστευαν απολύτως ότι είναι απαραίτητοι κάπου. Πέστε μου λοιπόν εσείς που είναι απαραίτητοι για να το καταλάβω και εγώ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θεώρησαν ότι επειδή έκαναν κάποιες χειρονομίες στο θέμα της αποστολής στρατευμάτων στο Αφγανιστάν και κυρίως στο Ιράκ, επειδή αυτό βεβαίως εκτιμάται ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και εμείς το εκτιμούμε, βεβαίως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εκτιμάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ξέρετε οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε αυτά τα θέματα, πίστευαν ότι αυτό ήταν αρκετό. Και ότι η Ελλάδα δεν μετράει, ότι η Ελλάδα δεν έχει ψήφο στην ουσία και ότι η Ελλάδα θα πιεστεί και θα σηκώσει τα χέρια ψηλά και δεν θα κάνει τίποτα. Άρα λοιπόν είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι το μήνυμα πέρασε, το κατάλαβαν και η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υφυπουργέ μου εκατό άνθρωποι που πήγαν… Δεν ξέρω, στο Αφγανιστάν πήγαν, στην Καμπούλ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και στο Ιράκ.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ναι. Για εκατό ανθρώπους δεν είναι τόσο σημαντικό χαρτί να το ρίξεις κάτω και να πεις στους Αμερικανούς… Εγώ φαντάζομαι και εσείς θα φαντάζεστε ή μάλλον θα ξέρετε, ότι υπάρχουν και κάποια βασικότερα θέματα από αυτά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Βεβαίως. Όπως λοιπόν εξήγησα είναι η τήρηση των δεδομένων, των κανόνων του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού που λέει: πρέπει να επιτυγχάνουμε λύσεις με συναίνεση. Δεν γίνεται εγώ να μη μετακινούμαι και να ζητώ από τον άλλον, δηλαδή την Ελλάδα, να μετακινείται εκείνη μονίμως.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επιστρέφετε πάλι εκεί, εγώ θα πάω λίγο πιο βαθιά. Όλοι λένε ότι τόσο το Κόσοβο όσο και τα Σκόπια αποτελούν μεγάλα προτεκτοράτα, αποτελούν βάσεις στην αμερικανική πολιτική, στην Ευρώπη. Πράγμα που δεν το χρειαζόνταν άλλωστε, αλλά δεν ξέρω γιατί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είναι διαφορετικές οι ιστορίες. Το Κόσοβο όλοι ξέρουμε πώς ξεκίνησε, με τα όσα συνέβησαν πριν από μερικά χρόνια ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ναι, βέβαια. Το Κόσοβο ξεκίνησε για να βγάλουμε το μάτι του Μιλόσεβιτς. Εντάξει, το βγάλαμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι και είναι μια μεγάλη παραβίαση τότε που είχε γίνει των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως ο τρόπος που γίνεται είναι πραγματικά ένας τρόπος που εμάς μας βρίσκει αντίθετους και αυτό το έχουμε εκφράσει ακριβώς με τη στάση μας απέναντι στο θέμα του Κοσόβου με τη μη αναγνώριση.
Από την άλλη μεριά το θέμα των Σκοπίων είχε ξεκινήσει πιο καλά, με τη έννοια ότι ήταν ένα νέο κράτος, που πιστεύαμε ότι μπορούσαμε να βρούμε μια λύση μέσα από συναίνεση…
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουμε κάνει μεγάλες επενδύσεις οικονομικές.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είμαστε οι πρώτοι ακριβώς επενδυτές, πολύ σωστά που το λέτε αυτό….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Διακόσιες ελληνικές επιχειρήσεις.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και το χρησιμοποιούμε κι εμείς πάρα πολύ στο εξωτερικό, λέγοντας ότι η Ελλάδα …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δίνουμε σε 20.000 ανθρώπους ψωμί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι δύναμη σταθερότητας, δύναμη ειρήνης, δύναμη συνεργασίας στα Βαλκάνια. Και να πώς. Είμαστε οι πρώτοι επενδυτές στα Σκόπια, οι πρώτοι επενδυτές στην Αλβανία, οι πρώτοι επενδυτές στη Σερβία, στις πρώτες θέσεις στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, άρα ασκούμε ένα ρόλο πραγματικά επιβοηθητικό για τη συνεργασία και την ανάπτυξη της περιοχής.
Όμως δεν γίνεται να ζητείται κάθε φορά από εμάς να κάνουμε τις θυσίες, να δείξουμε εμείς κατανόηση και να αμβλύνουμε τις θέσεις μας. Είπαμε λοιπόν ξεκάθαρα «εμείς κάναμε ένα μέρος της διαδρομής, αυτή τη φορά είναι η σειρά της άλλης πλευράς, των Σκοπίων, να κάνουν ότι χρειάζεται για να συναντηθούμε σε μια λύση οποία θα διασφαλίζει τη συνεργασία και την ειρήνη στην περιοχή».
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Θα μου αποδίδατε τη δήλωση του Προέδρου τους σε απειρία, ότι η Ελλάδα κάνει βέτο στον κ. Μπους και στην Αμερική;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει πραγματικά ένα θέμα ως προς την αντίληψη της κοινής γνώμης για τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών. Εγώ πρέπει να σας πω πάντως, γιατί αυτά θα ήθελα να πω, ότι τον τελευταίο καιρό οι Ηνωμένες Πολιτείες ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πιστεύω ότι λέτε αυτά που θέλετε να πείτε. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Τον τελευταίο καιρό οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι μας έχουν δείξει μεγάλη κατανόηση και σήμερα η κα Ράις στην παρέμβαση της εξήγησε ότι είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Βεβαίως διαφωνούμε στο αν αυτό πρέπει οπωσδήποτε να γίνει μέχρι τη συνάντηση του Βουκουρεστίου ή μετά. Είναι λογικό από τη μεριά τους οι Ηνωμένες Πολιτείες που θέλουν να έχουν ένα μεγαλύτερο ορίζοντα .….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι και μια κυβέρνηση που φεύγει τώρα, έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά εμείς επιμένουμε και πετύχαμε και στο ανακοινωθέν, στα κείμενα αυτά του ΝΑΤΟ, να υπάρχει αναφορά με τη λέξη timely, έγκαιρη, ότι πρέπει αυτό το θέμα να λυθεί έγκαιρα και όχι βεβαίως να πάει στο ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το έγκαιρα είναι στις 5 του Απρίλη που πηγαίνει ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι έτσι δεν είναι; Τόσο έγκαιρα θα έλεγα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι σαφές για εμάς τι εννοούμε.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πόσο έγκαιρα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ακριβώς αυτή είναι η θέση που έχουμε εκφράσει και έχουμε πει κατ’ επανάληψη.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για πέστε μου κάτι, δεν έχουν μια διαφορά για 20.000 τετραγωνικά μέτρα συνοριακή ανάμεσα σε Σκόπια και Κόσοβο;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει μια τεχνική διαφορά..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Στην καταμέτρηση.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Στην οριοθέτηση των συνόρων, γιατί καταλαβαίνετε και τα Σκόπια και το Κόσοβο ήταν παλαιά κομμάτια της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και με αυτή τη δραματική διαδικασία που ζήσαμε τη στις προηγούμενες δεκαετίες άρχιζε σιγά – σιγά σαν τις ρωσικές κούκλες να διαλύεται η Γιουγκοσλαβία, σε όλο και μικρότερες ενότητες.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Από μπάμπουσκα σε μπάμπουσκα και δεν έχει μείνει τίποτε, έχετε δίκιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και φτάσαμε στο τέλος ακόμη και το Κόσοβο να γίνει, τουλάχιστον να ζητά να γίνει ανεξάρτητο. Και άρα αφού δεν υπήρχαν κρατικά σύνορα, τα παλιά διοικητικά σύνορα που καταλαβαίνουμε όλοι ότι δεν έχουν και πολύ μεγάλη σημασία, σαν να λέμε σήμερα νομός ή επαρχία, αυτό έπρεπε μετά στο χάρτη να γίνουν κρατικά και υπάρχει μια διχογνωμία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επομένως με άνοιγμα…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και αισθάνονται μια ευαισθησία πάνω στο θέμα αυτό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Τι ευαισθησία; Με άνοιγμα από εκεί, με άνοιγμα από κάτω, με άνοιγμα την Αλβανία που πας καημένε Καρατάσο; Το ξέρετε το ανέκδοτο;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς ακριβώς εξηγούμε ότι η σχέση με την Ελλάδα είναι κομβικής σημασίας και γι΄ αυτή τη χώρα. Για να αισθανθούν μεγαλύτερη ασφάλεια. Εμείς θέλουμε να δώσουμε την ασφάλεια και τη συνεργασία και την οικονομική υποστήριξη που χρειάζεται η περιοχή μας γι΄ αυτό και έχουμε τεθεί ως ατμομηχανή της ευρωπαϊκής προοπτικής των Βαλκανίων και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, όμως αυτό για να γίνει πρέπει και τα Σκόπια από τη δική τους τη μεριά να μπορέσουν να καταλάβουν ότι ο δρόμος έχει σταθμούς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Περνάει από την Αθήνα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, η ατμομηχανή αυτή κινείται πάνω στις ράγες του τρένου αλλά δεν πηγαίνει φουλ, σταματάει σε σταθμούς και κρίνονται και είμαστε κριτής, κριτής της πορείας τους, κριτής της συμπεριφοράς τους, κριτής σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν μπει και βεβαίως σύμφωνα με τα δικά μας συμφέροντα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ είχαμε κάποτε την αίσθηση όταν διαβάζαμε τις δηλώσεις τους επειδή ήταν αυτοί στο ΝΑΤΟ και εμείς απέξω και περιμέναμε εμείς στη γωνία για να μπούμε μέσα. Έχουν αντιστραφεί νομίζω κάπως οι ρόλοι, όπως θα έλεγε ο Καβάφης «υπεροψίαν και μέθην θα είχεν ο Δαρείος». Θέλω να σας ρωτήσω το εξής, η κατάσταση όπως είπατε στο Κόσοβο τους αφορά άμεσα έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όλη η σταθερότητα της περιοχής και εκείνους και εμάς μας αφορά. Εκείνοι νιώθουν ακόμη μεγαλύτερη την πίεση και τη θέση της ανασφάλειας μετά τις τελευταίες εξελίξεις αλλά βεβαίως είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους και όλοι θέλουμε επιτέλους τα Βαλκάνια να αφήσουν αυτή την κληρονομιά του παρελθόντος και να πάνε σε μια άλλη εποχή.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για πέστε μου, δύο εκατομμύρια είναι, έχουν ένα μεγάλο ποσοστό Αλβανών, δεν έχουν;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, ναι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουν και άλλη μια μειονότητα μικρότερη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έχουν και μικρότερες εθνοτικές ομάδες.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εθνοτικές ομάδες, η αλβανική ναι. Το δικό μας βέτο δεν τους δημιουργεί πρόβλημα στις εθνοτικές ομάδες; Δηλαδή η μειονότητα θα πήγαινε με το όνομα Μακεδονία; Θα ήταν πανευτυχής; Οι Σλάβοι που είναι εκεί στην πλειονότητά τους..
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι ένα θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο στο εσωτερικό των Σκοπίων. Εμείς παρακολουθούμε το θέμα αυτό και το καταγράφουμε..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αναγνωρίζω ότι είναι το μόνο συναινετικό στοιχείο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, ακριβώς όπως το λέτε. Από την άλλη μεριά είναι ένα θέμα στο οποίο εμείς δεν θα θέλαμε να μπούμε δημόσια στη συζήτηση, γιατί είναι ένα εσωτερικό θέμα των Σκοπίων και είμαστε πολύ προσεκτικοί σε αυτό. Βεβαίως είναι μια χώρα, στην οποία υπάρχει ένα πολύ έντονο αλβανικό στοιχείο και ζήσαμε τα τελευταία χρόνια αυτές τις εθνοτικές αναταραχές που οδήγησαν στη συμφωνία της Αχρίδας, η οποία και αποτελεί ένα από τα συστατικά στοιχεία της πορείας τους και της κρίσης τους.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σήμερα διάβαζα στον ξένο τύπο ότι ξεσηκώθηκε η Νέα Οσετία, την οποία τη μάθαμε εξαιτίας του φοβερού εγκλήματος που έγινε εκεί με τα παιδιά, είπε ότι θέλει και αυτή ανεξαρτησία, δηλαδή αυτό το πράγμα λειτουργεί περίπου όπως όταν παίζεται μπιλιάρδο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε αυτό που συμβαίνει είναι ότι…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί να μην αναγνωρίσουμε και τη Μιτρόβιτσα ως κράτος; Με την ίδια λογική ακριβώς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που συνέβη είναι ότι παλαιά πολυεθνικά κράτη όπως ήταν η Γιουγκοσλαβία, Ομοσπονδίες και η Σοβιετική Ένωση με τις διάφορες δημοκρατίες όπως είναι φυσικό όταν λειτουργούσαν ως ενιαία κράτη είχαν δημιουργηθεί προβλήματα όπου μια εθνότητα ζούσε και στη διπλανή δημοκρατία διότι αυτό δεν είχε καμιά ιδιαίτερη σημασία, όλοι ζούσαν κάτω από τη σκέπη του ίδιου κράτους.
Όταν όμως αυτές οι δημοκρατίες αποφάσισαν να πάνε με τη δύναμη της πλειοψηφίας προς το δρόμο της ανεξαρτησίας ήταν φυσικό ότι έβρισκαν εσωτερικά προβλήματα με μειονότητες, οι οποίες ανήκαν σε άλλες δημοκρατίες, γειτονικές ή όχι και οι οποίες αισθάνονταν ξαφνικά εγκλωβισμένες και αν θέλετε καταπιεσμένες μέσα σε μια εχθρική πλειοψηφία.
Αυτό οδήγησε στις λεγόμενες παγωμένες διενέξεις ή τα προβλήματα που ζήσαμε στη Γιουγκοσλαβία που άλλοτε μεν όπως στη Τσεχοσλοβακία λύθηκαν με βελούδινα διαζύγια, δηλαδή μπόρεσαν να βρουν ένα τρόπο μιας συναινετικής λύσης. Σε άλλες περιπτώσεις έγινε ο διαχωρισμός με βίαιο τρόπο και σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις ακριβώς η διεθνής κοινότητα είπε εγώ δεν τα αναγνωρίζω αυτά διότι είναι προϊόν βίας ή μονομέρειας.
Έχουμε τέτοια προβλήματα, το καθένα με κάποιες διαφορετικότητες, δεν θέλω να τα βάλω όλα αυτά στο ίδιο τσουβάλι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Έχετε δίκιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Άλλωστε σας θυμίζω η χώρα μας την επόμενη χρονιά θα ασκήσει την προεδρία του ΟΑΣΕ, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη και ακριβώς ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός αυτός και άρα θα αντιμετωπίσουμε και εμείς ως προεδρία από την 1η Ιανουαρίου του 2009 όλα αυτά τα προβλήματα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μια ερώτηση ακόμη πριν κάνω την καίρια ερώτηση που έχω σκοπό να σας κάνω. Επειδή ξέρω ότι διαβάζετε ιστορία και τη μελετάμε, έχετε την εντύπωση ότι γυρίζουμε πίσω σε χρόνους βαλκανικούς με όλα αυτά που γίνονται; Γιατί βλέπω μια μεγάλη ρευστότητα. Φαντάζομαι και εσείς από τη μελέτη σας το ίδιο θα έχετε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε εγώ ανήκω σε αυτούς που λένε ότι διδασκόμαστε από την ιστορία για να μην κάνουμε τα ίδια λάθη. Συνεπώς βεβαίως η ιστορία είναι πάντα…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δηλαδή αυτή η εικόνα που δίνουν τα Βαλκάνια αυτή τη στιγμή…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: ..Πολύ σημαντική αλλά είμαστε σε άλλη εποχή. Δηλαδή προφανώς υπάρχει μια πολύ σημαντική βελτίωση και δείτε τι έγινε στο υπόλοιπο μέρος των Βαλκανίων. Η Σλοβενία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Με συγχωρείτε κ. Υφυπουργέ είναι περίεργο αυτό που λέω αλλά θα το πω. Εγώ δεν θεωρώ την Ελλάδα βαλκανική χώρα, εμείς είμαστε ευρωπαϊκή.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς είμαστε ευρωπαϊκή χώρα ασφαλώς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μην το μπερδεύουμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά δεν είμαστε μόνο πλέον εμείς ευρωπαϊκή και η Σλοβενία και η Βουλγαρία και η Ρουμανία προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κροατία κάνει και αυτή διαπραγματεύσεις για να μπει, η Αλβανία αρχίζει τα πρώτα βήματα για να προχωρήσει προς τα εκεί, η Βοσνία, Ερζεγοβίνη κλπ. κλπ. Θέλουμε η Σερβία και υποστηρίζουμε πάρα πολύ έντονα το να πάει η Σερβία προς αυτό το δρόμο.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα είδατε ότι πάλι οι δηλώσεις που γίνονται, παγώνει πάλι το θέμα της Σερβίας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι γιατί δυστυχώς…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έγιναν ορισμένοι χειρισμοί ένθεν κακείθεν οι οποίοι δεν μας βοήθησαν και ενώ εμείς ως χώρα και νομίζω οι περισσότεροι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θέλουν να βοηθήσουν…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Τους δίνουν σήμερα, τους λένε να κάνετε σιδηρόδρομο, να κάνετε καινούριους οδικούς άξονες κλπ. αλλά κατά τα άλλα….
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι το κυριότερο είναι ότι η Σερβία δεν κατέστη δυνατόν από μεριάς Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιτίας των αντιδράσεων μιας συγκεκριμένης χώρας που είχε εσωτερικό θέμα να της δώσουμε αυτό που θέλαμε την ευρωπαϊκή προοπτική πιο έντονα με μια συμφωνία…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ποια χώρα ήταν αυτή κ. Υπουργέ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Ολλανδία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είχαν ένα ειδικό εσωτερικό θέμα που έχει να κάνει με το παρελθόν και δεν κατέστη δυνατόν ως Ευρωπαϊκή Ένωση να συμφωνήσουμε πάνω σε αυτό. Πάντως πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει αυτή η ευρωπαϊκή προοπτική και θέλω να ελπίσω ότι πραγματικά η Σερβία θα βρει το δρόμο της, γιατί σας θυμίζω η Σερβία ήταν από εκείνες τις περιοχές της Γιουγκοσλαβίας που ήταν οι πρώτες στην ευρωπαϊκή πορεία και σήμερα έχει μείνει τελευταία.
Υπάρχει μια πρόοδος, οι χώρες αυτές που άλλοτε ήταν μια πυριτιδαποθήκη έχουν πλέον αρχίσει να βρίσκουν το δρόμο τους προς τα εκεί. Η Βουλγαρία, Ρουμανία είναι τα πρώτα παραδείγματα, ακολουθεί η Κροατία και εμείς θέλουμε η περιοχή αυτή να πάει όχι μέσα σε μια αφελή αίσθηση ότι έτσι θα ληφθούν όλα τα προβλήματα αλλά γιατί πιστεύουμε ακριβώς ότι μέσα από τη διαδικασία κρίσης των χωρών αυτών της κάθε μιας ξεχωριστά θα λυθούν ένα – ένα τα προβλήματα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Βιαστήκαμε να τους βάλουμε τους πάντες μέσα πάντως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι πράγματι ορισμένα πράγματα δεν προσέχθηκαν όσο έπρεπε, γιατί είχαμε δέκα χώρες που ξαφνικά μπήκαν και προστέθηκαν στις 15 και είναι φυσικό από τις 15 που είχαμε ξαφνικά στους 27 μέσα σε ελάχιστο χρόνο, είναι φυσικό ότι αυτό δημιούργησε κάποιες δυσκολίες.
Θέλω να σας πω ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τους συναδέλφους μας, είναι ότι αλλάζουν πάρα πολύ γρήγορα, έχουμε πάρα πολλές χώρες και τρέχουμε πλέον γιατί πρέπει να κάνουμε επαφές με 26 συναδέλφους. Άλλο να έχεις 9, άλλο να έχεις 10, τώρα έχεις 26 συναδέλφους.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το «κυριότερο» σας το φύλαγα στο τέλος, όπως φυλάμε την καλή μπουκιά όταν τρώμε. Πέστε ότι φτάνουμε την 3η Απριλίου, την 5η Απριλίου και στο ενδιάμεσο δεν έχουν συνετιστεί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε είναι προφανές τι θα κάνουμε, ότι κάνουμε και σήμερα. Εμείς δεν μπορούμε να συναινέσουμε στο να υπάρξει πρόσκληση εάν πρώτα δεν λυθεί το ζήτημα, είναι σαφές. Θα συνεχίσουμε να διαπραγματευόμαστε για το όνομα ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στη συνάντηση κορυφής.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Θα έχουμε βέβαια παρενέργειες όπως ξέρετε από την Αλβανία και από την Κροατία, από την Αλβανία κατά κύριο λόγο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε οι δύο αυτές χώρες λογικά θα προχωρήσουν. Εμείς τουλάχιστον από τη δική μας τη μεριά θέλουμε να προχωρήσουν.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν μπορούν να προχωρήσουν ή πάνε και οι τρεις πακέτο ή δεν πάει καμιά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό θα το δούμε. Δεν ξέρω αν θα επιμείνουν μέχρι το τέλος. Εμείς από τη δική μας τη μεριά θεωρούμε ότι η Κροατία είναι ώριμη και η Κροατία είναι ώριμη και συνεπώς μπορεί να υπάρξει απόφαση ότι θα προχωρήσουν οι δύο από τις τρεις και πιστεύω ότι εκεί θα πάει το πράγμα. Αλλά για τη στάση απέναντι στα Σκόπια είναι σαφές. Αν δεν υπάρξει λύση του προβλήματος μέχρι τότε δεν θα υπάρχει και πρόσκληση. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εγκαταλείψουμε το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε έτσι ώστε λύση στο πρόβλημα να δοθεί, γιατί θέλουμε να δοθεί λύση. Δεν θέλουμε να πετάξουμε την μπάλα στην εξέδρα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ θα ήθελα να σας πω κάτι. Αν το πράγμα ξαναπαγώσει θα βρεθούμε σε μια κατάσταση πολύ άσχημη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν θέλουμε να παγώσει, γι΄ αυτό ακριβώς και ο αγώνας μας όπως εξήγησα τα τέσσερα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον από τότε που ανέλαβε, εννοώ η κυβέρνηση μας και ως μέρος της και εγώ στη συλλογική προσπάθεια που έγινε τώρα με την κα Μπακογιάννη και παλαιότερα με τον Υπουργό τον κ. Μολυβιάτη, σε όλη αυτή τη συλλογική προσπάθεια που έγινε όλα αυτά τα χρόνια βάλαμε από την αρχή μια στρατηγική για να το βάλουμε στο τραπέζι. Αλλά δεν πήγαμε έτσι βίαια ξαφνικά και λέμε που πάει το θέμα του μακεδονικού και να αρχίσουμε να λέμε για τον Μεγαλέξανδρο αλλά βάλαμε κάτω τα δεδομένα, είπαμε πως θα κινηθούμε και αρχίσαμε σιγά – σιγά να κάνουμε κινήσεις οι οποίες τότε πέρασαν και αν θέλετε σε μερικούς ως δευτερεύουσες που μας κορόιδευαν και ορισμένοι και λέγανε σιγά λέει θα νεκραναστήσετε και θα λύσετε το σκοπιανό.
Και όμως καταφέραμε, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση που τα θέματα ήταν πολύ πιο βατά με την έννοια ότι υπάρχουν κριτήρια πιο συγκεκριμένα και διαδικασίες πιο συγκεκριμένες. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταφέραμε μέσα στα κείμενα της κοινότητας να υπάρχει αναφορά για κριτήρια προς ένταξη και η επίλυση του θέματος του ονόματος.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα. Ας δούμε από τη θετική του πλευρά ότι οι νεαροί αυτοί κύριοι αποφασίζουν και λένε ναι πραγματικά πρέπει κάτι να κάνουμε. Βάζουμε ένα γεωγραφικό όνομα. Είδατε ο κ. Νίμιτς στο έγγραφο το περιβόητο, λέει και Άνω Μακεδονία, τα άλλα τα τέσσερα δεν τα συζητώ γιατί είναι επιθετικοί προσδιορισμοί στο δήθεν πολίτευμά τους. Ούτε αυτό το συζητώ. Πέστε ότι το πετυχαίνουμε. Μετά τι κάνουμε, αρχίζουμε και χτυπάμε τις πόρτες μια – μια σε όλο τον κόσμο και λέμε αυτούς που έχετε αναγνωρίσει ως Μακεδονία δεν τους λένε Μακεδονία πλέον, τους λένε Άνω – Κάτω Μακεδονία;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε η πρόταση του κ. Νίμιτς έχει όλες τις βασικές τουλάχιστον ρυθμίσεις για το τι θα γίνει. Δηλαδή θα υπάρξει μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, θα υπάρξουν εγγυήσεις ότι αυτά τα οποία θα έχουμε αποφασίσει στη συνέχεια θα εφαρμοστούν, γιατί δεν πρόκειται να τα αφήσουμε έτσι βέβαια αυτά σε ένα χαρτί και απλώς μια υπόσχεση θεωρητική, έχουμε ζήσει άλλωστε τις καταστάσεις όλα αυτά τα χρόνια.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Διάβασα ότι η Ρωσία έτρεξε και είπε ότι αυτό που έχω αναγνωρίσει θα πάρουν το καινούριο όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει μια διαδικασία που λέγεται και κύρωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δηλαδή θα συμφωνήσουμε, εάν συμφωνήσουμε πράγματι μέχρι τη συνάντηση Κορυφής για να πάρουν την πρόσκληση υπάρχει και διαδικασία της κύρωσης την οποία η Ελλάδα όπως και άλλες χώρες, θα την τραβήξει όσο θέλει. Κι ένα χρόνο κι έξι μήνες και δυο χρόνια, αν η άλλη πλευρά δεν ανταποκρίνεται και δεν εφαρμόζεται, δεν πρόκειται φυσικά να προχωρήσουμε σε μια κύρωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Καλά. Πέστε λοιπόν ότι θα κάνετε κάπως το πράγμα θεραπεύεται. Τι θα κάνετε με το «CNN» και τα άλλα Μέσα και σε σχέση με τους πολίτες, στη διεθνή κοινωνία.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι γεγονός ότι πολλές φορές η διεθνής κοινότητα και ιδίως τα Μέσα Ενημέρωσης χρησιμοποιούν μέσα από απλουστευμένες εκφράσεις για να πουν αυτά που εμείς στη διπλωματική ορολογία είμαστε πολύ πιο τυπικοί και λέμε και μας πιάνει γλωσσοδέτης ο «ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας» και εσείς το λέτε διαφορετικά «ο Σολάνα». Αυτά συμβαίνουν στην καθομιλουμένη.
Εμείς θα επιμείνουμε τα όσα έχουν συμφωνηθεί πραγματικά να εφαρμοστούν. Όταν λέμε να εφαρμοστούν, να εφαρμοστούν παντού. Βεβαίως εμείς μπορούμε να ορίσουμε και τις επίσημες χρήσεις. Το τι λέει ο καθένας στο σπίτι του δεν μπορούμε να το ορίσουμε.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εμένα δεν με νοιάζει τι λέει στο σπίτι του, καλά το διαβατήριό του.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι μέσα στην πρόταση του κ. Νίμιτς η ρύθμιση για τα διαβατήρια, είναι σημαντικό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ή η αλληλογραφία τους, η παρουσία τους στο εξωτερικό, η παρουσία τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ή στο ποδόσφαιρο. Για πολύ απλά πράγματα το λέω.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Βεβαίως. Γιατί είναι στα οποία δημιουργείται η σύγχυση, γιατί δεν είναι ένα θέμα σε σπίτι σε μια γειτονιά των Σκοπίων, δεν δημιουργείται σύγχυση. Εκεί που δημιουργείται η σύγχυση στο εξωτερικό σε κάθε διεθνή διατύπωση. Σας είπα προηγούμενα ένα παράδειγμα, μια διαφήμιση που έλεγε «Invest Macedonia», δηλαδή «Επενδύστε στη Μακεδονία». Δημιουργείται σύγχυση. Που θα πάνε να επενδύσουν; Εννοούν εμάς ή εννοούν εκείνους;
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εσείς όμως ξέρετε ως Καθηγητής ότι αν βάλετε το λήμμα “Macedonia”, έχουμε πάθει ζημιά από το ’48 μέχρι σήμερα, το ξέρετε καλύτερα από εμένα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει καλύτερη δουλειά όλα αυτά τα χρόνια.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επειδή έχουμε 2 λεπτά αυστηρά, πρέπει να σας κάνω μια ερώτηση, γιατί πρέπει να συνδεθούμε με την Πάτρα έχουμε μια πολύ καλή συναυλία απόψε ζωντανή. Να σας ρωτήσω τι έγινε με τον κ. Χριστόφια που ήταν εδώ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ήταν η πρώτη συνάντηση, δεν θα έλεγα γνωριμίας γιατί με τον κ. Χριστόφια υπήρξε μια επαφή όλο αυτό τον καιρό. Είναι μια καινούργια Κυβέρνηση, είμαστε βέβαιοι για την επιτυχία αυτής της καινούργιας Κυβέρνησης και θέλουμε να του ευχηθούμε με όλη μας την καρδιά. Έγινε μια ανταλλαγή απόψεων για να δούμε πως ακριβώς θα κινηθούν.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υποθέτω ότι το Σχέδιο Ανάν έχει πάει περίπατο, στις καλένδες.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ασφαλώς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν το συζητάμε. Έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είπε ο Πρωθυπουργός ότι είναι άκυρη αυτή η προσπάθεια του παρελθόντος. Έχουμε όμως μια συμφωνία, που είναι η συμφωνία της 8ης Ιουλίου του 2006 και η οποία είναι συμφωνία που έχει υπογραφεί από τα δυο μέρη και από την Ελληνοκυπριακή Κοινότητα και από την Τουρκοκυπριακή και άρα δεσμεύει την άλλη πλευρά.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αυτά τα σενάρια ότι το 2008 μπορεί να λυθεί το πρόβλημα δεν το βλέπετε ότι είναι εφικτά ακόμη. Έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εγώ θεωρώ ότι είναι σημαντικό και μάλλον εκεί τα πράγματα θα πάνε, το να ξεκινήσει κάποια προσπάθεια. Εμείς σας θυμίζω και η Κύπρος βέβαια θέλουν να υπάρξει μια προσπάθεια, αρκεί η προσπάθεια αυτή να γίνει με τους κανόνες του παιχνιδιού. Δηλαδή δεν μπορεί να γίνεται επί διαιτησία, με επιβολή, με πίεση αλλά μια διαδικασία η οποία πραγματικά θα στοχεύει στο να βρεθεί μια λύση που αξίζει στην Κύπρο. Γιατί η Κύπρος πια μην το ξεχνάμε, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρα πρέπει να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση κι όχι απλά μια λύση άλλων εποχών.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Να σας ευχαριστήσω που περάσαμε απόψε το βράδυ μαζί σας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Σας ευχαριστώ κι εγώ που μου δώσατε την ευκαιρία. Γιατί καμία φορά κι εμείς χρειάζόμαστε αυτό τον χώρο για να εξηγήσεις μερικά θέματα που είναι πιο σύνθετα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Να ‘στε καλά, σας ευχαριστώ πολύ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ευχαριστώ εγώ.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κυρίες και κύριοι να έχετε ένα καλό βράδυ.
Αυτό το θέμα θα το συζητήσω απόψε με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιάννη Βαληνάκη, που τον ευχαριστώ πάρα πολύ, γνωρίζοντας κ. Υφυπουργέ ότι θα ξυπνήσετε αύριο το πρωί στις 5, αλλά αυτά έχει η επιλογή που κάνατε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Το θέλαμε και το κάναμε..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ελπίζω ότι δεν το έχετε μετανιώσει μόνο. .
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όχι είναι με πολύ μεράκι και κέφι που κάνω αυτή τη δουλειά τα τελευταία 4 χρόνια και αισθάνομαι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούν να γίνουν. Και αυτό ακριβώς είναι που με κάνει συνεχώς να επιδιώκω να πετύχουμε περισσότερα για τη χώρα μας, να κυνηγήσουμε περισσότερα θέματα, να πετύχουμε καλύτερες λύσεις.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πάντως η αλήθεια είναι πως είστε σ’ ένα αεροπλάνο συνεχώς. ‘Εχετε χειριστεί μια χαρά το Δ’ ΚΠΣ, τη Λισσαβόνα και ένα σωρό άλλα θέματα, αλλά ταξιδεύετε συνεχώς. Όλοι στο Υπουργείο Εξωτερικών ταξιδεύετε συνεχώς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, ζούμε σ’ έναν κόσμο ο οποίος συνεχώς δημιουργεί καινούργιες συνεργασίες, καινούργιες σχέσεις, περισσότερα κράτη, περισσότερα θέματα, αυτά που παλαιότερα ήταν θέματα εντός των κρατών σήμερα έχουν γίνει διεθνή και είναι φυσικό ότι πρέπει εμείς ως Υπουργοί, Υφυπουργοί Εξωτερικών να προσπαθούμε να βρίσκουμε τις λύσεις αυτές που κάνουν τη ζωή της Ελλάδας πιο εύκολη, πιο αποδοτική για τους Έλληνες, πιο συμφέρουσα στο εξωτερικό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και ποιο σεβαστή σε φίλους και εχθρούς. Σήμερα θα μου κάνετε αποτίμηση της κατάστασης στις Βρυξέλλες, γιατί θεώρησα και το είπα και στον πρόλογό μου, ότι είχαμε ουσιαστικά το πρώτο βέτο το οποίο έθεσε η κα Μπακογιάννη, η Υπουργός Εξωτερικών.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, τα τελευταία χρόνια έχουμε σχεδιάσει μια πολιτική της οποίας η τελευταία έκφραση είναι αυτή η σημερινή, που έχει να κάνει με τη δυνατότερη παρουσία της Ελλάδος στην περιοχή μας.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Χαίρομαι που είπατε ότι υπάρχει κάποια στρατηγική και σχέδιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει και το δουλέψαμε πολύ τα τελευταία χρόνια, γι αυτό ακριβώς και ξεκίνησα από την αρχή. Δουλέψαμε με μέθοδο, με σχέδιο, με πρόγραμμα, ακριβώς γιατί ξέραμε τις δυσκολίες που υπάρχουν μπροστά μας και γιατί θεωρούσαμε ότι με την καλή προεργασία θα τις αντιμετωπίζαμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη χώρα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σήμερα το μεσημέρι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Στην ουσία η Ελλάδα είπε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πρόσκληση προς τα Σκόπια για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, να μπουν δηλαδή τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, εάν πρώτα δεν λυθεί η εκκρεμότητα σχετικά με το όνομα της χώρας αυτής. Εμείς θεωρούμε και το έχουμε πει ότι υπάρχει μια πολύ σοβαρή και σημαντική πολιτική εκκρεμότητα από την απόφαση που έχει ληφθεί από τα Ηνωμένα Έθνη το 1993 και η οποία επιτάσσει να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Είναι γνωστός ο ρόλος του κ. Νίμιτς, του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος ακριβώς επειδή είναι ένα σημαντικό διεθνές πρόβλημα, προσπαθεί να βρει μια λύση και να βοηθήσει τις δυο πλευρές στο να φτάσουν σ’ αυτή τη λύση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κι επειδή οι Έλληνες έχουν λίγο διεστραμμένο μυαλό και ειδικά οι δημοσιογράφοι όπως γνωρίζετε, θα ήθελα να μου πείτε, ο Νίμιτς χθες δε μας έφερε τίποτα. Μας έφερε τίποτα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Χθες έγινε το εξής: Ήταν μια εσπευσμένη κάθοδος του κ. Νίμιτς από τη Νέα Υόρκη στα Σκόπια, υπήρξε ίσως η αίσθηση σε ορισμένους ότι θα υπήρχε κάτι καινούργιο, ότι τα Σκόπια έκαναν πίσω, εγκαταλείπουν την αδιάλλακτη πολιτική τους και έρχονται με μια κίνηση. Αυτό δεν εφάνη και δεν κατεγράφη, στην ουσία δηλαδή τίποτα το νεότερο και βεβαίως σήμερα φτάσαμε εκεί.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ιδού λοιπόν αυτό που σας είπα προηγουμένως: Μήπως ο Νίμιτς πάει κι έρχεται παρέχοντας μια κάλυψη στα Σκόπια θα έλεγα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Νομίζω ότι ο κ. Νίμιτς κάνει πολύ καλά τη δουλειά του, βεβαίως είναι μεσολαβητής άρα ανάμεσα στις δυο πλευρές. Δεν μπορεί να συμφωνήσει μ’ εμάς ούτε με την άλλη πλευρά 100%, ούτε κι εμείς μπορούμε να συμφωνήσουμε μ’ αυτά που λέει κι έχει πει μερικές φορές πράγματα τα οποία μας έθιξαν και μας πλήγωσαν. ‘Ομως απ’ την άλλη μεριά είναι ο απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, η χώρα μας πιστεύει πάρα πολύ στους μηχανισμούς του ΟΗΕ με την έννοια ότι σε μια διεθνή κοινότητα για να μπορεί να ζήσει αρμονικά η μία χώρα με την άλλη, θα πρέπει να έχει πίστη στο Διεθνές Δίκαιο, πίστη στους διεθνείς κανόνες, στις διεθνείς διαδικασίες. Αυτό εκφράζει για μας ο κ. Νίμιτς.
Από κει και πέρα πρέπει βέβαια και να λύσει το πρόβλημα το οποίο βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στο τραπέζι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Φαντάζομαι ότι και οι τηλεθεατές απόψε, που μας ακούν αυτή τη στιγμή και όλοι οι Έλληνες έχουμε συνειδητοποιήσει ότι το βέτο δεν το κάνετε εναντίον των Σκοπίων, αλλά το βέτο το θέτετε εναντίον της Αμερικής. Το «εναντίον» ίσως να το βγάλω απ’ τη συζήτησή μας, αλλά το βέτο τίθεται απέναντι στον Πρόεδρο Μπους ο οποίος το έχει πάρει πατριωτικά το θέμα. Δηλαδή πρέπει να ψάξουμε μήπως έχει κάποια σκοπιανή απώτερη καταγωγή. Το έχει πάρει πατριωτικά σώνει και καλά να βάλει τα Σκόπια με οποιοδήποτε τίμημα πίσω στο ΝΑΤΟ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι γεγονός ότι ο Πρόεδρος Μπους και το επιτελείο του θέλει πάρα πολύ τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την περιοχή αυτή, δηλαδή προς την Κροατία, την Αλβανία και τα Σκόπια που είναι ακριβώς οι χώρες που επρόκειτο να μπουν σήμερα στο ΝΑΤΟ και που η Ελλάδα ως προς τα Σκόπια τουλάχιστον, γιατί στα άλλα δύο δεν έχουμε αντίρρηση, εμπόδισε.
Άρα, λοιπόν, είναι προφανώς ένας βασικός στόχος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, η Αμερική θέλει πάρα πολύ να γίνει αυτό γιατί πιστεύει ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη σταθερότητα στην περιοχή..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κι αυτό συζητιέται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι επιχειρήματα που ακούμε, αλλά και ταυτόχρονα πρέπει να πω ότι οι ΗΠΑ ξεκάθαρα σήμερα και άλλες φορές επίσημα έχουν πει ότι υπάρχει ένα θέμα με την Ελλάδα το οποίο πρέπει να λυθεί έτσι ώστε αυτή η χώρα να μπει στο ΝΑΤΟ κάποια στιγμή.
Βεβαίως εμείς πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να γίνει πριν από τη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, μιλάω για τη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει σ’ ένα μήνα από σήμερα και στην οποία θα ληφθεί η τελική απόφαση.
Εμείς λοιπόν λέμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να γίνει μέχρι τότε και αν δεν γίνει μέχρι τότε, δεν θα υπάρξει πρόσκληση για τα Σκόπια από το ΝΑΤΟ.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπάρχει περίπτωση να μας τη φέρουν λέγοντάς μας ότι «εμείς θα το βάλουμε ως Fyrom»; Θα τους καλέσουμε ως Fyrom.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Το θέμα αυτό το αποκλείσαμε απ’ την αρχή και αυτό ήταν αν θέλετε και μια μεγάλη κίνηση στη πολιτική σκακιέρα που έκανε η Ελλάδα πριν από μερικούς μήνες όταν εξήγησε ότι δεν μπορούμε να δεχθούμε πλέον την ένταξη της χώρας αυτής σ’ έναν διεθνή Οργανισμό όπως το ΝΑΤΟ με το όνομα Fyrom, γιατί πολύ απλά όποτε αυτό συνέβη στο παρελθόν, οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν στη συνέχεια ήταν τέτοιες που αυτό προσέβαλλε πρώτα – πρώτα κι εμάς τους ίδιους και βεβαίως τη ρύθμιση που έχει γίνει. Διότι τα Σκόπια με κάθε τρόπο έσκιζαν της πινακίδες που έγραφαν «Fyrom», με κανένα τρόπο δεν χρησιμοποιούσαν αυτό το όνομα και γίνονταν διάφορες πρακτικές και κινήσεις οι οποίες θεωρούμε ότι πραγματικά δεν ταιριάζουν με το κύρος ενός διεθνούς Οργανισμού.
Γι αυτό είπαμε ότι δεν μπορεί να μπει με αυτό το όνομα, θα πρέπει να βρεθεί -και τώρα είναι η ευκαιρία – μια λύση αμοιβαία αποδεκτή στο ζήτημα του ονόματος, προκειμένου να μπορέσουμε πραγματικά ν’ αποκτήσουμε και συμμαχικές σχέσεις.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κάθε βήμα στη σειρά του. Σήμερα είδα ότι οι εφημερίδες στο εξωτερικό είχαν αυτά, «Μακεδονία και Ελλάδα» γράφει εδώ, για να βλέπετε ότι οι άνθρωποι είναι αμετανόητοι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δυστυχώς δεν έπαψαν ποτέ να το χρησιμοποιούν, αυτό το εξηγήσαμε κι εμείς. Χρησιμοποιώντας αυτό το όνομα δεν είναι δυνατόν εμείς να κάνουμε έναν συμβιβασμό και να πούμε να μπουν με το Fyrom όταν την επόμενη μέρα θα ξαναγυρίσουν σ’ αυτές τις πρακτικές.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι αυτού του είδους η προπαγάνδα, η οποία πρέπει να σας πω φτάνει στα όρια της απρέπειας και δεν ξέρω τι είδους πολιτικό ύφος είναι, σήμερα να επιτίθενται εναντίον του Έλληνα Πρωθυπουργού, μιλώντας για το πώς γίνεται η δική μας η Βουλή και τέτοια πράγματα, τα οποία δεν είθισται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Πραγματικά υπήρξαν απρέπειες και μάλιστα όχι μόνο τώρα τελευταία, αλλά εδώ και καιρό. Και θυμάστε το επεισόδιο στα Ηνωμένα Έθνη.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αυτοί πρέπει να το θυμούνται.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και θα θυμούνται πόσο τους στοίχισε αυτό το επεισόδιο, διότι βεβαίως και εμείς το εξηγήσαμε παντού, ότι μία χώρα, η οποία δεν τηρεί τα συμφωνημένα, η οποία δεν τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού, μία χώρα η οποία χάνει την ψυχραιμία της και προβαίνει σε τέτοιες απρέπειες, μια τέτοια χώρα δεν συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό.
Κι αυτό που λέμε ακριβώς είναι, ότι τα Σκόπια δεν είναι ώριμα ακόμα για να συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκούς ή ευρωατλαντικούς οργανισμούς γιατί ακριβώς πάνω απ’ όλα δεν έχουν ενστερνιστεί, δεν έχουν κάνει κτήμα τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες στις οποίες πιστεύουν όλες οι άλλες χώρες που έχουν ενταχθεί.
Όταν, λοιπόν, δεν τις ενστερνίζονται αυτές τις αρχές δεν έχουν θέση στην Ατλαντική Συμμαχία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Άλλωστε αυτό αποδεικνύει και ενός είδους πανικό άνευ προηγουμένου, έτσι δεν είναι; Και οι δηλώσεις τους.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, νομίζω, ότι τα Σκόπια τώρα συνειδητοποιούν. Δεν είχαν αντιληφθεί από την αρχή τα δεδομένα του προβλήματος. Νόμισαν ότι μπορούσαν να συνεχίσουν με την απρεπή και την αδιάλλακτη στάση τους.
Είδαν ότι η Ελλάδα είναι αξιόπιστη χώρα, ό,τι λέει το εννοεί και πλέον από εδώ και πέρα πρέπει πραγματικά να εγκαταλείψουν την αδιάλλακτη πολιτική που ακολούθησαν αν θέλουν να υπάρξει μια συμφωνία, που πιστεύω, ότι πρέπει να υπάρξει για το καλό των σχέσεων των δύο χωρών, αλλά και για το καλό της σταθερότητας στην περιοχή.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου θα ήθελα να σας ρωτήσω, να εξηγήσετε στους τηλεθεατές μας, τι είναι αυτό που μας δίνει τη δυνατότητα να μπλοκάρουμε την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, αφού εκείνοι ισχυρίζονται ότι η λεγόμενη ενδιάμεση συμφωνία τηρήθηκε απ’ αυτούς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Πρώτα απ’ όλα να θυμίσουμε, ότι στο ΝΑΤΟ όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία, που σημαίνει πολύ απλά ότι όλες οι χώρες πρέπει να συμφωνήσουν, όλα τα κράτη – μέλη προκειμένου ένα καινούργιο κράτος να ενταχθεί στη Συμμαχία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εντάξει, ως εκεί είμαστε εντάξει, αλληλεγγύη, το καταλαβαίνω.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και ότι βεβαίως αυτή η διαδικασία είναι μια διαδικασία που βάσει μελετών, βάσει εκθέσεων και βάσει κριτηρίων προχωρά ή δεν προχωρά.
Εμείς, λοιπόν, είπαμε – και αυτό είναι γεγονός για το ΝΑΤΟ – ότι ένα κριτήριο, όπως η καλή γειτονία δεν πληρούται στη συγκεκριμένη περίπτωση, δηλαδή το κύριο αυτό κριτήριο της καλής γειτονίας για συμμαχικές σχέσεις δεν τηρείται από τη μεριά των Σκοπίων.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πώς το παραβιάζουν Υπουργέ μου;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Συμβαίνει, γιατί ακριβώς ενώ υπάρχει μια υποχρέωση από τη μεριά τους για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση με την Ελλάδα από το 1993, η άλλη πλευρά με κάθε τρόπο έχει παραβιάσει από τη μια πλευρά συγκεκριμένα άρθρα αυτής της συμφωνίας, αφού μιλάμε για παράδειγμα για την εχθρική προπαγάνδα που συνεχίζεται …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ένα είναι αυτό και;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά και από τη δική της τη μεριά δεν δείχνει πραγματικά την καλή πίστη που απαιτείται.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πώς δεν την δείχνει την καλή πίστη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Διότι πρώτα – πρώτα δεν μιλάει για μια τέτοια διεθνή ονομασία, για μια ονομασία όπως επιτάσσει η σχετική απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, που λέει, ότι πρέπει να βρεθεί το όνομα γι’ αυτό το κράτος για μια διπλή ονομασία.
Τα Σκόπια μας λένε για μία διπλή ονομασία. Μία ονομασία την οποία θα χρησιμοποιεί μόνο η Ελλάδα και μία ονομασία που θα χρησιμοποιεί ο υπόλοιπος κόσμος. Αστεία πράγματα.
Είπαμε, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή και ξεκαθαρίσαμε, ότι αυτό δεν είναι κάτι το οποίο μπορούμε να συζητήσουμε.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ουσιαστικά όμως ο υπόλοιπος χρησιμοποιεί το όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ασφαλώς στην καθομιλουμένη και στη δημοσιογραφική ορολογία πολλές φορές γίνεται η χρήση του όρου, όπως δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται, με συνέπεια βεβαίως – και αυτό το τονίζουμε και είναι ένα από τα βασικά μας επιχειρήματα – να δημιουργείται σύγχυση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Απολύτως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όταν για παράδειγμα υπάρχει μια διαφήμιση που λέει: Επενδύστε στη Μακεδονία, έτσι ακριβώς, τότε βεβαίως δημιουργείται σύγχυση για το πού ακριβώς πρέπει να πάνε να επενδύσουν. Πρόκειται βεβαίως για τη δική μας τη Μακεδονία ή πρόκειται γι’ αυτό το κράτος;
Λοιπόν, αυτά ακριβώς ενισχύουν την επιχειρηματολογία μας προς το εξωτερικό, ότι πρέπει να υπάρχει ένα ξεκαθάρισμα. Δεν μπορεί να υπάρχει μια χώρα που να μονοπωλεί αυτό το όνομα και να ισχυρίζεται ότι μόνον εκείνη έχει δικαίωμα σ’ αυτή την ονομασία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ, παρακολουθώ πάρα πολλά χρόνια το Σκοπιανό και την εξέλιξή του και διαπιστώνω, ότι έχετε κάνει μια στροφή. Έχετε λίγο ξεφύγει από τα ιστορικά επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από το ’93 για παράδειγμα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είμαστε μια χώρα που είναι φυσικό, δίνει μεγάλη σημασία στην ιστορία. Έχουμε όλοι μας ως Έλληνες έναν πολύ μεγάλο σεβασμό …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πολύ ευαίσθητοι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μεγάλη ευαισθησία απέναντι στην ιστορία μας και είναι φυσικό, ότι ειδικά σε ένα τέτοιο ζήτημα η ιστορία παίζει ένα μεγάλο ρόλο γιατί είναι μέρος της ταυτότητάς μας. Όμως από την άλλη μεριά μιλάμε για μια πολιτική συζήτηση, για μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση, στην οποία βάλαμε κάτω τα πολιτικά μας επιχειρήματα και όχι τα ιστορικά μας επιχειρήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τα χρησιμοποιούμε, όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Βάλαμε, λοιπόν, τα πολιτικά επιχειρήματα ότι δεν, υπάρχει μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών που λέει ότι πρέπει να βρεθεί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος, ότι έχουν υποχρέωση τα Σκόπια να αναζητήσουν μαζί μας μέσα από αυτές τις διαπραγματεύσεις υπό τον ΟΗΕ αυτή την αμοιβαία αποδεκτή λύση. Και δεν μπορούν να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους και να λένε, ότι με μία διπλή φόρμουλα, όπως σας την εξήγησα προηγουμένως, εμείς μόνο έχει σημασία πώς θα τους αποκαλούμε και όλος ο άλλος κόσμος θα πρέπει να τους αποκαλεί με το όνομα Μακεδονία.
Όλα αυτά, λοιπόν, τα εξηγήσαμε …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου έχω την αίσθηση, ότι τα ιστορικά μας επιχειρήματα τα προηγούμενα, νεόκοποι και λίγο ανιστόρητοι λαοί δεν μπορούν να τα αντιληφθούν πλήρως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και αυτό είναι αλήθεια, γιατί μιλάμε για άλλες χώρες που έχουν πολύ μικρότερη ιστορία απέναντι σ’ εμάς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουν και κάποια κόμπλεξ απέναντί μας πάνω σ’ αυτό. Ένα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σου λέει τι λύση, να μιλάμε για 2.000 χρόνια όταν εμείς έχουμε 200 χρόνια ιστορία. Ένα είναι αυτό. Αλλά έχω την εντύπωση …
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς εξηγήσαμε το θέμα με όρους μέλλοντος. Θέλουμε να μετατρέψουμε τα Βαλκάνια, την Ν.Α. Ευρώπη σε μια ευρωπαϊκή γειτονιά, σε μια γειτονιά με σχέσεις καλής συνεργασίας και καλής γειτονίας.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουμε την αποθήκη των Βαλκανίων, την εικόνα της πυριτιδαποθήκης των Βαλκανίων …
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα δημιουργείται σιγά – σιγά τον τελευταίο καιρό.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και να προσπαθήσουμε να πείσουμε αυτές τις χώρες να υιοθετήσουν μια διαφορετική συμπεριφορά. Για να το κάνουμε, λοιπόν, αυτό ο δρόμος είναι να περάσουν τις εξετάσεις για να ενταχθούν σ’ αυτούς τους Οργανισμούς. Και στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου τα κριτήρια είναι πολύ πιο αναλυτικά, η διαδικασία πολύ πιο ενδελεχής και στο ΝΑΤΟ όπου υπάρχει μια διαδικασία κρίσης. Είσαι υποψήφιος, εμείς είμαστε κριτές και εμείς κρίνουμε όποιον θέλει να ενταχθεί, ακριβώς με αυτά τα κριτήρια που έχουμε θεσμοθετήσει. Άρα ένα κριτήριο, η καλή γειτονία.
Όταν λοιπόν δεν το πληροίς αυτό το κριτήριο, είναι φυσικό, δεν έχεις θέση σ’ αυτή την οικογένεια.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπουργέ μου διαβάζω και τον ξένο Τύπο, που δεν αντιλαμβάνονται γιατί έχουμε επιστρατεύσει όλες μας τις δυνάμεις για το όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Γιατί το όνομα είναι το βασικό ζήτημα, γιατί το όνομα είναι το όχημα μιας ανιστόρητης προπαγάνδας. Γιατί είναι ένα θέμα το οποίο δημιουργεί πολλά πρακτικά προβλήματα, εξήγησα μερικά προηγουμένως και είναι φυσικό ότι θίγει την ίδια μας την ταυτότητα, την ευαισθησία μας και αυτή η μονοπώληση της ταυτότητας «Μακεδονία», «Μακεδονικός» από τα Σκόπια, είναι βεβαίως όχι μόνο απαράδεκτη, αλλά και από τη άλλη μεριά στα πρακτικά ζητήματα που αναφύονται κάθε μέρα δεν μπορεί να δώσει λύση.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν θα μπορούσαν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία του Πιρίν στο γεωγραφικό μέρος να αρχίσουν να φωνάζουν και αυτοί;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι. Αυτό που λέμε είναι ακριβώς ότι πρέπει να υπάρχει ένας προσδιορισμός, ένα σύνθετο όνομα, το οποίο μάλιστα να είναι γεωγραφικό που να προσδιορίζει ότι μιλάμε γι’ αυτή την περιοχή ή για την άλλη περιοχή. Αυτό είναι ακριβώς που προσπαθούμε να εξηγήσουμε και στους εταίρους μας και στους συμμάχους μας και πιστεύω ότι αυτό το εξηγήσαμε αυτή τη φορά αποτελεσματικά.
Εξ ου και αυτές οι φωνές σήμερα στο ΝΑΤΟ και τον τελευταίο καιρό που καταλαβαίνουν το πρόβλημα. Θεωρούν ότι πραγματικά υφίσταται ένα ζήτημα πολιτικό ανάμεσα στις 2 χώρες, δεν θέλω να ασχοληθώ με το ιστορικό, τους χάνεις βέβαια τους συνομιλητές σου άμα πας στην ιστορία.
Εκείνοι έχουν ένα πρακτικό ζήτημα και το πρακτικό ζήτημα είναι ότι εμείς δεν θα επιτρέψουμε η χώρα αυτή να μπει στο ΝΑΤΟ αν πρώτα δεν έχουμε λύσει αυτό το θέμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη σταθερότητα της περιοχής και για τη δημιουργία σχέσεων καλής γειτονίας και συμμαχικών. Πώς θα μπεις σε μια συμμαχία με τέτοια συμπεριφορά;
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Φοβόμαστε δηλαδή ότι σε ένα απώτερο μέλλον μπορεί να διεκδικήσουν δικά μας εδάφη;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, δεν θα πήγαινα μέχρι εκεί. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι πρέπει να υπάρξει από εμάς απέναντι τους μια σχέση εμπιστοσύνης. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης δεν υπήρξε μέχρι σήμερα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σχέση εμπιστοσύνης με αεροδρόμιο «ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ», με κάθε χωριό και κάθε στάνη με Φίλιππο. Δεν γίνεται. Κάπου λάθος έχουν κάνει.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ακριβώς αυτά ήταν τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούσαμε και εμείς, ότι μια χώρα που προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες, που δεν δείχνει με κανένα τρόπο μια καλή θέληση για επίτευξη αποτελέσματος, αλλά στην ουσία τραβάει τις διαπραγματεύσεις απλά και μόνο για να κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς πρόθεση να φτάσει σε λύση ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Που σημαίνει ότι εμείς δεν είναι σωστό να καθυστερήσουμε πια και να αγοράζουμε χρόνο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτή η στάση ακριβώς δεν βοηθάει και είναι αντιπαραγωγική. Εμείς εξηγήσαμε τη δική μας θέση. Βεβαίως δεν βοηθάει, γι’ αυτό και εμείς βάλαμε όλα μας τα όπλα πάνω στο τραπέζι. Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα με αυτή την αποφασιστικότητά της περνάει το μήνυμα στις άλλες πλευρές.
Να σας θυμίσω, νομίζω όλοι το ξέρουμε, ότι για πολύ καιρό αυτό το θέμα εθεωρείτο απωθημένο σε όλα τα διεθνή fora.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αλήθεια είναι.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και είχαμε μια πολύ μεγάλη δυσκολία όταν ξαναξεκινήσαμε αυτή την κινητικότητα του 2004, γιατί ακριβώς βλέπαμε ότι δεν μας έβγαζε πουθενά αυτή η …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Η αναμονή.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η παράταση και η αναμονή. Όταν λοιπόν αλλάξαμε αυτή τη στρατηγική, ξέραμε ότι παίρνουμε ρίσκα, ξέραμε ότι, αν θέλετε θα το πω και με πολιτική ειλικρίνεια, ήταν πιο εύκολο για εμάς να το αφήσουμε να σέρνεται και να πηγαίνει στο μέλλον και κάποιος άλλος να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Όμως προτιμήσαμε να πάρουμε την πολιτική απόφαση να θέσουμε το θέμα αυτό, να χρησιμοποιήσουμε όλα μας τα όπλα, προκειμένου να πετύχουμε μια συμβιβαστική, αξιοπρεπή, εθνικά αποδεκτή λύση, που να είναι πραγματικά και για το καλό της σταθερότητας.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πάντως Υφυπουργέ, θέλω να παρατηρήσω ότι όλοι έχουμε ωριμάσει πάρα πολύ από το ’92 και το ’93. Και οι πολίτες, και είδατε ότι δεν κατεβήκαμε σε μεγάλα συλλαλητήρια και αυτά που κάνανε οι Σκοπιανοί αυτές τις γελοιότητες, ένα. Δεύτερον, επίσης είπατε ότι αυτή τη στιγμή η αντιπολίτευση σύσσωμη συντάχθηκε στις αποφάσεις που πήρατε. Ενώ θέλω να σας θυμίσω την περίοδο Πινέιρο που χάσαμε μια πολύ σημαντική ευκαιρία.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θεωρώ πραγματικά ότι είναι ιδιαίτερα θετικό ότι σήμερα υπάρχει μια πολύ μεγάλη συναίνεση στον πολιτικό κόσμο, αλλά και νομίζω στην κοινή γνώμη, για τις βασικές αυτές θέσεις που εκφράσαμε με την πολιτική μας όλο αυτό τον τελευταίο καιρό και αυτό πρέπει να πω είναι κάτι που μας βοηθάει και εμάς στη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τα συλλαλητήρια όλοι είδαμε ότι στο παρελθόν δεν μας οδήγησαν σε καμιά λύση. Δεν πετύχαμε τίποτα ως προς το ζητούμενο. Και μπορεί να αντιλαμβάνομαι, και όλοι αντιλαμβανόμαστε, το θεμιτό δικαίωμα όλων των συμπατριωτών μας να εκφράσουν τις απόψεις τους …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα όπως είδατε στις μετρήσεις κ. Υφυπουργέ, οι μετρήσεις δείχνουν ότι στους Έλληνες δεν περνάει αυτό, δεν είναι δυνατόν.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά αυτό που τονίζουμε είναι ότι η εικόνα που δημιουργείται προς τα έξω και η επιχειρηματολογία που βγαίνει, θολώνει την πραγματική εικόνα που θέλουμε να δώσουμε, εμποδίζει την επιχειρηματολογία μας, ενώ ακριβώς η ψυχραιμία είναι εκείνη που θα οδηγήσει, όπως βλέπετε με τα σημερινά δεδομένα, σε μια εφικτή λύση του προβλήματος.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είχαμε ολοκληρωμένη πολιτική διαπραγμάτευσης; Μιλάω για τα τελευταία 18 χρόνια, όχι την 4ετία που είπατε, έτσι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Οπωσδήποτε η κάθε κυβέρνηση παίρνει τις αποφάσεις της για το πρακτέο. Και είναι για μία χώρα ξέρετε μια διαδικασία μάθησης το να συμμετέχει στους διεθνείς οργανισμούς. Όταν ξεκινάς σε έναν διεθνή οργανισμό νομίζεις ότι για κάθε θέμα που διαφωνείς με τους υπόλοιπους πρέπει να μπλοκάρεις τα πάντα, γιατί απλώς διαφωνείς.
Όμως αντιλαμβάνεσαι ότι όταν είσαι σε μια μεγάλη οικογένεια κρατών, που πρέπει να φτάνουν σε ορισμένες αποφάσεις και σε συναινέσεις, κάπου θα πρέπει να βάζεις ορισμένες φορές – όταν δεν είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό για τα εθνικά σου συμφέροντα – νερό στο κρασί σου, γι’ αυτά που δεν είναι ζωτικής σημασίας γιατί αλλιώς δεν θα βάλει και ο άλλος νερό στο κρασί του.
Εκεί που είναι ζωτικής σημασίας, εκεί που παίζονται τα μεγάλα θέματα, που είναι η ίδια η ψυχή σου και η εξωτερική σου πολιτική, τότε βεβαίως είναι διαφορετικά όπως αποδείξαμε και εμείς σήμερα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υπάρχει κάποιο χαρτί που δεν έχουμε καταθέσει ακόμη κάτω στο τραπέζι; Υπάρχει κάποιο βήμα που μπορούμε να κάνουμε ακόμη προς τα πίσω;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Προς τα πίσω όχι, κανένα. Νομίζω ότι ήμασταν από την αρχή ξεκάθαροι και κάναμε αυτό που είχαμε υποσχεθεί και αν θέλετε πει σε όλους ότι θα κάνουμε. Από εδώ και πέρα έχουμε βεβαίως μια άλλη δοκιμασία που είναι στις αρχές Απριλίου, αλλά στην ουσία η δοκιμασία είναι στην άλλη πλευρά.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Νομίζω ότι η δοκιμασία ήταν σήμερα ουσιαστικά. Την ψυχρολουσία την πήραμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που λέτε είναι αλήθεια, διότι κανονικά οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ σε αυτά τα θέματα μπαίνουν σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών. Οι Πρωθυπουργοί, έχουν ετοιμάσει οι Υπουργοί στη Σύνοδο τους το έδαφος και άρα επικυρώνουν τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί.
Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση το θέμα για πρώτη φορά στις διαδικασίες που ακολουθούνται συνήθως ανεβαίνει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, που ακριβώς δείχνει και πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα αυτή τη στιγμή για το ΝΑΤΟ για τον επόμενο μήνα. Σε αυτόν λοιπόν τον μήνα θα έχουμε μπροστά μας προτάσεις ενδεχομένως που θα τεθούν…..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εδώ. Πιστεύετε λοιπόν ότι οι Σκοπιανοί πήραν το μήνυμα σήμερα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Νομίζω ότι σήμερα πείσθηκαν για τα καλά και οι Σκοπιανοί και άλλοι …..
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ότι η Ελλάδα αυτό που λέει το εννοεί. Υπήρχαν αμφιβολίες σας θυμίζω εδώ και πολύ καιρό, διαβάσαμε διάφορα. Δεν θέλω να επεκταθώ στο ποιος ακριβώς και πώς ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και πώς έγινε η μεταφορά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά υπήρξαν αμφιβολίες αν η Ελλάδα πραγματικά εννοούσε αυτό που λέει. Η Ελλάδα σήμερα απέδειξε με τον πλέον επαναστατικό τρόπο ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί; το έχουμε ξανακάνει και στο παρελθόν; Να πάμε με ένα βήμα μπροστά και πέντε βήματα πίσω;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είμαστε μια χώρα η οποία επιθυμεί τη συναίνεση και επιθυμεί να βρίσκει λύσεις συνεργασίας με τους γείτονες της.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι αδυναμία αυτό;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μερικοί το θεωρούν αυτό αδυναμία, όμως εμείς είμαστε μια χώρα που θέλει να περάσει αυτά τα μηνύματα και ταυτόχρονα όπως σήμερα είναι αποφασιστική τη στιγμή που πρέπει. Για να μπορέσει να περάσει ακριβώς το μήνυμα ότι είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για σένα, ότι είναι ένα μεγάλο ζωτικής σημασίας θέμα για σένα, τότε δεν μπορείς να το βάζεις κάθε μέρα. Ακριβώς είναι για τις μεγάλες στιγμές. Αν το κάνεις κάθε μέρα τότε χάνει και την αξία του.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το ξεφτιλίζεις κιόλας, έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έτσι λειτουργούμε, έστω και αν πολλές φορές ξέρετε αυτά τα βέτο που λέμε δεν είναι κάτι που το γράφεις σε μια ταμπέλα και το σηκώνεις και λες «θέτω βέτο» ή χτυπιέσαι και φωνάζεις και χτυπάς κουδούνια.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα χαμογελαστή πάει και η Ντόρα Μπακογιάννη σήμερα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και το έχω πει πολλές φορές ότι το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός. Το βέτο είναι ένας μηχανισμός, τον οποίο χρησιμοποιείς για να πετύχεις κάποιους στόχους.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αλλά χρειάζεται η κατάλληλη ώρα, το κατάλληλο περιβάλλον και όλη η προεργασία….
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και να μη το κάνεις κάθε τρεις και λίγο. Δεν μπορείς να το κάνεις για όλα τα θέματα. Πρέπει να είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας, για να το αποδεχτούν, να το καταλάβουν και να το σεβαστούν.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ωραία. Για εξηγήστε μου κ. Υφυπουργέ γιατί νομίζω ότι πολλούς από αυτούς τους νεαρούς κυρίους με την προηγούμενη σας ιδιότητα ως Διευθυντής στο «ΕΛΙΑΜΕΠ» και την καθηγητική σας παρουσία σε όλα τα fora τα διεθνή, τους είχατε συναντήσει.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, πράγματι υπάρχει μια νέα γενιά στα πράγματα στη Ν.Α. Ευρώπη.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για εξηγήστε μου, αυτοί οι τύποι που βρίσκουν και από πού αντλούν τέτοιου είδους ύφος και τέτοιου είδους λεξιλόγιο και τέτοια επιθετικότητα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν είναι όλοι.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Με συγχωρείτε κ. Υφυπουργέ. Που δεν συνάδει αν θέλετε και με τη διπλωματική γλώσσα και την εικόνα που θα έπρεπε να δίνουν προς τα έξω. Εμάς θα έπρεπε να δείχνουν κακούς και όχι να βγαίνουν αυτοί κατ’ αυτόν τον τρόπο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, βεβαίως δεν θα πρέπει να γενικεύσουμε.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί είναι τόσο τζάμπα μάγκες;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν θα πρέπει να γενικεύσουμε. Υπάρχουν ορισμένοι πραγματικά και η ομάδα σήμερα στα Σκόπια μας έχει δώσει δείγματα μιας άλλης συμπεριφοράς που πραγματικά ξενίζει. Όμως πρέπει να πω ταυτόχρονα ότι υπάρχουν νέες ηγεσίες σε όλες σχεδόν τις χώρες της περιοχής μας, νέοι άνθρωποι και νέοι στην νοοτροπία και νέοι σε ηλικία οι οποίοι δεν είναι έτσι, είναι άνθρωποι οι οποίοι έχουν μια πάρα πολύ καλή διάθεση και γι’ αυτό και τα πηγαίνουμε καλά σε όλα τα ζητήματα.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επομένως τι πλάτες είχαν; Γιατί κανένας από αυτούς δεν θα έκανε αυτά που κάνουν αν δεν είχανε γερές πλάτες και αν δεν πίστευαν απολύτως ότι είναι απαραίτητοι κάπου. Πέστε μου λοιπόν εσείς που είναι απαραίτητοι για να το καταλάβω και εγώ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θεώρησαν ότι επειδή έκαναν κάποιες χειρονομίες στο θέμα της αποστολής στρατευμάτων στο Αφγανιστάν και κυρίως στο Ιράκ, επειδή αυτό βεβαίως εκτιμάται ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και εμείς το εκτιμούμε, βεβαίως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εκτιμάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ξέρετε οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε αυτά τα θέματα, πίστευαν ότι αυτό ήταν αρκετό. Και ότι η Ελλάδα δεν μετράει, ότι η Ελλάδα δεν έχει ψήφο στην ουσία και ότι η Ελλάδα θα πιεστεί και θα σηκώσει τα χέρια ψηλά και δεν θα κάνει τίποτα. Άρα λοιπόν είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι το μήνυμα πέρασε, το κατάλαβαν και η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υφυπουργέ μου εκατό άνθρωποι που πήγαν… Δεν ξέρω, στο Αφγανιστάν πήγαν, στην Καμπούλ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και στο Ιράκ.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ναι. Για εκατό ανθρώπους δεν είναι τόσο σημαντικό χαρτί να το ρίξεις κάτω και να πεις στους Αμερικανούς… Εγώ φαντάζομαι και εσείς θα φαντάζεστε ή μάλλον θα ξέρετε, ότι υπάρχουν και κάποια βασικότερα θέματα από αυτά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Βεβαίως. Όπως λοιπόν εξήγησα είναι η τήρηση των δεδομένων, των κανόνων του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού που λέει: πρέπει να επιτυγχάνουμε λύσεις με συναίνεση. Δεν γίνεται εγώ να μη μετακινούμαι και να ζητώ από τον άλλον, δηλαδή την Ελλάδα, να μετακινείται εκείνη μονίμως.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επιστρέφετε πάλι εκεί, εγώ θα πάω λίγο πιο βαθιά. Όλοι λένε ότι τόσο το Κόσοβο όσο και τα Σκόπια αποτελούν μεγάλα προτεκτοράτα, αποτελούν βάσεις στην αμερικανική πολιτική, στην Ευρώπη. Πράγμα που δεν το χρειαζόνταν άλλωστε, αλλά δεν ξέρω γιατί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, είναι διαφορετικές οι ιστορίες. Το Κόσοβο όλοι ξέρουμε πώς ξεκίνησε, με τα όσα συνέβησαν πριν από μερικά χρόνια ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ναι, βέβαια. Το Κόσοβο ξεκίνησε για να βγάλουμε το μάτι του Μιλόσεβιτς. Εντάξει, το βγάλαμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι και είναι μια μεγάλη παραβίαση τότε που είχε γίνει των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως ο τρόπος που γίνεται είναι πραγματικά ένας τρόπος που εμάς μας βρίσκει αντίθετους και αυτό το έχουμε εκφράσει ακριβώς με τη στάση μας απέναντι στο θέμα του Κοσόβου με τη μη αναγνώριση.
Από την άλλη μεριά το θέμα των Σκοπίων είχε ξεκινήσει πιο καλά, με τη έννοια ότι ήταν ένα νέο κράτος, που πιστεύαμε ότι μπορούσαμε να βρούμε μια λύση μέσα από συναίνεση…
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουμε κάνει μεγάλες επενδύσεις οικονομικές.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είμαστε οι πρώτοι ακριβώς επενδυτές, πολύ σωστά που το λέτε αυτό….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Διακόσιες ελληνικές επιχειρήσεις.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και το χρησιμοποιούμε κι εμείς πάρα πολύ στο εξωτερικό, λέγοντας ότι η Ελλάδα …..
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δίνουμε σε 20.000 ανθρώπους ψωμί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι δύναμη σταθερότητας, δύναμη ειρήνης, δύναμη συνεργασίας στα Βαλκάνια. Και να πώς. Είμαστε οι πρώτοι επενδυτές στα Σκόπια, οι πρώτοι επενδυτές στην Αλβανία, οι πρώτοι επενδυτές στη Σερβία, στις πρώτες θέσεις στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, άρα ασκούμε ένα ρόλο πραγματικά επιβοηθητικό για τη συνεργασία και την ανάπτυξη της περιοχής.
Όμως δεν γίνεται να ζητείται κάθε φορά από εμάς να κάνουμε τις θυσίες, να δείξουμε εμείς κατανόηση και να αμβλύνουμε τις θέσεις μας. Είπαμε λοιπόν ξεκάθαρα «εμείς κάναμε ένα μέρος της διαδρομής, αυτή τη φορά είναι η σειρά της άλλης πλευράς, των Σκοπίων, να κάνουν ότι χρειάζεται για να συναντηθούμε σε μια λύση οποία θα διασφαλίζει τη συνεργασία και την ειρήνη στην περιοχή».
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Θα μου αποδίδατε τη δήλωση του Προέδρου τους σε απειρία, ότι η Ελλάδα κάνει βέτο στον κ. Μπους και στην Αμερική;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει πραγματικά ένα θέμα ως προς την αντίληψη της κοινής γνώμης για τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών. Εγώ πρέπει να σας πω πάντως, γιατί αυτά θα ήθελα να πω, ότι τον τελευταίο καιρό οι Ηνωμένες Πολιτείες ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πιστεύω ότι λέτε αυτά που θέλετε να πείτε. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Τον τελευταίο καιρό οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι μας έχουν δείξει μεγάλη κατανόηση και σήμερα η κα Ράις στην παρέμβαση της εξήγησε ότι είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Βεβαίως διαφωνούμε στο αν αυτό πρέπει οπωσδήποτε να γίνει μέχρι τη συνάντηση του Βουκουρεστίου ή μετά. Είναι λογικό από τη μεριά τους οι Ηνωμένες Πολιτείες που θέλουν να έχουν ένα μεγαλύτερο ορίζοντα .….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Είναι και μια κυβέρνηση που φεύγει τώρα, έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά εμείς επιμένουμε και πετύχαμε και στο ανακοινωθέν, στα κείμενα αυτά του ΝΑΤΟ, να υπάρχει αναφορά με τη λέξη timely, έγκαιρη, ότι πρέπει αυτό το θέμα να λυθεί έγκαιρα και όχι βεβαίως να πάει στο ….
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το έγκαιρα είναι στις 5 του Απρίλη που πηγαίνει ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι έτσι δεν είναι; Τόσο έγκαιρα θα έλεγα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι σαφές για εμάς τι εννοούμε.
κα A. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Πόσο έγκαιρα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ακριβώς αυτή είναι η θέση που έχουμε εκφράσει και έχουμε πει κατ’ επανάληψη.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για πέστε μου κάτι, δεν έχουν μια διαφορά για 20.000 τετραγωνικά μέτρα συνοριακή ανάμεσα σε Σκόπια και Κόσοβο;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Υπάρχει μια τεχνική διαφορά..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Στην καταμέτρηση.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Στην οριοθέτηση των συνόρων, γιατί καταλαβαίνετε και τα Σκόπια και το Κόσοβο ήταν παλαιά κομμάτια της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και με αυτή τη δραματική διαδικασία που ζήσαμε τη στις προηγούμενες δεκαετίες άρχιζε σιγά – σιγά σαν τις ρωσικές κούκλες να διαλύεται η Γιουγκοσλαβία, σε όλο και μικρότερες ενότητες.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Από μπάμπουσκα σε μπάμπουσκα και δεν έχει μείνει τίποτε, έχετε δίκιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και φτάσαμε στο τέλος ακόμη και το Κόσοβο να γίνει, τουλάχιστον να ζητά να γίνει ανεξάρτητο. Και άρα αφού δεν υπήρχαν κρατικά σύνορα, τα παλιά διοικητικά σύνορα που καταλαβαίνουμε όλοι ότι δεν έχουν και πολύ μεγάλη σημασία, σαν να λέμε σήμερα νομός ή επαρχία, αυτό έπρεπε μετά στο χάρτη να γίνουν κρατικά και υπάρχει μια διχογνωμία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επομένως με άνοιγμα…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Και αισθάνονται μια ευαισθησία πάνω στο θέμα αυτό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Τι ευαισθησία; Με άνοιγμα από εκεί, με άνοιγμα από κάτω, με άνοιγμα την Αλβανία που πας καημένε Καρατάσο; Το ξέρετε το ανέκδοτο;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς ακριβώς εξηγούμε ότι η σχέση με την Ελλάδα είναι κομβικής σημασίας και γι΄ αυτή τη χώρα. Για να αισθανθούν μεγαλύτερη ασφάλεια. Εμείς θέλουμε να δώσουμε την ασφάλεια και τη συνεργασία και την οικονομική υποστήριξη που χρειάζεται η περιοχή μας γι΄ αυτό και έχουμε τεθεί ως ατμομηχανή της ευρωπαϊκής προοπτικής των Βαλκανίων και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, όμως αυτό για να γίνει πρέπει και τα Σκόπια από τη δική τους τη μεριά να μπορέσουν να καταλάβουν ότι ο δρόμος έχει σταθμούς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Περνάει από την Αθήνα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, η ατμομηχανή αυτή κινείται πάνω στις ράγες του τρένου αλλά δεν πηγαίνει φουλ, σταματάει σε σταθμούς και κρίνονται και είμαστε κριτής, κριτής της πορείας τους, κριτής της συμπεριφοράς τους, κριτής σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν μπει και βεβαίως σύμφωνα με τα δικά μας συμφέροντα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ είχαμε κάποτε την αίσθηση όταν διαβάζαμε τις δηλώσεις τους επειδή ήταν αυτοί στο ΝΑΤΟ και εμείς απέξω και περιμέναμε εμείς στη γωνία για να μπούμε μέσα. Έχουν αντιστραφεί νομίζω κάπως οι ρόλοι, όπως θα έλεγε ο Καβάφης «υπεροψίαν και μέθην θα είχεν ο Δαρείος». Θέλω να σας ρωτήσω το εξής, η κατάσταση όπως είπατε στο Κόσοβο τους αφορά άμεσα έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όλη η σταθερότητα της περιοχής και εκείνους και εμάς μας αφορά. Εκείνοι νιώθουν ακόμη μεγαλύτερη την πίεση και τη θέση της ανασφάλειας μετά τις τελευταίες εξελίξεις αλλά βεβαίως είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους και όλοι θέλουμε επιτέλους τα Βαλκάνια να αφήσουν αυτή την κληρονομιά του παρελθόντος και να πάνε σε μια άλλη εποχή.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Για πέστε μου, δύο εκατομμύρια είναι, έχουν ένα μεγάλο ποσοστό Αλβανών, δεν έχουν;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, ναι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Και έχουν και άλλη μια μειονότητα μικρότερη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έχουν και μικρότερες εθνοτικές ομάδες.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εθνοτικές ομάδες, η αλβανική ναι. Το δικό μας βέτο δεν τους δημιουργεί πρόβλημα στις εθνοτικές ομάδες; Δηλαδή η μειονότητα θα πήγαινε με το όνομα Μακεδονία; Θα ήταν πανευτυχής; Οι Σλάβοι που είναι εκεί στην πλειονότητά τους..
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι ένα θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο στο εσωτερικό των Σκοπίων. Εμείς παρακολουθούμε το θέμα αυτό και το καταγράφουμε..
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αναγνωρίζω ότι είναι το μόνο συναινετικό στοιχείο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι, ακριβώς όπως το λέτε. Από την άλλη μεριά είναι ένα θέμα στο οποίο εμείς δεν θα θέλαμε να μπούμε δημόσια στη συζήτηση, γιατί είναι ένα εσωτερικό θέμα των Σκοπίων και είμαστε πολύ προσεκτικοί σε αυτό. Βεβαίως είναι μια χώρα, στην οποία υπάρχει ένα πολύ έντονο αλβανικό στοιχείο και ζήσαμε τα τελευταία χρόνια αυτές τις εθνοτικές αναταραχές που οδήγησαν στη συμφωνία της Αχρίδας, η οποία και αποτελεί ένα από τα συστατικά στοιχεία της πορείας τους και της κρίσης τους.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Σήμερα διάβαζα στον ξένο τύπο ότι ξεσηκώθηκε η Νέα Οσετία, την οποία τη μάθαμε εξαιτίας του φοβερού εγκλήματος που έγινε εκεί με τα παιδιά, είπε ότι θέλει και αυτή ανεξαρτησία, δηλαδή αυτό το πράγμα λειτουργεί περίπου όπως όταν παίζεται μπιλιάρδο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε αυτό που συμβαίνει είναι ότι…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Γιατί να μην αναγνωρίσουμε και τη Μιτρόβιτσα ως κράτος; Με την ίδια λογική ακριβώς.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που συνέβη είναι ότι παλαιά πολυεθνικά κράτη όπως ήταν η Γιουγκοσλαβία, Ομοσπονδίες και η Σοβιετική Ένωση με τις διάφορες δημοκρατίες όπως είναι φυσικό όταν λειτουργούσαν ως ενιαία κράτη είχαν δημιουργηθεί προβλήματα όπου μια εθνότητα ζούσε και στη διπλανή δημοκρατία διότι αυτό δεν είχε καμιά ιδιαίτερη σημασία, όλοι ζούσαν κάτω από τη σκέπη του ίδιου κράτους.
Όταν όμως αυτές οι δημοκρατίες αποφάσισαν να πάνε με τη δύναμη της πλειοψηφίας προς το δρόμο της ανεξαρτησίας ήταν φυσικό ότι έβρισκαν εσωτερικά προβλήματα με μειονότητες, οι οποίες ανήκαν σε άλλες δημοκρατίες, γειτονικές ή όχι και οι οποίες αισθάνονταν ξαφνικά εγκλωβισμένες και αν θέλετε καταπιεσμένες μέσα σε μια εχθρική πλειοψηφία.
Αυτό οδήγησε στις λεγόμενες παγωμένες διενέξεις ή τα προβλήματα που ζήσαμε στη Γιουγκοσλαβία που άλλοτε μεν όπως στη Τσεχοσλοβακία λύθηκαν με βελούδινα διαζύγια, δηλαδή μπόρεσαν να βρουν ένα τρόπο μιας συναινετικής λύσης. Σε άλλες περιπτώσεις έγινε ο διαχωρισμός με βίαιο τρόπο και σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις ακριβώς η διεθνής κοινότητα είπε εγώ δεν τα αναγνωρίζω αυτά διότι είναι προϊόν βίας ή μονομέρειας.
Έχουμε τέτοια προβλήματα, το καθένα με κάποιες διαφορετικότητες, δεν θέλω να τα βάλω όλα αυτά στο ίδιο τσουβάλι.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Έχετε δίκιο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Άλλωστε σας θυμίζω η χώρα μας την επόμενη χρονιά θα ασκήσει την προεδρία του ΟΑΣΕ, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη και ακριβώς ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός αυτός και άρα θα αντιμετωπίσουμε και εμείς ως προεδρία από την 1η Ιανουαρίου του 2009 όλα αυτά τα προβλήματα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μια ερώτηση ακόμη πριν κάνω την καίρια ερώτηση που έχω σκοπό να σας κάνω. Επειδή ξέρω ότι διαβάζετε ιστορία και τη μελετάμε, έχετε την εντύπωση ότι γυρίζουμε πίσω σε χρόνους βαλκανικούς με όλα αυτά που γίνονται; Γιατί βλέπω μια μεγάλη ρευστότητα. Φαντάζομαι και εσείς από τη μελέτη σας το ίδιο θα έχετε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε εγώ ανήκω σε αυτούς που λένε ότι διδασκόμαστε από την ιστορία για να μην κάνουμε τα ίδια λάθη. Συνεπώς βεβαίως η ιστορία είναι πάντα…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δηλαδή αυτή η εικόνα που δίνουν τα Βαλκάνια αυτή τη στιγμή…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: ..Πολύ σημαντική αλλά είμαστε σε άλλη εποχή. Δηλαδή προφανώς υπάρχει μια πολύ σημαντική βελτίωση και δείτε τι έγινε στο υπόλοιπο μέρος των Βαλκανίων. Η Σλοβενία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Με συγχωρείτε κ. Υφυπουργέ είναι περίεργο αυτό που λέω αλλά θα το πω. Εγώ δεν θεωρώ την Ελλάδα βαλκανική χώρα, εμείς είμαστε ευρωπαϊκή.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εμείς είμαστε ευρωπαϊκή χώρα ασφαλώς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μην το μπερδεύουμε.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αλλά δεν είμαστε μόνο πλέον εμείς ευρωπαϊκή και η Σλοβενία και η Βουλγαρία και η Ρουμανία προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κροατία κάνει και αυτή διαπραγματεύσεις για να μπει, η Αλβανία αρχίζει τα πρώτα βήματα για να προχωρήσει προς τα εκεί, η Βοσνία, Ερζεγοβίνη κλπ. κλπ. Θέλουμε η Σερβία και υποστηρίζουμε πάρα πολύ έντονα το να πάει η Σερβία προς αυτό το δρόμο.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μα είδατε ότι πάλι οι δηλώσεις που γίνονται, παγώνει πάλι το θέμα της Σερβίας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι γιατί δυστυχώς…
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Έγιναν ορισμένοι χειρισμοί ένθεν κακείθεν οι οποίοι δεν μας βοήθησαν και ενώ εμείς ως χώρα και νομίζω οι περισσότεροι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θέλουν να βοηθήσουν…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Τους δίνουν σήμερα, τους λένε να κάνετε σιδηρόδρομο, να κάνετε καινούριους οδικούς άξονες κλπ. αλλά κατά τα άλλα….
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ναι το κυριότερο είναι ότι η Σερβία δεν κατέστη δυνατόν από μεριάς Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιτίας των αντιδράσεων μιας συγκεκριμένης χώρας που είχε εσωτερικό θέμα να της δώσουμε αυτό που θέλαμε την ευρωπαϊκή προοπτική πιο έντονα με μια συμφωνία…
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ποια χώρα ήταν αυτή κ. Υπουργέ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Η Ολλανδία.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είχαν ένα ειδικό εσωτερικό θέμα που έχει να κάνει με το παρελθόν και δεν κατέστη δυνατόν ως Ευρωπαϊκή Ένωση να συμφωνήσουμε πάνω σε αυτό. Πάντως πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει αυτή η ευρωπαϊκή προοπτική και θέλω να ελπίσω ότι πραγματικά η Σερβία θα βρει το δρόμο της, γιατί σας θυμίζω η Σερβία ήταν από εκείνες τις περιοχές της Γιουγκοσλαβίας που ήταν οι πρώτες στην ευρωπαϊκή πορεία και σήμερα έχει μείνει τελευταία.
Υπάρχει μια πρόοδος, οι χώρες αυτές που άλλοτε ήταν μια πυριτιδαποθήκη έχουν πλέον αρχίσει να βρίσκουν το δρόμο τους προς τα εκεί. Η Βουλγαρία, Ρουμανία είναι τα πρώτα παραδείγματα, ακολουθεί η Κροατία και εμείς θέλουμε η περιοχή αυτή να πάει όχι μέσα σε μια αφελή αίσθηση ότι έτσι θα ληφθούν όλα τα προβλήματα αλλά γιατί πιστεύουμε ακριβώς ότι μέσα από τη διαδικασία κρίσης των χωρών αυτών της κάθε μιας ξεχωριστά θα λυθούν ένα – ένα τα προβλήματα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Βιαστήκαμε να τους βάλουμε τους πάντες μέσα πάντως.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι πράγματι ορισμένα πράγματα δεν προσέχθηκαν όσο έπρεπε, γιατί είχαμε δέκα χώρες που ξαφνικά μπήκαν και προστέθηκαν στις 15 και είναι φυσικό από τις 15 που είχαμε ξαφνικά στους 27 μέσα σε ελάχιστο χρόνο, είναι φυσικό ότι αυτό δημιούργησε κάποιες δυσκολίες.
Θέλω να σας πω ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τους συναδέλφους μας, είναι ότι αλλάζουν πάρα πολύ γρήγορα, έχουμε πάρα πολλές χώρες και τρέχουμε πλέον γιατί πρέπει να κάνουμε επαφές με 26 συναδέλφους. Άλλο να έχεις 9, άλλο να έχεις 10, τώρα έχεις 26 συναδέλφους.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Το «κυριότερο» σας το φύλαγα στο τέλος, όπως φυλάμε την καλή μπουκιά όταν τρώμε. Πέστε ότι φτάνουμε την 3η Απριλίου, την 5η Απριλίου και στο ενδιάμεσο δεν έχουν συνετιστεί.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε είναι προφανές τι θα κάνουμε, ότι κάνουμε και σήμερα. Εμείς δεν μπορούμε να συναινέσουμε στο να υπάρξει πρόσκληση εάν πρώτα δεν λυθεί το ζήτημα, είναι σαφές. Θα συνεχίσουμε να διαπραγματευόμαστε για το όνομα ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στη συνάντηση κορυφής.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Θα έχουμε βέβαια παρενέργειες όπως ξέρετε από την Αλβανία και από την Κροατία, από την Αλβανία κατά κύριο λόγο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε οι δύο αυτές χώρες λογικά θα προχωρήσουν. Εμείς τουλάχιστον από τη δική μας τη μεριά θέλουμε να προχωρήσουν.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν μπορούν να προχωρήσουν ή πάνε και οι τρεις πακέτο ή δεν πάει καμιά.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Αυτό θα το δούμε. Δεν ξέρω αν θα επιμείνουν μέχρι το τέλος. Εμείς από τη δική μας τη μεριά θεωρούμε ότι η Κροατία είναι ώριμη και η Κροατία είναι ώριμη και συνεπώς μπορεί να υπάρξει απόφαση ότι θα προχωρήσουν οι δύο από τις τρεις και πιστεύω ότι εκεί θα πάει το πράγμα. Αλλά για τη στάση απέναντι στα Σκόπια είναι σαφές. Αν δεν υπάρξει λύση του προβλήματος μέχρι τότε δεν θα υπάρχει και πρόσκληση. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εγκαταλείψουμε το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε έτσι ώστε λύση στο πρόβλημα να δοθεί, γιατί θέλουμε να δοθεί λύση. Δεν θέλουμε να πετάξουμε την μπάλα στην εξέδρα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κύριε Υφυπουργέ θα ήθελα να σας πω κάτι. Αν το πράγμα ξαναπαγώσει θα βρεθούμε σε μια κατάσταση πολύ άσχημη.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δεν θέλουμε να παγώσει, γι΄ αυτό ακριβώς και ο αγώνας μας όπως εξήγησα τα τέσσερα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον από τότε που ανέλαβε, εννοώ η κυβέρνηση μας και ως μέρος της και εγώ στη συλλογική προσπάθεια που έγινε τώρα με την κα Μπακογιάννη και παλαιότερα με τον Υπουργό τον κ. Μολυβιάτη, σε όλη αυτή τη συλλογική προσπάθεια που έγινε όλα αυτά τα χρόνια βάλαμε από την αρχή μια στρατηγική για να το βάλουμε στο τραπέζι. Αλλά δεν πήγαμε έτσι βίαια ξαφνικά και λέμε που πάει το θέμα του μακεδονικού και να αρχίσουμε να λέμε για τον Μεγαλέξανδρο αλλά βάλαμε κάτω τα δεδομένα, είπαμε πως θα κινηθούμε και αρχίσαμε σιγά – σιγά να κάνουμε κινήσεις οι οποίες τότε πέρασαν και αν θέλετε σε μερικούς ως δευτερεύουσες που μας κορόιδευαν και ορισμένοι και λέγανε σιγά λέει θα νεκραναστήσετε και θα λύσετε το σκοπιανό.
Και όμως καταφέραμε, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση που τα θέματα ήταν πολύ πιο βατά με την έννοια ότι υπάρχουν κριτήρια πιο συγκεκριμένα και διαδικασίες πιο συγκεκριμένες. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταφέραμε μέσα στα κείμενα της κοινότητας να υπάρχει αναφορά για κριτήρια προς ένταξη και η επίλυση του θέματος του ονόματος.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα. Ας δούμε από τη θετική του πλευρά ότι οι νεαροί αυτοί κύριοι αποφασίζουν και λένε ναι πραγματικά πρέπει κάτι να κάνουμε. Βάζουμε ένα γεωγραφικό όνομα. Είδατε ο κ. Νίμιτς στο έγγραφο το περιβόητο, λέει και Άνω Μακεδονία, τα άλλα τα τέσσερα δεν τα συζητώ γιατί είναι επιθετικοί προσδιορισμοί στο δήθεν πολίτευμά τους. Ούτε αυτό το συζητώ. Πέστε ότι το πετυχαίνουμε. Μετά τι κάνουμε, αρχίζουμε και χτυπάμε τις πόρτες μια – μια σε όλο τον κόσμο και λέμε αυτούς που έχετε αναγνωρίσει ως Μακεδονία δεν τους λένε Μακεδονία πλέον, τους λένε Άνω – Κάτω Μακεδονία;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε η πρόταση του κ. Νίμιτς έχει όλες τις βασικές τουλάχιστον ρυθμίσεις για το τι θα γίνει. Δηλαδή θα υπάρξει μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, θα υπάρξουν εγγυήσεις ότι αυτά τα οποία θα έχουμε αποφασίσει στη συνέχεια θα εφαρμοστούν, γιατί δεν πρόκειται να τα αφήσουμε έτσι βέβαια αυτά σε ένα χαρτί και απλώς μια υπόσχεση θεωρητική, έχουμε ζήσει άλλωστε τις καταστάσεις όλα αυτά τα χρόνια.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Διάβασα ότι η Ρωσία έτρεξε και είπε ότι αυτό που έχω αναγνωρίσει θα πάρουν το καινούριο όνομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει μια διαδικασία που λέγεται και κύρωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Μάλιστα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Δηλαδή θα συμφωνήσουμε, εάν συμφωνήσουμε πράγματι μέχρι τη συνάντηση Κορυφής για να πάρουν την πρόσκληση υπάρχει και διαδικασία της κύρωσης την οποία η Ελλάδα όπως και άλλες χώρες, θα την τραβήξει όσο θέλει. Κι ένα χρόνο κι έξι μήνες και δυο χρόνια, αν η άλλη πλευρά δεν ανταποκρίνεται και δεν εφαρμόζεται, δεν πρόκειται φυσικά να προχωρήσουμε σε μια κύρωση.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Καλά. Πέστε λοιπόν ότι θα κάνετε κάπως το πράγμα θεραπεύεται. Τι θα κάνετε με το «CNN» και τα άλλα Μέσα και σε σχέση με τους πολίτες, στη διεθνή κοινωνία.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι γεγονός ότι πολλές φορές η διεθνής κοινότητα και ιδίως τα Μέσα Ενημέρωσης χρησιμοποιούν μέσα από απλουστευμένες εκφράσεις για να πουν αυτά που εμείς στη διπλωματική ορολογία είμαστε πολύ πιο τυπικοί και λέμε και μας πιάνει γλωσσοδέτης ο «ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας» και εσείς το λέτε διαφορετικά «ο Σολάνα». Αυτά συμβαίνουν στην καθομιλουμένη.
Εμείς θα επιμείνουμε τα όσα έχουν συμφωνηθεί πραγματικά να εφαρμοστούν. Όταν λέμε να εφαρμοστούν, να εφαρμοστούν παντού. Βεβαίως εμείς μπορούμε να ορίσουμε και τις επίσημες χρήσεις. Το τι λέει ο καθένας στο σπίτι του δεν μπορούμε να το ορίσουμε.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εμένα δεν με νοιάζει τι λέει στο σπίτι του, καλά το διαβατήριό του.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι μέσα στην πρόταση του κ. Νίμιτς η ρύθμιση για τα διαβατήρια, είναι σημαντικό.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Ή η αλληλογραφία τους, η παρουσία τους στο εξωτερικό, η παρουσία τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ή στο ποδόσφαιρο. Για πολύ απλά πράγματα το λέω.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Βεβαίως. Γιατί είναι στα οποία δημιουργείται η σύγχυση, γιατί δεν είναι ένα θέμα σε σπίτι σε μια γειτονιά των Σκοπίων, δεν δημιουργείται σύγχυση. Εκεί που δημιουργείται η σύγχυση στο εξωτερικό σε κάθε διεθνή διατύπωση. Σας είπα προηγούμενα ένα παράδειγμα, μια διαφήμιση που έλεγε «Invest Macedonia», δηλαδή «Επενδύστε στη Μακεδονία». Δημιουργείται σύγχυση. Που θα πάνε να επενδύσουν; Εννοούν εμάς ή εννοούν εκείνους;
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Εσείς όμως ξέρετε ως Καθηγητής ότι αν βάλετε το λήμμα “Macedonia”, έχουμε πάθει ζημιά από το ’48 μέχρι σήμερα, το ξέρετε καλύτερα από εμένα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει καλύτερη δουλειά όλα αυτά τα χρόνια.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Επειδή έχουμε 2 λεπτά αυστηρά, πρέπει να σας κάνω μια ερώτηση, γιατί πρέπει να συνδεθούμε με την Πάτρα έχουμε μια πολύ καλή συναυλία απόψε ζωντανή. Να σας ρωτήσω τι έγινε με τον κ. Χριστόφια που ήταν εδώ;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ήταν η πρώτη συνάντηση, δεν θα έλεγα γνωριμίας γιατί με τον κ. Χριστόφια υπήρξε μια επαφή όλο αυτό τον καιρό. Είναι μια καινούργια Κυβέρνηση, είμαστε βέβαιοι για την επιτυχία αυτής της καινούργιας Κυβέρνησης και θέλουμε να του ευχηθούμε με όλη μας την καρδιά. Έγινε μια ανταλλαγή απόψεων για να δούμε πως ακριβώς θα κινηθούν.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Υποθέτω ότι το Σχέδιο Ανάν έχει πάει περίπατο, στις καλένδες.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ασφαλώς.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Δεν το συζητάμε. Έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είπε ο Πρωθυπουργός ότι είναι άκυρη αυτή η προσπάθεια του παρελθόντος. Έχουμε όμως μια συμφωνία, που είναι η συμφωνία της 8ης Ιουλίου του 2006 και η οποία είναι συμφωνία που έχει υπογραφεί από τα δυο μέρη και από την Ελληνοκυπριακή Κοινότητα και από την Τουρκοκυπριακή και άρα δεσμεύει την άλλη πλευρά.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Αυτά τα σενάρια ότι το 2008 μπορεί να λυθεί το πρόβλημα δεν το βλέπετε ότι είναι εφικτά ακόμη. Έτσι δεν είναι;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Εγώ θεωρώ ότι είναι σημαντικό και μάλλον εκεί τα πράγματα θα πάνε, το να ξεκινήσει κάποια προσπάθεια. Εμείς σας θυμίζω και η Κύπρος βέβαια θέλουν να υπάρξει μια προσπάθεια, αρκεί η προσπάθεια αυτή να γίνει με τους κανόνες του παιχνιδιού. Δηλαδή δεν μπορεί να γίνεται επί διαιτησία, με επιβολή, με πίεση αλλά μια διαδικασία η οποία πραγματικά θα στοχεύει στο να βρεθεί μια λύση που αξίζει στην Κύπρο. Γιατί η Κύπρος πια μην το ξεχνάμε, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρα πρέπει να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση κι όχι απλά μια λύση άλλων εποχών.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Να σας ευχαριστήσω που περάσαμε απόψε το βράδυ μαζί σας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Σας ευχαριστώ κι εγώ που μου δώσατε την ευκαιρία. Γιατί καμία φορά κι εμείς χρειάζόμαστε αυτό τον χώρο για να εξηγήσεις μερικά θέματα που είναι πιο σύνθετα.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Να ‘στε καλά, σας ευχαριστώ πολύ.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ευχαριστώ εγώ.
κα Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ: Κυρίες και κύριοι να έχετε ένα καλό βράδυ.
