Ενημέρωση της Διαρκούς Επιτρ. Ευρωπ. Υποθέσεων για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΥΦΥΠΕΞ  ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪKΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

22/6/04

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Ο
(΄Αρθρο 40 παρ. 1 του Κ.τ.Β.)

Στην Αθήνα σήμερα, 22 Ιουνίου 2004, ημέρα Τρίτη και ώρα 17.15′ συνεδρίασε στην Αίθουσα 151 του Μεγάρου της Βουλής, η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. Σωτήρη Χατζηγάκη, Α’ Αντιπροέδρου της Βουλής, με θέμα ημερήσιας διάταξης: «Ενημέρωση από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, κ. Ιωάννη Βαληνάκη για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε.».
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, αφού διαπίστωσε την ύπαρξη απαρτίας, έκανε την πρώτη ανάγνωση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής.
Παρόντες ήταν οι Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου μέλη της Επιτροπής:
Χατζηγάκης Σωτήριος, Βούλτεψη Σοφία, Καλαντζάκου Σοφία, Καλλιώρας Ηλίας, Καρράς Κωνσταντίνος, Καρύδη Χρυσή, Κωνσταντάρας Δημήτριος, Μητσοτάκης  Κυριάκος, Παπαγεωργίου Γεώργιος, Παπακώστα – Σιδηροπούλου Αικατερίνη, Τασούλας Κωνσταντίνος, Χαρακόπουλος Μάξιμος, Χωματάς Ιωάννης, Ανδρουλάκης Δημήτριος, Δημαράς Ιωάννης, Διαμαντοπούλου Άννα, Παπαϊωάννου Μιλτιάδης, Παπαντωνίου Ιωάννης, Παπουτσής Χρήστος, Σπηλιόπουλος Κωνσταντίνος, Τσούρας Αθανάσιος και Αλαβάνος Αλέξανδρος.
Επίσης, παρέστησαν και οι Ευρωβουλευτές κ.κ. Γ. Δημητρακόπουλος και Ρόδη Κράτσα.
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής): 
Πρέπει να σημειώσω ότι ζητήσαμε από τον κ. Βαληνάκη και αποδέχτηκε όλες τις φορές  να παραστεί στην Επιτροπή μας να μας κάνει την ενημέρωση και μάλιστα έρχεται σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική περίοδο, για τη Διακυβερνητική. Πάνω σ’ αυτό θα παρακαλέσουμε τον κ. Υπουργό να μας μιλήσει, να μας περιγράψει, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις των αποφάσεων για τη χώρα μας, τι προοπτικές διανοίγονται και, βεβαίως, θα συζητήσουμε και θα καταθέσουμε και εμείς τις προτάσεις μας και τις σκέψεις μας, ποιες θα είναι οι πολιτικές, στις οποίες θα πρέπει να στοχεύσει από εδώ και πέρα η Ελλάδα.
Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο. 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά, που βρίσκομαι σήμερα στην Επιτροπή για να σας ενημερώσω για τα αποτελέσματα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, που, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ένας ιστορικός σταθμός στη μετεξέλιξη της Ε.Ε. και φυσικά στην πορεία της χώρας μας μέσα στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Είναι η τέταρτη φορά ουσιαστικά μέσα στην τελευταία δεκαετία, που αλλάζουν οι συνθήκες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, μετά από εκείνες του Μάαστριχτ, του Άμστερνταμ και της Νίκαιας και είναι η πρώτη φορά, όπως θυμάστε, που επελέγη μια διαδικασία λίγο διαφορετική. Αντί, δηλαδή, να έχουμε μόνο μία Διακυβερνητική Διάσκεψη, όπως γινόταν κάθε φορά με τους εκπροσώπους των κρατών – μελών,  προηγήθηκε το στάδιο της Συνέλευσης, το οποίο είχε μια πολύ ευρύτερη συμμετοχή, έτσι, ώστε να δοθεί πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην αντιπροσωπευτικότητα των απόψεων και σ’ έναν ευρύτερο διάλογο, για να υπάρξει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Αυτό, λοιπόν, το πρώτο στάδιο, όπως ξέρετε, οδήγησε στην υποβολή του σχεδίου Συνταγματικής Συνθήκης  από τον  Πρόεδρο της Συνέλευσης, τον κ. Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, πέρσι τον Ιούνιο. Ολοκληρώθηκαν, λοιπόν, οι εργασίες και ακολούθησε η Διακυβερνητική Διάσκεψη, που ξεκίνησε επί ιταλικής προεδρίας και ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες. Θέλω να θυμίσω τη διττή έννοια της Συνταγματικής Συνθήκης. Πρόκειται για μια διεθνή συνθήκη μεταξύ των κρατών – μελών, αλλά και ταυτόχρονα για ένα κείμενο συνταγματικού χαρακτήρα που διέπει την Ένωση ως ένωση λαών και πολιτών της Ευρώπης. Ήταν κατά κάποιο τρόπο αιρετικό και ηχούσε εξωπραγματικό.
Τελικά, καταφέραμε όλοι μαζί, μέσα από πολύ μεγάλες προσπάθειες, να υπάρξει αυτή η συνταγματική συνθήκη και θεωρούμε ότι η πρώτη μεγάλη επιτυχία της Ευρώπης και φυσικά και της Ελλάδας είναι ότι υπάρχει ένα κείμενο Συνταγματικής Συνθήκης, που θα διέπει από την ημέρα που θα τεθεί σε λειτουργία, τη λειτουργία της και, βεβαίως, αυτό είναι μία πρόοδος σε σχέση με τα μέχρι σήμερα δεδομένα.
Θα εξηγήσω αναλυτικά γιατί υπάρχει πρόοδος. Πρώτα – πρώτα, πέρα από το προοίμιο, η Συνθήκη αυτή έχει τέσσερα μέρη: στο πρώτο μέρος αναφέρεται η συνταγματική δομή της Ένωσης, οι στόχοι, οι αρχές και οι αρμοδιότητες. Στο δεύτερο μέρος ενσωματώνεται ο χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στο τρίτο μέρος αναλύονται οι πολιτικές της Ένωσης και το τέταρτο μέρος περιλαμβάνει γενικές και τελικές διατάξεις και επισυναπτόμενα πρωτόκολλα επί διαφόρων ζητημάτων.
Θα ήθελα, επίσης, να θυμίσω ότι στην συνάντηση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, τον Οκτώβριο του 2003, είχαν τεθεί τέσσερις βασικοί στόχοι γι’ αυτήν τη Διακυβερνητική Διάσκεψη. Θα ήθελα λίγο σύντομα να επαναφέρω στη μνήμη σας τα εξής: Πρώτος στόχος που είχε τεθεί τότε ήταν ότι πρέπει να υπάρχει ένας επίτροπος ανά κράτος – μέλος και αυτός ο επίτροπος με πλήρη δικαιώματα και όχι μειωμένα. Δεύτερον, να έχουμε τη λεγόμενη διπλή πλειοψηφία – και θα εξηγήσω σε λίγο που επετεύχθη η ισορροπία –  του αριθμού των κρατών – μελών και των πληθυσμών και η απόσταση ανάμεσα στους δύο αριθμούς να είναι όσον το δυνατό πιο μικρή. Τρίτος στόχος ήταν να συμπεριληφθεί ο τουρισμός στη Συνθήκη και τέταρτος στόχος να υπάρξουν διατάξεις, που να εκπροσωπούν τα εθνικά συμφέροντα στον τομέα της ευρωπαϊκής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι βασικές αλλαγές, που επέρχονται με τη νέα Συνταγματική Συνθήκη;
Πρώτον, νομίζω πως ένας στόχος που έχουμε όλοι μας, γιατί πιστεύω σ’ αυτά υπάρχει ευρύτατη εθνική συναίνεση, είναι να απλουστευτούν οι θεσμοί και οι διαδικασίες της λειτουργίας της Ε.Ε.. Όλοι ξέρουμε πόσο περίπλοκα ήταν μέχρι σήμερα τα κείμενα, εξακολουθούν σ’ ένα βαθμό να είναι ακόμη, άρα, δυσπρόσιτα στο μέσο πολίτη, που δεν μπορεί να αντιληφθεί πολλές φορές – ακόμα και όταν είναι καλλιεργημένος – τι λένε  μέσα οι συνθήκες. Συνεπώς, όχι μόνο καταργούνται ο 3 πυλώνες, αυτό που λέγαμε παραδοσιακά τα θέματα της Συνθήκης της Ρώμης, η εξωτερική πολιτική και συνεργασία στον τομέα των Εσωτερικών Υποθέσεων και της Δικαιοσύνης, αλλά και όλα τα συνταγματικά και άλλα κείμενα ενώνονται πλέον σε ένα, που είναι αυτή η καινούργια Συνταγματική Συνθήκη.
Με το δεύτερο στόχο ενισχύεται η δημοκρατική συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών. Πέρα από την απλοποίηση, που ανέφερα, που οπωσδήποτε είναι προς όφελος όλων των Ευρωπαίων πολιτών, αφού μπορούν πιο εύκολα να κάνουν κτήμα τους τις διατάξεις των συνθηκών, υπάρχει και μία νέα πρόταση, που δίνει το δικαίωμα σ’ ένα σημαντικό αριθμό – περίπου ενός εκατομμυρίου πολιτών από διαφορετικά κράτη – μέλη της Ε.Ε. – να ζητά άμεσα από την Ευρωπαϊκή επιτροπή, με αίτημα, βεβαίως, που συνυπογράφουν, να προτείνει νομική ρύθμιση επί συγκεκριμένου θέματος.
Μια άλλη διάταξη, που, επίσης, βοηθάει τη δημοκρατική συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών είναι, βεβαίως, η ενσωμάτωση του Χάρτη των Θεμελιωδών δικαιωμάτων στη Συνταγματική Συνθήκη, που είναι και αυτή μια πολύ ουσιαστική πρόοδος.  Επίσης, η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως του γνωστού πλέον δημοκρατικού και άμεσα εκλεγόμενου από τους λαούς της Ένωσης οργάνου, το οποίο πλέον αποφασίζει σε μια σειρά από πολύ σημαντικά θέματα.
Θέλω, επίσης, να προσθέσω την εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο είναι επίσης μία πρόοδος προς την κατεύθυνση της δημοκρατικότητας και έχει ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερα σε σχέση με τα πρόσφατα παρασκήνια και προσκήνια για την εκλογή του νέου Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα έλεγα, επίσης, ότι ένα άλλο στοιχείο, που συναρτάται με αυτή τη μεγάλη δημοκρατική συμμετοχή, είναι και ο αναβαθμισμένος ρόλος των Εθνικών Κοινοβουλίων, που θα σας προσελκύσει τη προσοχή τους επόμενους μήνες και χρόνια, μέσα από νέους μηχανισμούς πληροφόρησης και συμμετοχής των εθνικών κοινοβουλίων στο νομοθετικό έργο της Ένωσης.
 Ένας τρίτος στόχος που βάλαμε, ήταν να διευκολύνεται, μέσα από την καινούρια Συνταγματική Συνθήκη, η λήψη των αποφάσεων. Όλοι αντιλαμβανόμασθε ότι μια Ευρώπη των 25 κρατών – μελών δεν έχει να κάνει με την παλαιότερη των 15 ή των αρχικών ιδρυτικών μελών. Ήταν, λοιπόν, λογικό ότι έπρεπε να αλλάξουν πολλά, μέσα σ’ αυτά και η διαδικασία λήψης των αποφάσεων.
Ξέρετε, επίσης, τις αρχικές θέσεις, με τις οποίες κινήθηκε και η προηγούμενη κυβέρνηση και η δική μας ότι, δηλαδή, επιθυμούσαμε το όριο αυτό να είναι όσο το δυνατό πιο χαμηλό, 50 / 50 ή 50 / 55 και, τελικώς, αυτό, το οποίο έγινε κατορθωτό μέσα από την τελική διαπραγμάτευση, ήταν αυτή τη τελική ρύθμιση 55%  του αριθμού των κρατών – μελών και το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε. στις περιπτώσεις που η απόφαση αυτή λαμβάνεται βάση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η αναστέλουσα μειοψηφία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 4 μέλη – κράτη του Συμβουλίου. Εφόσον τώρα το Συμβούλιο δεν αποφασίζει κατόπιν προτάσεων της Επιτροπής ή του Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης, η ειδική  πλειοψηφία που απαιτείται είναι 72% των κρατών – μελών και 65%  του πληθυσμού της Ένωσης.
Υπάρχει, λοιπόν, μια απλοποίηση σε σχέση με το παρελθόν, δεδομένου ότι έχουμε πιο συγκεκριμένα νούμερα. Υπάρχει, όμως, και μια απόσταση από το επιθυμητό, που θα ήταν τελικά να έχουμε χαμηλότερα ποσοστά, ώστε να διευκολύνονται και τα μεσαία και τα μικρότερα κράτη, ενώ θεωρείται γενικά ότι τα υψηλά ποσοστά διευκολύνουν τις μεγάλες χώρες, που μπορούν εύκολα μεταξύ τους να συστήσουν αναστέλουσες μειοψηφίες. Υπάρχουν φυσικά και θέματα ειδικά, στα οποία μας συμφέρει η αναστέλουσα μειοψηφία, αλλά αυτό είναι ένα θέμα, στο οποίο μπορούμε να επανέλθουμε αργότερα.
Όσον αφορά στα θεσμικά θέματα, θέλω να πω ότι εξασφαλίζεται η συνεκτικότητα και η αποτελεσματικότητα του έργου των τριών βασικών οργάνων της Ένωσης, του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής και συγκεκριμένα, όπως θυμάσθε, έχουμε το διαχωρισμό πλέον της προεδρίας. Από τη μια πλευρά έχουμε την προεδρία του Ευρωπαϊκού   Συμβουλίου, που ασκείτο μέχρι σήμερα από κάθε κράτος – μέλος κατά σειρά, ενώ πλέον θα ασκείται με τη καινούργια συνθήκη από τον μονιμότερο, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος θα εκλέγεται για μια θητεία δυόμισι ετών και βεβαίως αυτή η περίοδος για μια φορά ακόμη είναι ανανεώσιμη.
Άρα, λοιπόν, υπάρχει μία σταθερότητα στην εκπροσώπηση της Ε.Ε. στο υψηλότερο επίπεδο, πράγμα που θεωρείται ότι δίνει τη δυνατότητα να ετοιμάζονται καλύτερα οι εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και έτσι να υπάρχει μία μεγαλύτερη σταθερότητα.
Πέραν της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπάρχουν και οι προεδρίες των θεματικών συμβουλίων. Οσον αφορά το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, θα προεδρεύει πλέον ο Υπουργός Εξωτερικών της Ε.Ε., ο οποίος θεσμοθετείται μέσα από τη Συνθήκη. Στα άλλα, όμως, συμβούλια θα υπάρχει εναλλαγή ανά εξάμηνο, θα υπάρχει μία προσπάθεια για συνέχεια μεταξύ των κρατών που αναλαμβάνουν την Προεδρία, έτσι ώστε να δημιουργούνται προεδρίες των 18 μηνών από τρία διαφορετικά κράτη. Σε όλα αυτά η θέση μας είναι ταυτόσημη με αυτά που επιτεύχθηκαν.
Ένα πολύ κρίσιμο θέμα στο οποίο αναφέρθηκα και προηγουμένως, είναι η εξασφάλιση ενός επιτρόπου ανά κράτος μέλος με πλήρη δικαιώματα, τουλάχιστον μέχρι το 2014. Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή μετά το 2014 θα αποτελείται από αριθμό μελών, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει και τον πρόεδρο και των Υπουργό Εξωτερικών της Ένωσης. Από κει και πέρα, θα μπορούν να εκπροσωπούνται σε αυτή την επιτροπή τα 2/3 των κρατών μελών, δηλαδή το 1/3 με τη μορφή της εναλλαγής και σε βάση απόλυτης ισοτιμίας θα συμμετέχει στις δύο από τις τρεις επιτροπές. Μιλάμε, δηλαδή για μία Ένωση  27 κρατών θα αντιστοιχούν 18 μέλη.  Τα μέλη θα εναλλάσσονται ισότιμα, αυτό προβλέπει το σχέδιο και νομίζω ότι εξυπηρετεί απόλυτα τα ελληνικά συμφέροντα.
Επίσης, θέλω να θυμίσω ότι στο σχέδιο της Συνέλευσης προβλέπονταν 15 επίτροποι και ένας αριθμός αναπληρωτών επιτρόπων άνευ χαρτοφυλακίου και δικαιώματος ψήφου. Επίσης, υιοθετείται η καθιέρωση του κατώτατου ορίου 6 ευρωβουλευτών ανά κράτος μέλος. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου γίνονται 750, ενώ ο μέγιστος αριθμός για κάθε κράτος μέλος είναι 96.
Οσον αφορά στο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφέρθηκα εν συντομία και προηγουμένως, ενισχύεται ο ρόλος του στην εκλογή του προέδρου της Επιτροπής, στην εκλογή του Υπουργού Εξωτερικών και του προέδρου του Συμβουλίου. Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο για το αξίωμα του προέδρου της Επιτροπής και ο υποψήφιος αυτός εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν. Επίσης, προβλέπεται και προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος εκλέγεται – αφού πρώτα τεθεί σε ισχύ η καινούργια Συνθήκη – από τα μέλη   του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία για θητεία 2,5 ετών ανανεώσιμη.
Επίσης, καθιερώνεται ο Ευρωπαίος Υπουργός Εξωτερικών. Aυτό θεωρούμε ότι είναι μία κατάκτηση για την Ευρώπη, η οποία της δίνει μεγαλύτερη συνοχή στη διεθνή της δράση.
Ένα άλλο σημαντικό είναι η δημιουργία μιας υπηρεσίας εξωτερικής δράσης της Ε.Ε., στην οποία θα συνεισφέρουν όλα τα κράτη – μέλη και η ίδια η επιτροπή και το Συμβούλιο, ουσιαστικά ένα πρόπλασμα διπλωματικής υπηρεσίας της Ε.Ε.. Πράγμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον, που θα βοηθάει φυσικά τον Υπουργό Εξωτερικών στην διεθνή του δράση.
Άλλη ενδιαφέρουσα αλλαγή είναι η ενσωμάτωση του Xάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Μια άλλη, επίσης, ενδιαφέρουσα διάταξη είναι η καθιέρωση των ενισχυμένων συνεργασιών. Ολοι γνωρίζουμε ότι όλα τα κράτη – μέλη δεν είναι δυνατόν να συμφωνήσουν σε μία καινούργια πολιτική ή  όλα οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν ένα βήμα εμπρός. Οι καθιέρωση των  ενισχυμένων συνεργασιών βοηθάει εκείνους που θέλουν να προχωρήσουν βαθύτερα και μακρύτερα. Η καθιέρωση της ενισχυμένης συνεργασίας χορηγείται με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου. Ενισχύεται, επίσης, η κοινωνική διάσταση της Ένωσης.
Προβλέπεται ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής και ειδικότερα τα κράτη – μέλη συντονίζουν τις οικονομικές τους πολιτικές στον τομέα της απασχόλησης. Για το σκοπό αυτό, το Συμβούλιο θεσπίζει μέτρα ως προς τις πολιτικές αυτές.
Το δικαίωμα της Επιτροπής παραμένει στο να υποβάλει συστάσεις και όχι προτάσεις. Αυτή η θέση υποστηρίχθηκε και από εμάς.
Οσον αφορά στα αμυντικά θέματα, υπάρχει μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας. Να υπάρξει στο εσωτερικό της ΄Ενωσης μια ρύθμιση που να δημιουργεί μια ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ των κρατών – μελών. Προβλέπεται η παροχή βοήθειας και συνδρομής από τα ευρωπαϊκά κράτη – μέλη σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης από άλλο κράτος. Υπάρχει η ρήτρα αλληλεγγύης για τρομοκρατικές επιθέσεις ή ενός πλήγματος από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή. Η ρήτρα αυτή προβλέπει την από κοινού ενεργοποίηση της Ένωσης, ακόμη και με στρατιωτικά μέσα για να αποφευχθεί η απειλή αυτή.
Οσον αφορά στον τουρισμό, υπάρχει μία σημαντική εξέλιξη, που είναι πολλαπλά επωφελής για τη χώρα μας, αφού αναγνωρίζεται ο τουρισμός ως μία από τις υποστηρικτικές πολιτικές και προβλέπονται δράσεις ενίσχυσής του. Ποτέ πριν δεν είχε συμπεριληφθεί στα κείμενα των Συνθηκών.
Ένα τελευταίο θέμα είναι το θέμα της «νησιωτικότητας». Δίδουμε μεγάλη προσοχή σε αυτό το θέμα. Η διατύπωση σήμερα είναι πολύ καλύτερη από αυτή που παραλάβαμε το Δεκέμβριο. Με την τελευταία διατύπωση, υπάγονται ευρύτερα οι νησιωτικές, συνοριακές και ορεινές περιοχές στην εφαρμογή ειδικών μέτρων για την ανάπτυξή τους βάσει των διατάξεων για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή της Ε.Ε..
Θέλω να υπενθυμίσω ότι οι δηλώσεις για τη νησιωτικότητα που θεωρούνταν επίτευγμα στο παρελθόν, προσαρτώνται στη νέα Συνθήκη ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό τη διάταξη του άρθρου 3116. Είναι γνωστό ότι η χώρα μας και η κυβέρνηση υποστηρίζουν την ομοσπονδιακή εξέλιξη και προοπτική της Ε.Ε. στο τομέα της πολιτικής της υφής. Η Συνθήκη αυτή είναι ένα σοβαρό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής – Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Σας ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ, για την εμπεριστατωμένη και αναλυτική εισήγησή σας. Η γενική μου παρατήρηση είναι ότι πράγματι βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, όσον αφορά στη μετεξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Συνταγματική Συνθήκη αποτελεί ένα κομβικό σημείο, κυρίως, σε θεσμικά ζητήματα, όπου υπάρχουν σημαντικές αλλαγές και διαφορές, οι οποίες προωθούνται. Νομίζω ότι, με τον τρόπο που προωθήθηκαν και συζητήθηκαν, αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα η Ε.Ε..
Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι υπάρχουν μεγάλα ακόμα ζητήματα, τα οποία και εσείς υπογραμμίσατε, που μένουν ακόμα να ρυθμιστούν. Τέτοια είναι η ευρωπαϊκή συνοχή των λαών, το ευρύτερο κοινωνικό πεδίο, το οποίο έχει σημαντικά ελλείμματα σήμερα και η οικονομία της Ευρώπης, όπου, για να υπάρξει μία Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τη θέλουμε να στέκεται μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, θα πρέπει να έχει πόρους και θα πρέπει να συμβάλουμε όλοι μας προς την κατεύθυνση αυτή. Επίσης, επιχειρήθηκαν και επετεύχθησαν σημαντικά βήματα. Ωστόσο, κάποια στιγμή η ασφάλεια και η άμυνα της Ευρώπης πρέπει να αποκτήσει μία δική της υπόσταση και οντότητα, για να αντιμετωπίσει τις απειλές.
Θέλω να υπογραμμίσω τα θετικά αποτελέσματα των δράσεων στην ενίσχυση του τουρισμού και σε όλες τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να διαφυλάξει τα συμφέροντά της.
Ο κ. Ανδρουλάκης έχει το λόγο.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ: Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να σας ρωτήσω, πρώτον, αν έχουμε κάτι ιδιαίτερο γύρω από τα δημοψηφίσματα, δεύτερον όσον αφορά στον Πρόεδρο της Επιτροπής και τρίτον ως προς τα θέματα της Λισσαβόνας.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Ως προς τα δημοψηφίσματα, ξέρετε ότι θα είναι, ίσως, το μεγαλύτερο πρόβλημα, μετά τη σύναψη της Συνθήκης. Η Μεγάλη Βρετανία δήλωσε επίσημα ότι θα προσφύγει στο δημοψήφισμα και, δεδομένου ότι υπάρχει μία σειρά χωρών που την ακολούθησαν, δημιουργείται μία δυσκολία στο να προχωρήσει αυτή η Συνθήκη. Συγκεκριμένες κοινές γνώμες στις χώρες αυτές, σαφώς, αντιτίθενται στη Συνταγματική Συνθήκη και είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Υπάρχει, λοιπόν, η ελπίδα ότι θα υπάρχουν θετικά αποτελέσματα, αλλά καμία βεβαιότητα και αυτό πράγματι θα αποτελέσει τη Λυδία λίθο για την εφαρμογή της Συνταγματικής Συνθήκης. Είναι ένα θέμα αυτό, δηλαδή, κατά πόσο οι χώρες, οι οποίες κάθε φορά είναι ανασταλτικές στην πρόοδο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, θα μπορούν να το κάνουν με την ευκολία που το έκαναν μέχρι σήμερα ή εξασφαλίζοντας μερικά επιπρόσθετα πλεονεκτήματα, όπως έγινε στο παρελθόν.
Ως προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής, υπήρξε μία δυστοκία. Αυτή είναι μία συνήθης διαδικασία,  διότι δεν είναι εύκολο μία Ένωση των 25 κρατών – μελών να φθάσει σε ένα κοινά αποδεκτό Πρόεδρο. Η διαδικασία έχει γίνει πιο σύνθετη και πολιτικά υπάρχει μία τοποθέτηση – τουλάχιστον του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος – ότι αυτή η μελλοντική πρόβλεψη, περί εκλογής του καινούριου Προέδρου, θα πρέπει να ισχύσει de facto και από τώρα. Άρα, δηλαδή, ότι θα πρέπει ο καινούριος Πρόεδρος της Επιτροπής να εκφράζει την πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών, έτσι, όπως εκφράστηκαν στις τελευταίες εκλογές. Είναι πολύ φυσικό, μετά τις ευρωεκλογές, το αποτέλεσμα αυτής της εκλογικής αναμέτρησης να αντικατοπτρίζεται στις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν. Αυτή ήταν και η τοποθέτηση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Όλοι ξέραμε, όσοι παρακολουθούσαμε τα ευρωπαϊκά δρώμενα, ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δε θα εκλεγόταν από τον πρώτο γύρο, δηλαδή, οι υποψήφιοι που εμφανίζονται δε θα είναι και οι υποψήφιοι που θα επικρατήσουν.
Με αυτόν τον γνώμονα κινηθήκαμε και εμείς, αναμένοντας ότι στο δεύτερο στάδιο, το οποίο ήδη ξεκίνησε, θα υπάρξουν ονόματα, που θα συναντήσουν τη συναίνεση της μεγάλης πλειοψηφίας και έτσι θα έχουμε σύντομα Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει ένα αποτέλεσμα, το οποίο θα εκφράζει και τα δικά μας συμφέροντα μέσα στα γενικότερα ευρωπαϊκά.

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής – Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Ο κ. Αλαβάνος έχει το λόγο.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Άκουσα με προσοχή τον κ. Υπουργό να μας εκθέτει τις εξελίξεις σχετικά με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Εγώ, ως πρώτο σχόλιο, θέλω να πω ότι υπάρχει κάτι που θυμώνει πολύ τον Ευρωπαίο πολίτη. Ποιο είναι αυτό; Ότι τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουνίου είχαμε ευρωεκλογές, όπου κατά τη διάρκεια των ευρωεκλογών δεν υπήρχε σύνταγμα, όλοι ήταν σε διαπραγμάτευση και μία εβδομάδα μετά γεννήθηκε σύνταγμα. Ο καθένας λογικά αισθάνεται εξαπατημένος, κατά κάποιον τρόπο, διότι μετά από 5 χρόνια θα μπορέσει, μέσω ευρωεκλογών και με σκόπευση στα ευρωπαϊκά θέματα, να εκφράσει τη γνώμη του για το σύνταγμα.
Για ποιο λόγο έγινε αυτό; Γιατί να μην επισπευτεί η Σύνοδος Κορυφής και να γίνει πριν τις ευρωεκλογές, ώστε να έχουν οι πολίτες των χωρών της Ε.Ε. τη δυνατότητα να τοποθετηθούν στα βασικά ζητήματα του Συντάγματος; Αν δείτε και τις δηλώσεις ηγετών των διαφόρων κρατών – μελών, δεν έχουν κοινές εκτιμήσεις. Πού κλίνει, τι κατευθύνσεις ανοίγει, πώς λύθηκαν τα μεγάλα προβλήματα των διαφωνιών στο Σύνταγμα; Πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτή τη βασισμένη και λογική αίσθηση απάτης απέναντι στον πολίτη;
Αν υπάρχει ένας τρόπος αντιμετώπισης, αυτός είναι το δημοψήφισμα. Να τους δώσουμε τη δυνατότητα να εκφραστούν οι ίδιοι και να γίνει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από τα ευρωπαϊκά θέματα, όπου όλοι έχουν την αίσθηση – και εκ των πραγμάτων έτσι είναι – ότι λύνονται μέσα σε μια ελίτ πολιτική της Ε.Ε. και των 25 κρατών – μελών μακριά από τους πολίτες.
Παρατηρώ το εξής. Παίρνοντας υπόψη ότι ο Συνασπισμός, το Κ.Κ.Ε. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ., σαν αντιπολίτευση, ζητά αυτό που δεν έδινε ως κυβέρνηση, δηλαδή, το δημοψήφισμα. Παίρνοντας υπόψη ότι άλλες χώρες το ρισκάρουν, όπως, π.χ., η Μεγάλη Βρετανία, όπου χθες δημοσιεύθηκε μία δημοσκόπηση που έδινε 64 – 65% «όχι» στο δημοψήφισμα, το ερώτημά μου είναι σε εσάς, κύριε Υπουργέ, θα προβληματιστεί έστω η Κυβέρνηση στο θέμα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος; Αυτό είναι το ένα σημείο.
Επειδή, όμως, το θέμα του Συντάγματος έχει πολύ βάθος, καλό θα ήταν να ακούσουμε τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και έναν ειδικό στα θέματα αυτά. Υπάρχει ένας πολύ ειδικός στα θέματα αυτά, ο κ. Τσάτσος, πρώην συνάδελφος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που θα μπορούσε να φωτίσει την Επιτροπή γύρω από τα θέματα αυτά.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις στον Συνασπισμό, που μας κάνουν να είμαστε αντίθετοι και αυτές έχουν σχέση με τη διατήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, με τα θέματα των θεσμικών αλλαγών, όπως το ότι δε συμμετέχουν συνεχώς οι χώρες στην Επιτροπή. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες, ιδιαίτερα για μικρές χώρες, που δεν έχουν τις διασυνδέσεις, την πολιτική επιρροή και το οικονομικό βάρος να επηρεάσουν τις αποφάσεις του εκτελεστικού οργάνου της Ε.Ε., έστω κι αν είναι έξω από αυτό, διότι δεν είναι το ίδιο να είναι έξω από την Επιτροπή η Γερμανία και η Βρετανία, σε αντίθεση με την Ελλάδα ή χειρότερα τη Μάλτα.
Το τρίτο σημείο, στο οποίο διαφωνούμε είναι ο ομφάλιος λώρος με τους ατλαντικούς θεσμούς, ο οποίος επιβεβαιώνεται από το Σύνταγμα.
Το τέταρτο σημείο είναι ότι, ενώ προωθήθηκε σε πάρα πολλά θέματα η συνεργασία ή ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα θέματα πρόνοιας, τα θέματα κοινωνικής πολιτικής κάτω από τις πιέσεις ιδιαίτερα της βρετανικής κυβέρνησης, τα θέματα των δημοσίων κοινωφελών υπηρεσιών μείνανε ιδιαίτερα πίσω.
 Για όλους αυτούς τους λόγους ο Συνασπισμός είναι αντίθετος στο Σύνταγμα.
 Θα ήθελα, πάντως, κύριε Υπουργέ, μία τοποθέτηση στο θέμα του δημοψηφίσματος, το οποίο είναι αίτημα όλης της αντιπολίτευσης.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Σας ευχαριστώ για τις απορίες που διατυπώνετε, είναι εύλογες. Δεν θα έλεγα ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται εξαπατημένοι από την επιτυχία της συνταγματικής συνθήκης, αλλά αντίθετα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άκουσαν τη φωνή των Ευρωπαίων πολιτών, είδαν τη διαμαρτυρία τους μέσω της αποχής και θεώρησαν, ακριβώς, ότι έπρεπε να επιταχύνουν όλες τις προσπάθειες, ώστε να υπάρξει ένα Σύνταγμα, το οποίο να δίνει λύση στα προβλήματα και να μη δίνει την εικόνα μιας Ευρώπης, που δεν μπορεί να πάρει απόφαση. Αυτό είναι αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών και δεν είναι μία εξαπάτηση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Βεβαίως, όλοι θα θέλαμε και εμείς ως Κυβέρνηση επιδιώξαμε να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, ώστε το κείμενο της συνταγματικής συνθήκης να είναι έτοιμο και συμφωνημένο πριν από τις Ευρωεκλογές, ώστε να τεθεί υπόψη των εκλογέων.  Αυτό, για συγκεκριμένους λόγους, δεν κατέστη δυνατόν. Είχαμε τη μακρά περίοδο εμπλοκής, λόγω δύο συγκεκριμένων κυβερνήσεων, ώστε να φθάσουμε στην καθυστέρηση, που οδήγησε στο να μην τεθεί υπόψη των ευρωπαίων εκλογέων η συνταγματική συνθήκη. Βέβαια, ένα πολύ μεγάλο μέρος της συνταγματικής συνθήκης ήταν ήδη έτοιμο, συνεπώς από τα Μ.Μ.Ε. τα περισσότερα ήταν ήδη γνωστά.
Όσον αφορά το θέμα του δημοψηφίσματος, η άποψη της Κυβέρνησης είναι ότι θα ακολουθήσουμε την πάγια τακτική που έχει ακολουθηθεί μέχρι τώρα, όπως στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, δηλαδή, η κάθε χώρα αποφασίζει η ίδια αν θα ακολουθήσει τη διαδικασία του δημοψηφίσματος ή τη διαδικασία της κύρωσης μέσω του Κοινοβουλίου. Προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ε.Ε. και η πορεία της, υπέφεραν από αυτές τις διαδικασίες που μία συγκεκριμένη πλειοψηφία, οριακή πολλές φορές, που διαμορφωνόταν με άλλα κριτήρια για τα οποία είχε κληθεί να εκφράσει την άποψή της, σταμάταγε την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης για μεγάλο διάστημα. Έθεσα στην αρχή τον προβληματισμό, για το αν μια ομάδα κρατών μπορεί να δημιουργεί προβλήματα και να επαναδιαπραγματεύεται στη συνέχεια στο να πετύχει καλύτερες ρυθμίσεις.
Όσον αφορά αυτά που είπατε για την Επιτροπή, υπάρχει ένα θέμα μετά το 2014 και αν τηρηθεί η σημερινή απόφαση, αν υποθέσουμε ότι πάμε κάποια στιγμή σε μία Επιτροπή στην οποία μετέχουν τα 2/3 των κρατών – μελών, υπάρχουν προβλέψεις για μία σύνδεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τα κράτη – μέλη, ώστε να μην αισθάνονται αυτό το κενό.
Όσον αφορά τον ομφάλιο λώρο με το ΝΑΤΟ, υπάρχει μία αναφορά στις υποχρεώσεις που έχουν τα κράτη – μέλη, ότι δεν πρέπει να είναι αντίθετοι με τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν στο πλαίσιο της συνταγματικής συνθήκης. Αυτό είναι μια πάγια θέση πολλών χωρών μέσα στην Ε.Ε. που βλέπουν το ΝΑΤΟ, κυρίως, ως οργανισμό για την άμυνα  και ασφάλειά τους. Αν λάβει κανείς υπόψη του τις δυσκολίες που υπήρχαν, βλέπει πόσο σημαντικό είναι που καταφέραμε σ’ αυτήν τη συνταγματική συνθήκη να πετύχουμε το βασικότερο στόχο που είχε η Ελλάδα πέρα της συνοχής και της εξασφάλισης υποστήριξης στην οικονομική μας ανάπτυξη, καθώς και την εξασφάλιση της δημοκρατίας, να υπάρξει, δηλαδή, η εξασφάλισή της ότι σε περίπτωση εξωτερικής επίθεσης, θα λειτουργούσε ένα σύστημα αμοιβαίας συνδρομής, το οποίο αυτήν τη φορά πετύχαμε, παρόλο που υπάρχουν κάποια κενά σ’ αυτό το σύστημα.

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Όσον αφορά το κομμάτι που αφορά το Προεδρείο, να κληθεί ο κ. Τσάτσος ή κάποιος συνταγματολόγος για να αναλύσει περισσότερο το θέμα του Συντάγματος, δεν έχουμε αντίρρηση παρότι η τοποθέτηση και η ανάλυση του κ. Βαληνάκη ήταν πλήρης. Στην επόμενη συνεδρίαση θα κληθούν ένας ή δύο συνταγματολόγοι να τοποθετηθούν πάνω στο Σύνταγμα. Όσον αφορά το Σύμφωνο Σταθερότητας, η Επιτροπή προτίθεται να καλέσει τον κ. Αλογοσκούφη για να έχουμε μία πιο εκτενή συζήτηση επί του θέματος αυτού. Όσον αφορά την κοινωνική πολιτική, το συζητάμε.
Το λόγο έχει ο κ. Παπαντωνίου.
ΓΙΑΝΝΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ: Ευχαριστώ πολύ για την κατανόηση, κύριε Πρόεδρε. Θέλω να κάνω μία σύντομη εκτίμηση για το Σύνταγμα και να θέσω μία βασική ερώτηση στην Κυβέρνηση. Το Σύνταγμα είναι πολύ θετικό και εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ, χαιρετίζουμε πολύ θερμά το γεγονός ότι 25 χώρες πέτυχαν συμφωνία πάνω σε Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Είναι μια μεγάλη κατάκτηση της Ευρώπης που προϋποθέτει μεγάλους συμβιβασμούς από όλες τις χώρες, διότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ένας κοινός παρονομαστής που να ενώνει χώρες, όπως η Σλοβακία, η Γερμανία, η Γαλλία, χώρες με τόσα ανόμοια πολιτικά και οικονομικά χαρακτηριστικά. Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες σε ό,τι αφορά το μέγεθος της προόδου που επιτυγχάνεται. Η πρόοδος είναι πολύ μικρή σε όλους τους τομείς και στον τομέα της πολιτικής ενοποίησης και της κάλυψης του δημοκρατικού ελλείμματος και στο θέμα της αμυντικής ενοποίησης και στο θέμα της οικονομικής ενοποίησης και, κυρίως, στο θέμα της ανάδειξης του κοινωνικού προσώπου της Ευρώπης.
Όσον αφορά το θέμα της πολιτικής ενοποίησης, η πρόοδος στην κατάργηση της ομοφωνίας στο Συμβούλιο είναι πολύ περιορισμένη. Οι περίφημες «red lines», οι κόκκινες γραμμές του κ. Μπλερ, υπερίσχυσαν και υποχώρησαν αυτοί που ήθελαν μια περισσότερο διευρυμένη κατάργηση της ομοφωνίας.
Στο θέμα του Κοινοβουλίου, είναι δυστυχώς μικρή η αύξηση των αρμοδιοτήτων, ώστε να μην υπάρχει ειδικός διαμεσολαβητής μεταξύ του ευρωπαϊκού λαού και της εκτελεστικής εξουσίας.
Τέλος, στο θέμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν υπάρχει ουσιαστική αλλαγή. Αντίθετα, ανοίγονται νέα πεδία δράσης μέσα από τη διευρυμένη, δομημένη συνεργασία «structure co – operation», το οποίο είναι μία υπεκφυγή από τη γραμμή της συνολικής ενοποίησης, διότι παρέχει απλώς τη δυνατότητα σε ομάδες χωρών να προχωρήσουν, όπως με την Οικονομική – Νομισματική Ένωση, χωρίς όμως, αυτό να συμπαρασύρει το σύνολο της Ε.Ε. σε μία πορεία θεσμικής ολοκλήρωσης.
  Στο δεύτερο μεγάλο θέμα της αμυντικής ενοποίησης, έχουμε ακριβώς απόδειξη του προηγουμένου, ότι δηλαδή, προχωράει, αλλά θα προχωρήσει δυστυχώς μέσα από δομημένη συνεργασία και όχι για το σύνολο των 25 χωρών, οι οποίες δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την πορεία αυτή, με αποτέλεσμα, ό,τι γίνει να έχει χαρακτήρα προτύπου για το μέλλον, παρά να είναι αυτό καθεαυτό βήμα για μια ουσιαστική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Άμυνας.
Όσον αφορά τον τομέα της οικονομίας, εντοπίζω τις μεγαλύτερες οικονομίες. Η ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική πάσχει σε τρία κεντρικά θέματα. Το πρώτο, είναι ότι δεν έχει πόρους η Ευρώπη για να ασκήσει μία ουσιαστική περιφερειακή πολιτική. Ελάχιστα βήματα, πραγματοποιούνται στην κατεύθυνση της κατοχυρώσεως ενός ουσιαστικού μεριδίου των ευρωπαϊκών πόρων για αξιοποίηση από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Το δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η έλλειψη επαρκούς συντονισμού στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, ελλείψει μιας κεντρικής οικονομικής διακυβέρνησης. Το euro group δεν έχει τη θεσμική ταυτότητα που θα του επιτρέψει να ασκεί μία ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική. Τέλος, το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης, που εξηγεί και την υστέρησή της σε σχέση με τις ΗΠΑ, είναι η καθυστέρηση των διαρθρωτικών αλλαγών στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και εκεί, δυστυχώς, η Ε.Ε. ελάχιστα παρεμβαίνει για να καλύψει τα μεγάλα διαρθρωτικά ελλείμματα από τα οποία πάσχουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες. Παραμένει το εθνικό θέμα των μεταρρυθμίσεων, στο μέτρο που δεν αναλαμβάνεται μια συνολικότερη προσπάθεια για την κάλυψη των μεγάλων διαρθρωτικών ανεπαρκειών της Ε.Ε.. Τέλος, η κοινωνική Ευρώπη παραμένει πολύ «χλωμή».
Συμπερασματικά, είναι θετικό ως γεγονός η συμφωνία, λόγω εγγενών δυσχερειών επίτευξης της, σε μία τόσο διευρυμένη κλίμακα. Όμως, η πρόοδος είναι περιορισμένη και σε ορισμένους τομείς ανύπαρκτη. Μικρή πρόοδος στην πολιτική ενοποίηση, επιλεκτική πρόοδος στην αμυντική ενοποίηση, ελάχιστη πρόοδος στην οικονομική ενοποίηση και ανύπαρκτη πρόοδος στην κοινωνική Ευρώπη. Παρόλα αυτά, χαιρετίζω το γεγονός του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, αν και δεν αποτελεί ουσιαστικό βήμα εμβάθυνσης της Ε.Ε., επειδή με αυτό  εξασφαλίζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λειτουργία της Ένωσης των 25 χωρών.
Κύριε Υπουργέ, η Ευρώπη χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα, κάτι το οποίο αναδείχτηκε στην περίπτωση του πολέμου του Ιράκ. Το στρατόπεδο των ευρωπαϊστών, που είναι ο Γαλλογερμανικός άξονας που πιστεύει στην Ε.Ε., στη θεσμική ολοκλήρωσή της και στο άλλο στρατόπεδο που αποτελείται από τις νεότερες χώρες ατλαντικού προσανατολισμού, όπως είναι η Πολωνία, η Τσεχία κ.λπ. υπό τη σκέπη της Μεγάλης Βρετανίας και με αυτό συνάπτονται και ευκαιριακές συμμαχίες, όπως με την Ιταλία και την Ισπανία, η οποία όμως επανήλθε στους κόλπους της Γαλλογερμανικής συμμαχίας. Η Ελλάδα παραδοσιακά μετείχε και στήριζε την ομάδα των ευρωπαϊστών και η πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, στήριζε σε όλους τους τομείς, της πολιτικής, της οικονομικής, της αμυντικής ενοποίησης, καθώς είχε ταχθεί με το Γαλλογερμανικό άξονα. Το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία υποστήριζε για Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον κ. Πάτεν, ο οποίος είναι εκφραστής ιδεών που ταιριάζουν με τους μη ευρωπαϊστές, αποτελεί κομματική υποχρέωση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά πόσο συνάδει με τα εθνικά συμφέροντα; Αυτή η εκδήλωση των κομματικών υποχρεώσεων της Νέας Δημοκρατίας δε συνάδει, κατά την προσωπική μου αντίληψη, με τα εθνικά συμφέροντα. Το συμφέρον της Ελλάδας δεν είναι να συντάσσεται με τους ατλαντιστές, διότι αποτελούν μία χαλαρή ένωση σε τομείς που ενδιαφέρουν τους Βορείους, μια μετεξέλιξη της Ευρώπης σε μία χαλαρή αγορά ελεύθερων συναλλαγών. Λυπάμαι που έκανε την επιλογή αυτή η Κυβέρνηση. Η Herald Tribune μιλάει για ήττα των αντιαμερικάνων και ευρωπαϊστών στις Βρυξέλλες, που σ’ αυτήν την ήττα συμμετείχε και η Ελλάδα, διότι σήμερα συμβαίνει να έχει Κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία.
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της   Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Βαληνάκης.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Κύριε Παπαντωνίου, με εκπλήσσετε, γιατί αυτά που είπατε στην αρχή, ήταν αντιφατικά. Από τη μια λέτε, ότι υπάρχει πολύ μικρή πρόοδος στην Ευρώπη και μπορεί να δεχθεί κανείς, ότι έχετε δίκιο μέχρι ενός σημείου, ότι δεν υπάρχει γιγαντιαία πρόοδος. Από την άλλη μεριά, μιλώντας για τη δομημένη συνεργασία στην άμυνα, λέτε ότι είναι υπεκφυγή, προχώρησαν ορισμένοι και δεν περίμεναν τους άλλους. Μα το πρόβλημα ακριβώς, το ότι δεν προχωράει η Ευρώπη, είναι γιατί πρέπει κάθε φορά να περιμένουμε όλους τους άλλους. Διότι είμαστε 25, διότι πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας τις ευαισθησίες, τις ιδιαίτερες παραδόσεις καθώς και τα ιδιαίτερα συμφέροντα του καθενός. Άρα για μένα, αυτό που λέτε, είναι αντιφατικό. Εγώ, αντιλαμβάνομαι τη λογική και συνηγορώ σε αυτή, ότι πρέπει να κάνουμε μεγαλύτερη πρόοδο στην Ευρώπη, αλλά ειλικρινά θα διαφωνήσω μαζί σας και στο άλλο που είπατε, περί της δομημένης συνεργασίας. Θεωρώ, ότι η Ευρώπη έκανε πάντα βήματα, όταν προχώρησε μια ομάδα πρωτοπόρων θαρραλέων μπροστά και άφησε πίσω της τις μεμψιμοιρίες και τις διστακτικότητες ορισμένων, που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να ακολουθήσουν. Έτσι έγινε με το ευρώ, με το Σέγκεν, έτσι έγινε και με την αρχική συνθήκη στην οποία σιγά σιγά προσχωρούν όλοι. Η δομημένη συνεργασία σήμερα για την άμυνα, μπορεί να μην είναι ιδανική έτσι όπως φτιάχτηκε, αλλά είναι ένα γιγαντιαίο βήμα μπροστά, σε ένα θέμα στο οποίο εμείς ως Ελλάδα χρόνια τώρα παρακαλούσαμε να γίνει ένα στο εσωτερικό της Ε.Ε.. Θεωρώ, ότι εδώ υπάρχει μια σοβαρή αντίφαση την οποία δεν καταλαβαίνω και μάλιστα θα σας έλεγα – και έρχομαι τώρα στην ερώτηση σας –  ότι δεν περίμενα μια τέτοια κριτική από αυτούς που εμφανίζονται ως ευρωπαϊστές.
Εμείς, υπήρξαμε πάντα οπαδοί και δάσκαλοι του ευρωπαϊκού οράματος στην Ελλάδα και πιστεύουμε σήμερα ακράδαντα, ότι η χώρα μας πρέπει να βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης. Τι θα πει στην καρδιά της Ευρώπης; Ότι σε κάθε καινούργια πολιτική που αποφασίζεται, πρέπει να είμαστε μέσα. Για να υπάρχει αυτή η καινούργια πολιτική, σημαίνει ότι κάποιοι θα προχωρήσουν περισσότερο από άλλους, που είναι διστακτικοί. Εμείς δεν είμαστε διστακτικοί, θέλουμε να προχωρήσουμε. Εσείς είστε διστακτικοί και λέτε, θέλετε να περιμένουμε και τους άλλους για να φτιάξουμε κάτι ακόμα πιο ολοκληρωμένο. Γιατί μόνο έτσι μπορώ να αντιληφθώ το ότι θεωρείτε υπεκφυγή αυτό που έγινε και δεν περιμέναμε και τους υπόλοιπους.
Θέλω να αναφερθώ στους πόρους, που είπατε, της Ευρώπης. Βεβαίως όλοι θέλουμε να αυξήσει τους ίδιους πόρους η Ε.Ε. και να δώσει μεγαλύτερη βοήθεια. Θέλω όμως να θυμίσω κάτι, το οποίο συναντάμε καθημερινά. Η Ελλάδα επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης, πήγε από το 64-65% στο 68% σε 23 χρόνια του μέσου όρου του ΑΕΠ της κοινότητος. Με τι δυνάμεις μπορεί κανείς σήμερα να υποστηρίζει  δώστε μας περισσότερες ενισχύσεις, περισσότερα χρήματα, όταν υπάρχει πλέον αυτό στο φάκελο μας;
Όσον αφορά  την ερώτηση σας, θέλω να σας ενημερώσω ότι ανήκουμε σαφώς στο στρατόπεδο των ευρωπαϊστών και όπως είπα πριν δεν θέλουμε απλώς να είμαστε μέσα στην Ε.Ε., αλλά να πρωταγωνιστούμε σε όποια ομάδα προσπαθεί και θέλει να προχωρήσει μπροστά και αυτό κάνουμε. Ως  προς την κριτική που κάνατε για την σκέψη μας, να σας πω, ότι αυτό θα κριθεί στο αποτέλεσμα. Να δούμε, ποιος θα είναι ο τελικός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αν εμείς είμαστε με αυτή την πλευρά ή με την άλλη.  Αντιλαμβάνεσθε, διότι ξέρω ότι έχετε εμπειρία σε αυτά τα θέματα, ότι οι υποψήφιοι με τους οποίους ξεκινάει κανείς, δεν είναι και οι υποψήφιοι που τερματίζουν. Είναι πολλές φορές, άλογα που καίγονται στην κούρσα και μερικές φορές που και  καίγονται επίτηδες.
Ως προς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, νομίζω, πως όλοι συμφωνήσαμε ότι είναι σοβαρό και σωστό και αποτελεί πρόοδο να ακούμε την φωνή των ευρωπαίων πολιτών. Οι ευρωπαίοι πολίτες, στις τελευταίες εκλογές, είτε το θέλει κανείς είτε όχι, ψήφισαν κατά μεγάλη πλειοψηφία το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Η δέσμευση μας είναι – αυτό λέει η καινούργια συνταγματική συνθήκη – ότι θα ακούμε αυτή τη φωνή και άρα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα ψηφίζει μέσα στα σκοτεινά σοκάκια των διαδρόμων και των ανακτοβουλίων, αλλά θα ακούει αυτή την πλειοψηφία, όπως εκφράστηκε στις εκλογές. Άκουσε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα αυτή τη φωνή και είπε, θα κατεβάσουμε υποψήφιο. Αυτή η υποψηφιότητα δεν ήταν με την έννοια του απαρέγκλιτου κανόνα, πολλές φορές δεν την στήριξαν ενεργά. Πολλές προσωπικότητες είναι αυτή τη στιγμή στη λίστα για υποψήφιοι Πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πολλές από αυτές τις προσωπικότητες βρίσκονται στην κυβέρνηση της χώρας τους, είναι πρωθυπουργοί, μάλιστα, ορισμένοι από αυτούς. Νομίζετε, ότι είναι εύκολο αυτά τα ονόματα να τα θέσει κανείς σε ψηφοφορίες και μάλιστα από  τον πρώτο γύρο; Πώς αντιλαμβάνεσθε, ότι ένας πρωθυπουργός θα βγει και θα εκτεθεί σε μία τέτοια ψήφο; Είναι μία πολύ σύνθετη διαδικασία, την οποία εμείς ξέραμε και λάβαμε υπόψιν μας, από την αρχή. Νομίζω, ότι το χειριστήκαμε με πολύ σύνεση. Φαίνεται αυτό, εκ του αποτελέσματος, ήδη διότι οι δύο υποψήφιοι απέσυραν τις υποψηφιότητες τους, άρα δεν ήταν υποψήφιοι που μπορούσαν να προχωρήσουν. Ο γαλλογερμανικός άξονας, ξέρει πολύ καλά τις απόψεις της Ελλάδος που είναι υπέρ της ομοσπονδιακής κατεύθυνσης και του να είμαστε στην καρδιά της Ευρώπης. Σας διαβεβαιώνω λοιπόν, εφόσον ανησυχείτε, ότι ο τελικός Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα είναι μια προσωπικότητα και της ελληνικής αρεσκείας, ένας άνθρωπος ο οποίος θα εκφράζει και τα δικά μας συμφέροντα μέσα στο σύνολο των ευρωπαϊκών. Δεν υπάρχει καμία τυφλή κομματική πειθαρχία, υπάρχει απλώς μια διαδικασία, η οποία εφαρμόζεται και αυτοί που ξέρουν να την ακολουθήσουν, κερδίζουν.

ΓΙΑΝΝΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ: Με ευχαρίστησε η δήλωση του κ. Βαληνάκη, ότι η Ελλάδα παραμένει στο στρατόπεδο των Ευρωπαϊστών.  Είπε ότι αυτό θα φανεί στο μέλλον. Πράγματι, θα παρακολουθήσουμε πάρα πολύ αυστηρά τη μελλοντική συμπεριφορά της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
Σε ό,τι αφορά  στο θέμα της αντίφασης, ανέπτυξα μια ουσιαστική αντίφαση ανάμεσα στη διεύρυνση και την εμβάθυνση,  την οποία,  εξάλλου, πιστεύω. Όσο διευρύνεται η Ευρώπη και προστίθενται νέες χώρες- και αυτό θα ισχύσει κατεξοχήν  όταν μπει η Τουρκία στην Ε.Ε., αν και όταν συμβεί αυτό – τόσο δυσκολεύεται η εμβάθυνση για το σύνολο της ΕΕ.
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Πάντως, και ο έτερος υποψήφιος ήταν ιδιαίτερα φιλελεύθερος, οπότε μια τέτοια ερώτηση δεν έπρεπε να την κάνετε εσείς. Επομένως, ορθώς λειτούργησε η κυβέρνηση κρατώντας μια σωστή τακτική αποστάσεων.
Το λόγο έχει ο κ. Παπουτσής.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ (Εισηγητής της Μειοψηφίας): Κατ’ αρχάς,  θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Βαληνάκη για την ενημέρωσή του σχετικά με τις διαδικασίες, που ακολουθήθηκαν στο Συμβούλιο Κορυφής των Βρυξελλών. Βεβαίως, δέχομαι αυτήν την ενημέρωση,  ως ενημέρωση επί των διαδικασιών αυτού του Συμβουλίου και όχι ως ενημέρωση επί της τελικής συμφωνίας επί του Συντάγματος.
Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να προτείνω την εξής διαδικασία για το Σύνταγμα. Η Επιτροπή μας, πρώτα απ’ όλα, πρέπει να συζητήσει ενδελεχώς και επί της ουσίας το Σύνταγμα στο σύνολο του και κατ’ άρθρον. Επιπλέον,  επειδή η Βουλή πρέπει να παίξει το ρόλο της, επιτέλους, σύμφωνα με το πνεύμα και τις αρχές του νέου Συντάγματος, για το λόγο αυτό σας προτείνω να ορίσουμε εισηγητές από τα πολιτικά κόμματα,  που συμμετέχουν στην Επιτροπή, προκειμένου να εκφέρουν την άποψη τους επ’ αυτού, να είναι δίκην γενικού εισηγητού, όσον αφορά τη συζήτηση, που πρέπει να οργανωθεί συνολικά στο Κοινοβούλιο και στη συνέχεια όλες οι διαρκείς Επιτροπές να συζητήσουν επί των συγκεκριμένων άρθρων του Συντάγματος, που ενδεχομένως άπτονται των πολιτικών που επεξεργάζονται και παρακολουθούν. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να εντάξουμε στη συζήτηση το σύνολο των συναδέλφων – γιατί όλοι θέλουμε να έχουμε μια τέτοια συμμετοχή στη διαδικασία συζήτησης του Συντάγματος και αυτό θα μπορούσε να ολοκληρωθεί με μία γενικευμένη συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων στην Ολομέλεια, προκειμένου να υπάρξει μια σαφής θέση του Ελληνικού Κοινοβουλίου, όσον αφορά την τελική συμφωνία επί του Συντάγματος. Έχουμε το χρόνο μπροστά μας. Έτσι και αλλιώς, οι διαδικασίες της επικύρωσης του Συντάγματος τώρα ξεκινούν. Θα χρειαστούν περίπου ένα έως δύο χρόνια τουλάχιστον. Σε άλλα κράτη θα γίνουν δημοψηφίσματα, σε άλλα θα γίνουν συζητήσεις στα κοινοβούλια.  Ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η τελική πρόταση της κυβέρνησης όσον αφορά στο δημοψήφισμα το οποίο έχουν ζητήσει πολλά κόμματα της αντιπολίτευσης, νομίζω ότι οι βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου έχουν κάθε δικαίωμα και λόγο να συμμετέχουν σε μια γενικευμένη και οργανωμένη συζήτηση για το Σύνταγμα. Να συμμετέχουν, δηλαδή, όλες οι διαρκείς επιτροπές, για τα θέματα που αφορούν την κάθε μία ξεχωριστά. Θα ήθελα, για παράδειγμα, να ακούσω τη θέση της διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, όπως επίσης θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων  για τα οικονομικά ζητήματα. Γι’ αυτό το λόγο δε θα εκφράσω παρατηρήσεις επί της ουσίας στην ενημέρωση του κ. Υφυπουργού.
Θα ήθελα, όμως, να κάνω ορισμένα σχόλια επί της διαδικασίας για να σταθώ στη συνέχεια στο κύριο θέμα, τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών,  τις προηγούμενες μέρες.
Κατ’ αρχάς,  όπως είχαμε τονίσει προεκλογικά, σε κάθε περίπτωση είναι επίτευγμα το γεγονός ότι καταλήξαμε σε μια συμφωνία. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι, ως χώρα και ως λαός. Και για εκείνους που πιστεύουν στην Ευρώπη, θα πρέπει αυτός ο βαθμός της ικανοποίησης να είναι ακόμη μικρότερος, δεδομένου ότι δε φτάσαμε εκεί που έπρεπε να φτάσει η Ευρώπη μετά από τόσα χρόνια προσπάθειας για την ολοκλήρωση και για την κοινή της πορεία. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το Σύνταγμα σήμερα είναι μια προσπάθεια κωδικοποίησης των μέχρι τώρα συνθηκών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι ένας πολιτικός συμβιβασμός, ο οποίος επήλθε μετά από τις διαπραγματεύσεις των κυβερνήσεων, όπου κρίνεται σε κάθε φάση αυτής της διαπραγμάτευσης η ικανότητα της κάθε κυβέρνησης για να διαπραγματευτεί επωφελώς για τη χώρα της. Υπενθυμίζω ότι στο παρελθόν όλες οι αντίστοιχες διαδικασίες κατάληξης σε συμφωνίες συνθηκών, είχαν και μία άλλη διαδικασία, μία διαδικασία διαπραγματεύσεων, όσον αφορά τη χρηματοδότηση των πολιτικών της Ένωσης. Σας θυμίζω το πρώτο πακέτο Ντελόρ για τα διαρθρωτικά προγράμματα της Ε.Ε. και τη χρηματοδότηση τους, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της Ενιαίας Πράξης, δηλαδή της πρώτης απόπειρας αναθεώρησης της Συνθήκης της Ρώμης. Σας θυμίζω, επίσης,  ότι η διαπραγμάτευση σχετικά με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, έγινε επί κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, ενώ παράλληλα συζητιόταν από τις κυβερνήσεις το ύψος της χρηματοδότησης του δευτέρου πακέτου Ντελόρ. Το τρίτο πακέτο Ντελόρ έγινε παράλληλα με την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη συνθήκη του Άμστερνταμ. Το λέω αυτό για να τονίσω ότι υπάρχει σε αυτό το σημείο μια αποτυχία της Ευρώπης: Έκανε το μεγάλο βήμα στο θεσμικό και πολιτικό επίπεδο, το Σύνταγμα, αλλά άφησε πίσω το καθοριστικό θέμα, την ασφαλιστική δικλίδα για την επιτυχία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στο μέλλον, που είναι η χρηματοδότηση. Γι΄ αυτό το λόγο, επιμέναμε όλο αυτό το χρονικό διάστημα ότι η διαπραγμάτευση για το Σύνταγμα θα έπρεπε να συνδεόταν με τη – μέχρι και με τη χρήση του δικαιώματος της αρνησικυρίας – επίμονη προσπάθεια για την αύξηση των ιδίων πόρων της Κοινότητας, πράγμα το οποίο δε συνετελέσθη και αυτή τη στιγμή έχουμε ένα αβέβαιο μέλλον όσον αφορά τη χρηματοδότηση και τις μελλοντικές δημοσιονομικές προοπτικές.
Αυτή είναι η πρώτη μου παρατήρηση και θα ήθελα ένα σχόλιο από τον κ. Υπουργό.
Άκουσα με προσοχή την απαρίθμηση των θεμάτων της διαπραγματευτικής ατζέντας, των θέσεων με τις οποίες προσήλθε η Ελληνική Κυβέρνηση στην τελική διαπραγμάτευση. Άκουσα όλες εκείνες τις πολιτικές τις οποίες η Κυβέρνηση παρέλαβε. Δεν άκουσα, όμως, εκείνες τις οποίες προσέθεσε, οι οποίες δεν είδα να έχουν και καμία τύχη. Υπενθυμίζω ότι η Νέα Δημοκρατία προσέθεσε μια ακόμη διαπραγματευτική θέση, την αναφορά του Χριστιανισμού. Παρά το γεγονός ότι εμείς επιμέναμε ότι αυτό είναι μόνο μία προεκλογική κίνηση για τις ευρωεκλογές, παρά το γεγονός ότι υπενθυμίζαμε συνεχώς ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος εάν επιμείνετε σε αυτή την υπόθεση, να χάσουμε και την αναφορά για το Θουκυδίδη που υπήρχε στο προοίμιο, τελικώς, το αποτέλεσμα ήταν ούτε ο Χριστιανισμός να μπει και ο Θουκυδίδης να διαγραφεί. Δεν άκουσα τίποτε γι’ αυτή στη λίστα των θεμάτων, τα οποία παρουσίασε ο κ. Βαληνάκης.
Όσον αφορά τον τουρισμό, θέλω να υπενθυμίσω ότι η προσπάθεια να συμπεριληφθει ως αντικείμενο στις Συνθήκες της Ε.Ε., ξεκίνησε από τη Συνθήκη της Ρώμης παράλληλα με τις Συνθήκες Άνθρακος και Χάλυβος. Όλα αυτά τα χρόνια, πολλές χώρες έδιναν μεγάλη μάχη και έκαναν μεγάλες προσπάθειες για να συμπεριληφθεί ο τουρισμός, έβρισκαν όμως μπροστά τους την πολύ μεγάλη αντίσταση ορισμένων κρατών – μελών. Στην τελευταία Συνθήκη του Άμστερνταμ, όταν ήμουν Επίτροπος της Ε.Ε. και αρμόδιος και για τον τουρισμό, παρά το γεγονός ότι 14 χώρες συμφώνησαν, η Γερμανία αρνήθηκε τη συμπερίληψή του στη Συνθήκη. Το θεωρώ μεγάλη επιτυχία το ότι συμπεριελήφθη, παρά το γεγονός ότι συμπεριελήφθη κουτσουρεμένα, υπό την έννοια ότι δεν αποτελεί κεφάλαιο, αλλά μια αναφορά που αφορά την ενίσχυση της τουριστικής βιομηχανίας και όχι του τουρισμού ως μια διαδικασία και μια πολιτική ανάπτυξης που αφορά όλες τις περιφέρειες της χώρας και ιδιαίτερα τις νησιωτικές περιοχές της Ευρώπης.
Όσον αφορά τη  νησιωτική πολιτική, πρέπει να θυμίσω ότι η υπόθεση της συμπερίληψης στις Συνθήκες των νησιωτικών πολιτικών ήταν μια ιδέα την οποία πριν από χρόνια ο τότε Υπουργός Αιγαίου Αντώνης Κοτσακάς ξεκίνησε και τελικώς, με την προσπάθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης καταφέραμε να υπάρξει μια τέτοια αναφορά στη Συνθήκη του Άμστερνταμ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπήρχε πολιτική. Μακάρι να είναι τα πράγματα όπως μας τα είπε ο κ. Υπουργός. Θα το μελετήσουμε. Η αναφορά του, όμως, περί των ορεινών συνοριακών και νησιωτικών περιοχών της Ευρώπης δε μου δημιουργεί την αισιοδοξία ότι πράγματι θα είναι αυτό που θα θέλαμε. Ό,τι υπάρχει πάντως καλό είναι. Μακάρι να κερδίσουμε τα περισσότερα και τη χρηματοδότηση. Υπενθυμίζω, απλώς, ότι για να υπάρξει χρηματοδότηση, θα πρέπει πλέον να υπάρχει και νομική βάση. Η αναφορά του κ. Βαληνάκη δε μου δημιουργεί την εντύπωση ότι δημιουργείται νέα νομική βάση.
Όσον αφορά το κύριο θέμα της Συνόδου Κορυφής τις προηγούμενες μέρες, όπως απεδείχθη και από τη διαδικασία και από το χρόνο που κάθισαν οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων, αφορούσε κυρίως τη Συμφωνία για τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Άκουσα ότι η Ελλάδα είναι παρούσα και τη διαβεβαίωση ότι είναι απολύτως βέβαιο ότι ο επόμενος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα έχει οπωσδήποτε την ελληνική υποστήριξη και βεβαίως θα εγγυάται και τα ελληνικά συμφέροντα. Αυτά είπε ο κ. Υφυπουργός. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή μέσα στον κεντρικό πυρήνα των διαπραγματεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες δε γίνονται μόνο για τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά για το σύνολο του πακέτου των θέσεων, τόσο τις υπάρχουσες όσο και τις μελλοντικές. Δηλαδή, αυτές που θα υπάρξουν από το Σύνταγμα, όπως για τον Υπουργό Εξωτερικών και Αντιπρόεδρο της Ε.Ε., για το Γενικό Γραμματέα ή τον Αναπληρωτή Γραμματέα του Συμβουλίου, για τον προεδρεύοντα του Συμβουλίου Υπουργών και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι η Ελλάδα στον πυρήνα των κρατών που διαπραγματεύονται το σύνολο αυτών των θέσεων; Τότε προς τι η υποστήριξη από τη μια πλευρά του Κρις Πάτεν στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και προς τι οι δηλώσεις του κ. Καραμανλή αμέσως μετά, ότι βεβαίως, θα υποστηρίζαμε τον Κώστα Σημίτη για Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Οι γνωρίζοντες, βέβαια, ξέρουν ότι ο Κρις Πάτεν ήταν μια υποψηφιότητα λαού, υπό την έννοια ότι στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα οι συντηρητικοί είναι μειοψηφία, ούτε γνωρίζουν εάν θα παραμείνουν ενωμένοι. Και βεβαίως, η Αγγλία από δω και πέρα θα έχει έναν Επίτροπο και όχι δύο. Με την Εργατική Κυβέρνηση, λοιπόν, δεν ήταν οι Κρις Πάτεν εκείνος ο οποίος θα ήταν ο Επίτροπος. Ορθώς μάλιστα ο κ. Παπαντωνίου επεσήμανε ότι, από πλευράς πολιτικής σηματοδότησης, ο Κρις Πάτεν δεν είναι η καλύτερη περίπτωση γιατί προέρχεται από μια χώρα η οποία δε φημίζεται για τον φιλοευρωπαϊσμό της και τον ενθουσιασμό της για τα ευρωπαϊκά πράγματα, ούτε η πολιτική της Βρετανίας ήταν πάντα υπέρ των ελληνικών συμφερόντων και, για να μην το ειδικεύσω, υπέρ των συμφερόντων των μικροτέρων χωρών.
Θα ήθελα να ακούσω λοιπόν τι ισχύει. Ισχύει η πολιτική σηματοδότηση την οποία έδωσε η Νέα Δημοκρατία υποστηρίζοντας τον Κρις Πάτεν ή η δήλωση του κ. Καραμανλή ότι με μεγάλη χαρά θα υποστήριζε την υποψηφιότητα Σημίτη;
ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής) : Θα ήθελα να δώσω δύο απαντήσεις σε ό,τι αφορά το Προεδρείο. Το πρώτο θέμα που έθεσε ο κ. Παπουτσής είναι το θέμα της συζήτησης στην Επιτροπή της Συνθήκης Συντάγματος με Εισηγητές. Βρίσκω καλή την ιδέα, πλην, όμως, επειδή υπάρχει περίπτωση να εμπλεκόμαστε σε αρμοδιότητες του Υπουργείου Εξωτερικών, θα κρατήσουμε μια επιφύλαξη και, αφού συνεννοηθώ με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, θα κάνουμε μια τέτοια συζήτηση, η οποία βέβαια θα είναι καθαρά ενημερωτική, αφού θα είναι μια Συμφωνία που θα έρθει προς κύρωση στη Βουλή.
Αναφερθήκατε, επίσης, στα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα και αυτό είναι ένα θέμα που θίξαμε και στην προηγούμενη συνεδρίασή μας. Το θεωρώ σωστό, θα το συνεχίσουμε όπως και αυτό που έθιξε ο κ. Παπαντωνίου για το θέμα του  Συμφώνου. Απλά, μεσολάβησαν διάφορα γεγονότα, όπως οι ευρωεκλογές κ.λπ. και δεν είχαμε την ευκαιρία.
Όσον αφορά τον κ. Πάτεν, ο κ. Υπουργός απάντησε και πολιτικά και ουσιαστικά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ : Κύριε Πρόεδρε, δεν υπάρχει περίπτωση η Βουλή να κυρώσει το Σύνταγμα, είτε γίνει δημοψήφισμα είτε όχι, χωρίς συζήτηση, με ορισμό εισηγητών κ.λπ.. Καλό, λοιπόν, θα είναι να εμπλακούν όλες οι Διαρκείς Επιτροπές της Βουλής ……
ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής – Πρόεδρος της Επιτροπής) : Αυτό σας είπα, ότι δεν γνωρίζουμε τη διαδικασία.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Την οποία προτείνετε και σε σχέση με αυτά που θέλετε να εξετάσετε. Θέλω απλά να θυμίσω στο σώμα ότι, όταν εσυζήτητο η συνθήκη της Νίκαιας, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων είχε ορίσει δύο εισηγητές. Τον κ. Αυγερινό κι εμένα. Είχαμε κάνει μια έκθεση και αυτό το θεωρώ σαν ένα είδος «προηγουμένου», καίτοι η  πρόταση του κ. Παπουτσή είναι πιο διευρυμένη, γιατί τότε δεν είχανε μπει όλες τις Επιτροπές.
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το «προηγούμενο» αυτό, η νομολογία, μας διευκολύνει. Ωστόσο, επιτρέψτε μου να κρατήσω τις επιφυλάξεις, για να συζητήσω και να συνεννοηθώ με όλους τους παράγοντες. Τον λόγο έχει ο κ. Υπουργός.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Συγκρατώ από αυτά που είπε ο κ. Παπουτσής, το ρεαλισμό με τον οποίο αντιμετωπίζει και την εμπειρία την οποία έχει σε αυτά τα ζητήματα. Δείχνει ακριβώς ότι έχει αντιληφθεί την ουσία των πραγμάτων. Βεβαίως σας ξενίζουν ορισμένα πράγματα, αλλά νομίζω, με την εμπειρία των διαδικασιών που έχετε, είπατε μόνος σας την λέξη – την οποία εγώ δεν μπορούσα να πω – σχετικά με την υποψηφιότητα αυτή. Αν η Ελλάδα μπορεί να συζητήσει μια υποψηφιότητα του τέως Πρωθυπουργού του κ. Σημίτη, αυτό έχει να κάνει με την πάγια θέση μας και νομίζω θέση όλων των Ελλήνων. Όταν σε μια κορυφαία διεθνή θέση υπάρχει Έλληνας υποψήφιος, αυτό που προέχει είναι να στηριχθεί ο Έλληνας υποψήφιος΄, ανεξάρτητα από το πού προέρχεται. Αυτή η θέση δεν είναι αντιφατική με την προηγούμενη. Πολλές φορές   και άλλα κράτη –μέλη της Ε.Ε., όταν έχουν να διαλέξουν μεταξύ υποψηφίων, δεν σκέφτονται μόνο την πολιτική διάσταση, την κομματική συγγένεια αν θέλετε, η οποία είναι ένα από τα κριτήρια τα οποία πρέπει να ληφθούν και λαμβάνονται υπόψιν από την Ελλάδα.
Ως προς τις δημοσιονομικές προοπτικές, ξέρετε ότι την αποσύνδεση των δύο θεμάτων, την βρήκαμε έτοιμη. Έτσι ήρθαν τα πράγματα. Τα χρονοδιαγράμματα έχουν ήδη αποφασιστεί και οι μεγάλες αποφάσεις θα ληφθούν του χρόνου το καλοκαίρι στην συνάντηση κορυφής του Λουξεμβούργου.
Ως προς το χριστιανισμό, η Ελληνική Κυβέρνηση έκανε το αυτονόητο. Υπήρχαν 7-8 χώρες οι οποίες ήθελαν την αναγραφή της χριστιανικής θρησκείας. Προστεθήκαμε σε αυτές. Ήταν μια θέση του κόμματός μας προεκλογικά. Δεν κάναμε τίποτα άλλο από το να τιμήσουμε την θέση που πάντα είχαμε. Δεν κατέστη δυνατόν να υπάρξει συμφωνία σε αυτό το σημείο. Δυστυχώς για εμάς δεν μπήκε αυτή η αναφορά.
Ως προς τον Θουκυδίδη, μέχρι πρόσφατα υπήρχε αυτή η αναφορά. Κάποια στιγμή, ορισμένες αντιπροσωπείες ανακάλυψαν ότι το συγκεκριμένο αυτό εδάφιο δεν εκπροσωπούσε όπως έπρεπε τον διφυή χαρακτήρα της Ε.Ε., ως ένωσης λαών και κρατών. Μιλούσε μόνο για πλειοψηφία των πληθυσμών. Θεώρησαν ότι, αν αποδεχθούν αυτό το κομμάτι του Θουκυδίδη, ανεξάρτητα από την ιστορική του σημασία, η οποία δεν ετέθη στο τραπέζι, θα έδιναν έναν συμβολισμό, ότι αποδέχονται πως η πλειοψηφία των πληθυσμών αρκεί και δεν χρειάζεται και η πλειοψηφία των κρατών – μελών, που είναι η βασική λογική της Ε.Ε. Αυτή ήταν η επιχειρηματολογία τους. Προσπαθήσαμε και κινητοποιήσαμε παρά πολλές δυνάμεις για να πετύχουμε αλλαγή. Καταθέσαμε και εναλλακτική διατύπωση. Δεν κατέστη δυνατόν να μπει τελικά αυτό στη Συνθήκη.
Ως προς τον τουρισμό και την νησιωτική πολιτική, νομίζω ότι σωστά είπατε ότι είναι μια επιτυχία. Βεβαίως, είναι μια σχετική επιτυχία, με την έννοια ότι θα θέλαμε να πάμε πιο μακριά. Να πετύχουμε περισσότερα. Είπατε μόνος σας, για την λυσσώδη αντίδραση της Γερμανίας στο παρελθόν. Θεωρώ ότι είναι πολύ θετικό που αυτή τη φορά βάλαμε τον τουρισμό και μάλιστα βελτιώσαμε ακόμα περαιτέρω τις τελευταίες βδομάδες τη θέση μας.Αρχικά ο τουρισμός ήταν υποκεφάλαιο του πολιτισμού. Καταφέραμε και το βάλαμε ξεχωριστό κεφάλαιο, πράγμα που επιτρέπει καλύτερες προοπτικές. Νομίζω ότι είναι θετικό όταν λέτε ότι είναι καλό ότι υπάρχει και νομίζω ότι εκφράζει όλους μας, το ότι θα προσπαθήσουμε  να χτίσουμε πάνω σε αυτό το θετικό που υπάρχει. Αυτό θα ήταν καλό να βγει και ως μήνυμα της Επιτροπής εδώ, η οποία, θυμίζω, αρχικά μας είχε βάλει τέσσερις στόχους, στη διαπραγμάτευση. Ένας Επίτροπος ανά χώρα –μέλος,  τη διπλή πλειοψηφία όσο το δυνατόν πιο κοντά, τον τουρισμό και την ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας. Νομίζω ότι τα πετύχαμε όλα και ορισμένα επιπρόσθετα. Για αυτό θεωρώ ότι το αποτέλεσμα ήταν συνολικά θετικό.

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ο κύριος Δημητρακόπουλος έχει το λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω από την πλευρά μου τον κύριο Υπουργό, για την αναλυτική ενημέρωση της Συνόδου Κορυφής.
Θέλω να κάνω, κατά αρχήν, μια γενική παρατήρηση. Οπωσδήποτε, το γεγονός ότι ήρθαμε σε συμφωνία, είναι ένα θετικό βήμα, αν λάβει κανείς υπόψιν του τη διαδρομή μέσα από την οποία φτάσαμε σε αυτή τη συμφωνία και ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα, πάρα πολύ έντονα οι ευρωπαίοι πολίτες απαιτούσαν, κατά ένα πολύ πιεστικό τρόπο πολλές φορές, να υπάρχει ένα πλαίσιο το οποίο να κάνει την Ε.Ε. να λειτουργεί πιο δημοκρατικά, αποτελεσματικά και με μεγαλύτερη διαφάνεια. Βεβαίως, εάν κάνουμε συζήτηση κατ’ άρθρο,  μπορεί να βρούμε σημεία τα οποία θα έπρεπε να είναι καλύτερα. Αυτό το έχει πει σε διάφορες ευκαιρίες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τόσο οι εργασίες και το αποτέλεσμα της Συνέλευσης, όσο και οι εργασίες των διακυβερνητικών, είναι το προϊόν μιας πανευρωπαϊκής συνεννόησης, ενός καλώς εννοούμενου πανευρωπαϊκού συμβιβασμού. Από αυτή την άποψη, έχουμε ένα θετικό βήμα μπροστά.
Έχω δύο ερωτήσεις πληροφοριακού περιεχομένου για τον κ. Υπουργό. Η πρώτη αφορά τη διαδικασία κύρωσης, γιατί έχει γίνει μεγάλη συζήτηση εδώ και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για το αν θα πάμε με δημοψηφίσματα ή με την διαδικασία της Εθνικής Βουλής. Θυμίζω ότι την  ιδέα ενός πανευρωπαϊκού δημοψηφίσματος έθεσε στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο κ. Duhamel, ο οποίος είχε μιλήσει για ένα πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα μεσολαβούσε το διάστημα των ενστάσεων από τις δύο χώρες, που είναι σε όλους γνωστές.  Είδα σήμερα τις αναλύσεις οι οποίες έχουν ένα ανησυχητικό στοιχείο. Επιμηκύνουν κατά κάποιο τρόπο, με αφορμή δηλώσεις του Πρωθυπουργού της Βρετανίας κ. Bloir, το χρόνο για την κύρωση του Συντάγματος. Δηλαδή, αν η Μ. Βρετανία λέει ότι εγώ θα θέσω το Σύνταγμα σε δημοψήφισμα το 2006, αυτό σημαίνει μια αρκετά μεγάλη διαδρομή. Θέλω να ρωτήσω το εξής: Έγινε κάποια συζήτηση ή πρόκειται να γίνει που να βάζει κάποιο χρονοδιάγραμμα;
Επίσης, θεωρώ πολύ σημαντικό ότι αντιμετωπίστηκε κατά τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε και που ήταν ένας από τους στόχους αυτής της επιτροπής, το θέμα της σύνθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Νομίζω, λοιπόν, ότι η αρχή κάθε χώρα και Επίτροπος, έστω και αν υπάρχει κάποιος ορίζοντας το 2014, είναι πολύ σημαντικό. Νομίζω ότι αυτό έχει μια αριθμητική διάσταση και θέλω να ρωτήσω με την ευκαιρία το εξής: Επειδή στο παρελθόν έχουν ακουσθεί και σε επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διάφορα σχόλια, έγινε κάποια συζήτηση πολιτικού περιεχομένου για τον πολιτικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Εκφραστήκαν κάποιες απόψεις με αυτή την προοπτική για το 2014; Στο παρελθόν είχαν συζητηθεί διάφορες απόψεις οι  οποίες κατά κάποιο τρόπο μπορεί να άλλαζαν το ρόλο και το στόχο της Επιτροπής.
ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ(Πρόεδρος της Επιτροπής): Επειδή θα αποχωρήσω, θα ήθελα να σας κάνω μια απλή ερώτηση. Ποια θα είναι η άμυνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση που υπάρξουν μία ή δύο χώρες και με δημοψηφίσματα απορρίψουν το Σύνταγμα;

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ(Υφυπουργός Εξωτερικών): Απαντώ συνολικά σ’ αυτό το θέμα λέγοντάς σας ότι το Σύνταγμα αναφέρει ότι μέσα σε δύο χρόνια πρέπει να κυρώσουν όλα τα κράτη – μέλη. Εάν όχι, τότε θα συγκληθεί το Συμβούλιο για να αποφασίσει περαιτέρω. Αφήνει ένα ενδεχόμενο ανοιχτό να μην έχουν κυρώσει όλα τα κράτη – μέλη μέσα σε δύο χρόνια και έτσι να επανέλθει το θέμα για καινούργια συζήτηση.
Η ιδέα του ευρωπαϊκού δημοψηφίσματος συγκράτησε την προσοχή όλων  μας. Φυσικά, αν όλοι το αποφάσιζαν, δε θα ήμασταν εμείς που θα αποτελούσαμε την εξαίρεση. Λογικά, όμως, θα προχωρήσουμε με τη γνωστή διαδικασία στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως.
Για το χρονοδιάγραμμα της Βρετανίας, το οποίο μας προβληματίζει, όλα αυτά αποτελούν παράγοντες επιπλοκής στη συνταγματική συνθήκη. Επειδή αυτή η συνθήκη είναι ένα βήμα μπροστά, θέλουμε την ταχύτερη δυνατή κύρωση για τη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σήμερα, προχωρήσαμε σε μια ρύθμιση που πηγαίνει μέχρι το 2014. Από εκεί και πέρα, το τι θα γίνει μέχρι το 2014, θα εξαρτηθεί από μια σειρά παράγοντες. Επειδή πολλοί από εμάς έχουμε μείνει με την αίσθηση ότι δεν ήταν αρκετές οι αλλαγές που επήλθαν, ενώ οι προκλήσεις της διεύρυνσης είναι πολύ μεγάλες, λογικά θα πρέπει να περιμένει κανείς μια καινούργια διαδικασία αλλαγής της συνθήκης αυτής, έστω και αν αυτό δεν είναι ορατό αυτή τη στιγμή.

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ(Πρόεδρος της Επιτροπής): Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι τα τελευταία δύο θέματα της ημερήσιας διάταξης με τη δική σας συμφωνία να τα μεταφέρουμε σε μια άλλη συνεδρίαση.
Το λόγο έχει ο κ. Σπηλιόπουλος.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: Τονίστηκε από όλους τους συναδέλφους ότι είναι θετικό βήμα η απόφαση η οποία ελήφθη για το Σύνταγμα της Ευρώπης. Θεωρώ ότι η λειτουργία της Ε.Ε.  και των θεσμών της είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση χωρίς αυτή την ψήφιση της συνταγματικής συνθήκης. Εκείνο, όμως, που δεν έγινε γνωστό ευρύτερα στην κοινωνία είναι οι δυσκολίες και οι συμβιβασμοί με το άλλο κορυφαίο θέμα  της διακυβερνητικής, δηλαδή το θέμα της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η απόφαση η οποία ελήφθη για το Σύνταγμα είναι σημαντική, σε μια περίοδο όπου οι διαιρέσεις που υπάρχουν στην Ε.Ε. είναι ακόμη μεγαλύτερες απ’ ό,τι ήταν στο παρελθόν. Στο παρελθόν, υπήρχαν διαχωρισμοί μεταξύ μεγάλων και μικρών ή βορείων και νοτίων. Σήμερα, υπάρχουν και άλλοι διαχωρισμοί, όπως μεταξύ ατλαντιστών και ευρωπαϊστών, μεταξύ καινούργιων και παλαιών αλλά και άλλες οι οποίες δυσκολεύουν την πρόοδο στην Ε.Ε..
Δύο αρνητικά σημεία τα οποία υπήρξαν για την ελληνική πλευρά ήταν τα εξής: Το ένα ήταν η απάλειψη από το προοίμιο του κομματιού αυτού από τον Θουκυδίδη και το δεύτερο ήταν το θέμα των νησιωτικών περιοχών. Θεωρώ ότι έτσι όπως έγινε το άρθρο, θα έχει πολύ μικρή συμβολή στην ανάπτυξη των περιοχών αυτών γιατί συμπεριλήφθηκαν και οι βιομηχανικές περιοχές που βρίσκονται σε παρακμή. Γενικότερα, μια ομάδα τέτοιων περιοχών οι οποίες θα ακυρώσουν ή θα σμικρύνουν  τα ωφελήματα που μπορεί να έχει η χώρα μας από την αναφορά των νησιωτικών περιοχών μέσα στο Σύνταγμα. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, όμως, θεωρώ ότι το Σύνταγμα ήταν μια θετική εξέλιξη για την Ε.Ε. και ως τέτοια την χαιρετίζω.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ(Α’ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Βαληνάκης.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ(Υφυπουργός Εξωτερικών): Όπως αντιλαμβάνεστε, μια διαπραγμάτευση πρέπει να επικεντρωθεί σ’ αυτά που θεωρεί πιο κρίσιμα. Εμείς θεωρήσαμε ότι και ο ένας Επίτροπος ανά κράτος μέλος και η βελτίωση των θέσεών μας στο θέμα του τουρισμού και η βελτίωση των προβλέψεων για τις νησιωτικές περιοχές ήταν σημαντικοί στόχοι και γι’ αυτό κινηθήκαμε προς αυτή την κατεύθυνση. Προσπαθήσαμε και για τον «Θουκυδίδη» και στενοχωρούμαστε γιατί βγήκε το συγκεκριμένο εδάφιο, αλλά έπρεπε εκ των πραγμάτων να επικεντρωθούμε και να διαλέξουμε. Νομίζω ότι σωστά διαλέξαμε και το τελικό αποτέλεσμα συνιστά μια πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν και πρέπει να σας διαβεβαιώσω πως έγινε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν και υπήρξε πλήρης κινητοποίηση και των διπλωματικών υπηρεσιών με τεράστια αλληλογραφία  για την τελική συνθήκη. Ο Υπουργός Αιγαίου έκανε ειδικά ταξίδια ώστε να μας βοηθήσει σ’ αυτό το στόχο και ήμασταν σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Αιγαίου για την βελτίωση των νησιωτικών περιοχών μας.

Στο σημείο αυτό γίνεται η β’ ανάγνωση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής. Παρόντες ήσαν οι Βουλευτές κ.κ.: Βούλτεψη Σοφία, Γκιουλέκας Κωνσταντίνος, Καλαντζάκου Σοφία, Καλλιώρας Ηλίας, Καρράς Κωνσταντίνος, Καρύδη Χρυσή, Κωνσταντάρας Δημήτριος, Μητσοτάκης Κυριάκος, Μπεκίρης Μιχαήλ, Παπαγεωργίου Γεώργιος, Παπακώστα – Σιδηροπούλου Αικατερίνη, Σαλμάς Μάριος, Τασούλας Κωνσταντίνος, Χαρακόπουλος Μάξιμος, Χατζηγάκης Ιωάννης, Χωματάς Ιωάννης,  Ανδρουλάκης Δημήτριος, Δημαράς Ιωάννης, Παπαϊωάννου Μιλτιάδης, Παπαντωνίου Ιωάννης, Παπουτσής Χρήστος, Σπηλιόπουλος Κωνσταντίνος, Τσούρας Αθανάσιος, Σκυλλάκος Αντώνιος και Αλαβάνος Αλέξανδρος.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ(Υφυπουργός Εξωτερικών): Είχαμε ειδικές επισκέψεις που έγιναν σε διάφορες περιοχές, δυστυχώς υπήρχαν όρια και αυτά τα όρια τα φθάσαμε και τα ξεπεράσαμε με αυτό που πετύχαμε.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Οσον αφορά για την απάλειψη της φράσης του Θουκυδίδη, εάν καταλάβαμε καλά, εδώ στην Ελλάδα αυτό έγινε γιατί κάποιες από τις χώρες θεώρησαν πως το απόσπασμα της φράσεως που αναφέρεται στο γεγονός ότι η Δημοκρατία «οικείοι εις πλείονας» και όχι σε λίγους, μπορεί να εκληφθεί  αυτό το «εις πλείονας» ότι αντιστρατεύεται τον ευρωπαϊκό τρόπο λήψεως αποφάσεων που έχει να κάνει με την ομοφωνία.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Συγγνώμη, όχι την ομοφωνία, αλλά τον διφυή χαρακτήρα της Ε.Ε., δηλαδή ότι πρέπει να υπάρχει και πλειοψηφία των πολιτών, αλλά και πλειοψηφία των κρατών μελών.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Εδώ φαίνεται η δυσκαμψία στο να αντιληφθούμε ότι η φράση αυτή έμεινε ιστορική γιατί διαφοροποιεί το «εις πλείονας» από το «ολίγους». Το πώς γίνεται σήμερα τεχνικώς η λήψη αποφάσεων δεν έχει καμία σχέση και δεν συγκρίνεται ως μέγεθος με εκείνη τη φράση.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Πρέπει να σας πω ότι όλοι όσους συναντήσαμε μας διαβεβαίωσαν για την προσήλωσή τους στις ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού που έρχονται από την Ελλάδα. Όμως, όμως υπάρχουν χώρες που έχουν στην κυριολεξία «αλλεργία» στο ότι μία πλειοψηφία πολιτών μπορεί να αποφασίσει για τη δική τους τύχη. Αυτό τους οδήγησε να τραβήξουν μέχρι τα άκρα αυτήν την διατύπωση του Θουκυδίδη, παραβλέποντας το ότι ο Θουκυδίδης δεν μπορούσε να προβλέψει έναν οργανισμό τέτοιου χαρακτήρα όπως η Ε.Ε..

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Καλλιώρας.
ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ ΗΛΙΑΣ : Κύριε Υπουργέ, σας ευχαριστούμε για αυτή την ενημέρωση, την οποία είχαμε άμεση ανάγκη. Η Ευρώπη κτίζεται βήμα – βήμα και αυτό το βήμα που έγινε ήταν τεράστιο. Εκείνο, όμως, που εγώ βλέπω σημαντικό είναι ότι χώρες που έχουν δώσει δείγματα γραφής διαφορετικής αντίληψης περί σύμπνοιας στην Ε.Ε., εντούτοις πριν λίγες ημέρες υπέγραψαν ξανά τη συνταγματική συνθήκη. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Πρέπει να σας πω ότι εγώ, όπως αντιλαμβάνομαι την έννοια αυτής της πορείας της Ευρώπης, δεν την βλέπω σαν ένα κτίσιμο οικονομικού οικοδομήματος. Αυτό έπεται. Εκείνο που διακρίνω εγώ είναι ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, και ιδιαίτερα οι υπογραφές των 25 αρχηγών κρατών, μας «κλειδώνουν την ειρήνη στην Ευρώπη». Δεν το «χωράει ο νους μου» να φαντάζομαι ότι, ενώ το από 1814 μέχρι τον Ιούνιο του 1940 είχαμε πέντε πολέμους μεταξύ Γαλλίας – Γερμανίας, να βλέπουμε πέρυσι Γερμανό στρατηγό να περνά στα Ηλύσια Πεδία μπροστά από τον Γάλλο Πρόεδρο και να χαιρετίζει ως αρχηγός της παρέλασης στο Παρίσι. Βέβαια, δεν παραβλέπουμε την ουσία της ειρήνης που έχει και οικονομικό μέρισμα. Εμείς οι Έλληνες δίνουμε 2,5 τρισεκατομμύρια μέσο όρο κάθε χρόνο στην παγκόσμια αγορά όπλων. Ετσι, λοιπόν, εάν η Ευρώπη είχε ενωθεί νωρίτερα, δεν θα είχαμε από το 1914 μέχρι το 1939 τα 65 εκατομμύρια νεκρούς και τα 172 εκατομμύρια τραυματίες. Αυτό είναι η ειρήνη και η έννοια της σύμπνοιας των Ευρωπαίων.
 Κύριε Υπουργέ, εγώ ανησύχησα πάρα πολύ με το αποτέλεσμα των εκλογών. Το μήνυμα ήταν σαφές. Επειδή η Ευρώπη έχει δύο πράγματα να κάνει. Να πάει μπροστά ή να πάει πίσω. Οι ευρωπαϊκές εκλογές προχθές μας έδωσαν ένα γνήσιο και καθαρό μήνυμα ότι εμείς ως ευρωπαϊκοί λαοί σας εμπιστευόμαστε. Τα ποσοστά μιλάνε. Δεν είναι τυχαία τα ποσοστά αυτά. Οι πολίτες εμπιστεύονται την Ευρώπη, αλλά δεν εμπιστεύονται τον τρόπο με τον οποίο εμείς διδάσκουμε την Ευρώπη. Δυστυχώς, στις ευρωεκλογές περίμενα να ακούσω πολλά θέματα για την Ευρώπη, αλλά δυστυχώς δεν άκουσα.
Τελειώνοντας θα πω το εξής: η Ελλάδα θα πρέπει να περάσει μέσα από τη Βουλή τη συνταγματική συνθήκη και να είναι από τις πρώτες χώρες που θα προχωρήσει μπροστά. Η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλο μέρισμα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ή μόρφωμα. 
Διότι μιλάμε για ειρήνη και για το μέλλον των παιδιών μας.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ(Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Αυτό που είπε ο κ. Καλλιώρας, το σκέφτονται κι άλλοι συνάδελφοι. Σχετικά με το ρόλο αυτής της Επιτροπής, μήπως αναλάβει και το ρόλο της «διαπαιδαγώγησης» προς τον ελληνικό λαό, για τη σημασία των θεσμών και των εξελίξεων στην Ε.Ε., κάτι το οποίο φάνηκε σε αυτές τις ευρωεκλογές ότι δεν τους ενδιαφέρει, όσο θα θέλαμε. Θα μπορούσε η Επιτροπή να συμβάλλει στη διεύρυνση της γνώσεως για τα θέματα γύρω από την Ε.Ε..

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ(Υφυπουργός Εξωτερικών): Έχει δίκιο ο κ. Καλλιώρας, ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι ότι έφερε την ειρήνη στην Ευρώπη και ο πόλεμος μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών είναι πλέον αδιανόητος. Νομίζω ότι αυτή η συνθήκη και για μας, ως Ελλάδα, με την πρόβλεψη που υπάρχει της αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής σε περίπτωση επίθεσης, φτάνει να μας καλύψει. Δεν είναι πλήρης κάλυψη, αλλά είναι πολύ ουσιαστικό βήμα, που επί δεκαετίες επιδίωκε η χώρα μας.
Ως προς την εξήγηση και την υπογράμμιση της σημασίας της Ευρώπης στους πολίτες, ήθελα να ενημερώσω την Επιτροπή, ότι ο απερχόμενος ομόλογός μου της ιρλανδικής προεδρίας πήρε την πρωτοβουλία και μας κάλεσε στο Δουβλίνο για να συζητήσουμε. Αυτό καθιερώθηκε πλέον κάθε εξάμηνο, προκειμένου, όπως το έθεσε, «να εξηγήσουμε την Ευρώπη στους πολίτες». Εκεί μπορεί να υπάρχει έδαφος για συνεργασία με την Επιτροπή και με άλλους φορείς, ώστε να προχωρήσουμε τη γνώση των ευρωπαϊκών θεμάτων και εδώ στην Ελλάδα.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ(Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Κράτσα.
ΡΟΔΗ ΚΡΑΤΣΑ: Είμαι πολύ ευτυχής σήμερα που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω αυτή τη συζήτηση και ευχαριστώ τον κ. Υπουργό για την ενημέρωση. Είμαστε τυχεροί, ως πολιτικοί και ως πολίτες, αλλά και ως κοινωνία στο σύνολό της, που ζούμε τις στιγμές μιας νέας πραγματικότητας στην Ευρώπη με το Σύνταγμα. Θυμήθηκα με την αναφορά σας, κύριε Υπουργέ, το 1987 που είχα δώσει μια συνέντευξη και είχα αυτοπροσδιορισθεί ως φεντεραλίστρια, που πιστεύω στην Ευρώπη με μορφή ομοσπονδιακή και με Σύνταγμα. Αυτό θεωρήθηκε τότε ακατανόητο και αιρετικό, πολύ δύσπιστο για τις καλές προθέσεις μιας Ευρώπης των πολιτών. Χαίρομαι πολύ που και η ελληνική Βουλή βάζει τον εαυτό της μπροστά σε αυτήν την πρόκληση, να συζητήσει το θέμα και να ανοίξει το διάλογο σε ολόκληρη την κοινωνία. Ζήσαμε στις ευρωεκλογές την ανάγκη να επικοινωνήσουμε με τους πολίτες και τη δυσχέρεια που είχαμε εμείς οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές να κάνουμε διάλογο με αυτούς. Πολλές φορές βρεθήκαμε να μην έχουμε κοινή γλώσσα, να μην μπορούμε να επικοινωνήσουμε στο επίπεδο των αρμοδιοτήτων μεταξύ κρατών – μελών και ευρωπαϊκών οργάνων. Θέλω να προτείνω, βάσει της εμπειρίας που έχουμε από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να γίνει συζήτηση σε όλες τις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Θα ανακαλύψετε πολλά θέματα, που έχουν σχέση με το Σύνταγμα και αφορούν πολύ περισσότερο τους πολίτες, από ότι η στάθμιση των ψήφων ή ο αριθμός των Επιτρόπων. Στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, είμαι σίγουρη ότι θα συμφωνήσετε, ότι η κοινωνική Ευρώπη δεν προχώρησε. Μένει η ομοφωνία σε πολλούς τομείς, που θα έδιναν μια ενδυνάμωση της κοινωνικής διάστασης της Ευρώπης. Στην Επιτροπή Οικονομικών, θα δούμε ότι δεν μπορέσαμε να υιοθετήσουμε πολιτικές προς την οικονομική ενοποίηση της Ευρώπης, που θα ενισχύσουν την ενιαία αγορά. Στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας, θα διαπιστώσετε την σημασία που έχει η ενσωμάτωση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Και το ότι δεν καταφέραμε να ενσωματώσουμε στο άρθρο 2 την ισότητα ανδρών και γυναικών. Αυτό το αυτονόητο από τα εθνικά μας συντάγματα δεν μπόρεσε να βρει τη θέση του στη συνταγματική συνθήκη.
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στα θέματα του τουρισμού και της νησιωτικής πολιτικής, διότι θέλω να μοιραστώ την ικανοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης για αυτό το επίτευγμα. Αποτελούν αντικείμενο αγώνα στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε όλη την πενταετία που βρέθηκα εκεί. Στον τουρισμό, έχει δίκιο ο κ. Παπουτσής, έχουν γίνει απόπειρες να βρεθεί στο επίπεδο των ευρωπαϊκών πολιτικών, αλλά το ότι σήμερα, με την προεργασία που έκανε η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με άλλες χώρες που έχουν κοινά ενδιαφέροντα, δημιουργήσαμε ένα ώριμο κλίμα, το θεωρώ πολύ σημαντικό. Αυτό που μας πονάει είναι οι τουριστικές βιομηχανίες. Ο τουρισμός, ως σύνολο, είναι στο επίπεδο της ανάπτυξης της χώρας μας από τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης. Η τουριστική βιομηχανία είναι ακριβώς το θέμα, στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούν οι πολιτικές μας και θεωρώ ότι είναι μία νέα σελίδα που ανοίγει.
Όσο για την νησιωτική πολιτική, είναι μόνιμο αίτημα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, το οποίο θεωρώ ότι έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στο να μιλήσουμε για οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Για πρώτη φορά μπαίνει η εδαφική συνοχή, μαζί με την οικονομική και κοινωνική. Πιστεύω ότι το νέο άρθρο θα αποτελέσει μια νομική βάση, διότι το άρθρο 158, το οποίο θεώρησε εφάμιλλο ο κ. Παπουτσής, ήταν ανενεργό, διότι η διατύπωσή του ήταν μόνιμη διαμάχη μετάφρασης από τη μια γλώσσα στην άλλη.
Ως επτανήσια ευρωβουλευτής, είχα επισημάνει την ανάγκη να αναφερθούμε στα νησιά γενικώς. Είναι ώρα να ντύσουμε με καλή βούληση και με πολιτικές, αυτές τις νομικές βάσεις που δημιουργούνται από το Σύνταγμα και θα αποτελέσουν ένα καλό προηγούμενο, για να προγραμματίσουμε κάποιες πολιτικές προς αυτήν την κατεύθυνση. Από την άλλη, δεν πρέπει να τα περιμένουμε όλα από την Ευρώπη για τα νησιά. Συμπληρωματικά περιμένουμε από την Ε.Ε. να ενισχύσει αυτήν την ιδιαίτερη διαρθρωτική αδυναμία. Το Γ΄ Κ.Π.Σ. είναι εν εξελίξει, το Δ΄ εν προγραμματισμώ, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα διαρθρωτικά προβλήματα.
Θα ήθελα  να σας ρωτήσω, κύριε Υπουργέ, για το θέμα της δυνατότητας εξόδου από την Ε.Ε.. Ποιες χώρες ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα γι’ αυτό το θέμα;
Αν μου επιτρέπετε, θέλω να προσθέσω κάτι για τη μεγάλη προσπάθεια που έκανε η ελληνική Κυβέρνηση για τα νησιά. Ατυχώς, η Ελληνική Προεδρία δεν προετοίμασε το έδαφος.  Ναι μεν ήταν ένα μόνιμο θέμα σε εκκρεμότητα τα νησιά, αλλά η Ελληνική Προεδρία δεν το είχε στις προτεραιότητες της. Έπρεπε, λοιπόν, να καλύψετε πολύ χαμένο έδαφος και χαιρόμαστε όλοι γι’ αυτή την επιτυχία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα είναι σύμμαχος στο να προγραμματίσουμε τις πολιτικές αυτές για τα νησιά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ( Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Ο κ. Χωματάς έχει το λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΜΑΤΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, τα όσα άκουσα προηγουμένως από ορισμένους συναδέλφους της αντιπολίτευσης, σε ό,τι αφορά την απαίτηση ή την αίτηση για δημοψήφισμα για την συνταγματική συνθήκη, μου φαίνεται παράλογο. Μία αντιπολίτευση που πρόσφατα δοκιμάστηκε σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις με το γνωστό αποτέλεσμα, να έρχεται να ζητάει μία καινούργια εκλογική τρόπον τινά αναμέτρηση, για την έγκριση ή όχι του ευρωσυντάγματος. Δεν καταλαβαίνω ποια είναι η σκοπιμότητα που το ζητούν. Είναι μία τακτική που δεν οδηγεί πουθενά.
Κύριε Υπουργέ, πέραν τούτου, ένας από τους βασικούς στόχους του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή που επέμενε τότε να μπούμε στην ΕΟΚ, ήταν ότι ήθελε να καλύψει την άμυνα της χώρας μας και να αποκτήσουμε μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική και αμυντική πολιτική. Από τα όσα είπατε εσείς, δεν ξέρω αν και κατά πόσο μπορεί να μας δίνουν την εντύπωση και τη σιγουριά, ότι αυτός ο στόχος έχει σήμερα επιτευχθεί. Τα περί αμοιβαιότητας, σε περίπτωση που κάποια χώρα έχει μια απειλή από κάποιο εξωτερικό εχθρό, δεν με ικανοποιούν απόλυτα, εάν πράγματι μας καλύπτει ή όχι, ή θα εξαρτάται από την καλή θέληση και βούληση ορισμένων κρατών – μελών της Ε.Ε.. Θα ήθελα αυτό να το διευκρινίσετε.
Το άλλο είναι το θέμα της νησιωτικότητας και της ιδιαιτερότητας των νησιών. Είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Αναγνωρίζεται τώρα η ιδιαιτερότητα των νησιών. Ένα πράγμα που θα πρέπει να καταλάβουν όλοι είναι το εξής:. Εμείς  θα πρέπει ως κράτος – μέλος να αντιμετωπίσουμε αυτή την ιδιαιτερότητα; Σε μας πέφτει η ευθύνη ή στην Ε.Ε. , η οποία πρέπει να αναγνωρίσει αυτή την ιδιαιτερότητα, με δεδομένο ότι η Ε.Ε. θέλει ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιφερειών, αλλά στη δική μας π.χ. νησιωτική περιφέρεια, υπάρχουν νησιά πρώτης και δεύτερης ταχύτητας. Τα νησιά, στα οποία αναπτύχθηκε ιδιωτική πρωτοβουλία, είχαν μία μεγάλη πρόοδο και ανάπτυξη, άλλα κάποια νησιά πέφτουν στη δεύτερη ταχύτητα, διότι δεν έχουν τις ειδικές υποδομές, για να εξασφαλίσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να χρηματοδοτηθούν και να κάνουν έργα βασικών υποδομών. Αυτό είναι ευθύνη των κρατών – μελών ή των περιφερειών; Είναι ευθύνη των νομαρχιών ή της Ε.Ε. να δει την ενδονησιωτική διαφορά που υπάρχει και φέρνει πάντα σε δεύτερη μοίρα τα μικρά νησιά, τα οποία δεν μπορούν, ελλείψει βασικών υποδομών, να υποβάλλουν ένα σωστό σχέδιο, για να διεκδικήσουν χρηματοδότηση από την Ε.Ε..
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ (Α΄ Αντιπρόεδρος της Επιτροπής): Ο κ. Υπουργός έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (Υφυπουργός Εξωτερικών): Το θέμα αυτό θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα τα επόμενα χρόνια. Θεωρούμε ότι έγινε απλώς μια αρχή, η οποία μάλιστα δεν έχει ισχύ από αύριο, αλλά από την ημέρα• που θα κυρωθεί η Συνθήκη και θα αρχίσει να ισχύει επίσημα.
Πιστεύω ότι το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής θα πρέπει να δουλέψουν μαζί, για να δούμε πώς θα  μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το υπάρχον πλαίσιο και το μελλοντικό που δημιουργείται, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όλοι μπορούν να βοηθήσουν. Τα κράτη – μέλη και η Ε.Ε. θα πρέπει να κινηθούμε με πρωτοβουλίες και συμμαχίες για να τα πετύχουμε αυτά. Ένα από τα θέματα που μας εμπόδισε ώστε να πετύχουμε καλύτερη ρύθμιση, είναι ότι οι περισσότερες χώρες που έχουν αντίστοιχα θέματα νησιών, είχαν καταφέρει και τα είχαν βάλει σε άλλη κατηγορία. Αναφέρομαι κυρίως στα υπερπόντια εδάφη, τις πρώην αποικίες των Γάλλων, Πορτογάλων και Ισπανών. Αυτό δημιουργούσε αδυναμία σύναψης συμμαχιών και άρα συνολικής δύναμης, ώστε να πιέσουμε και να γίνουν αποδεχτά αυτά που θέλαμε. Χάθηκε η ευκαιρία με την Ελληνική Προεδρία και πιστεύουμε ότι η νησιωτική πολιτική δεν συγκράτησε όσο θα έπρεπε τη προσοχή των προηγούμενων κυβερνήσεων. Υπήρχαν και θέματα προβληματικής νομικής διατύπωσης στο παρελθόν που δημιούργησαν αδιέξοδα.
Όσον αφορά την έξοδο από την Ε.Ε., υπάρχει το άρθρο 159, περί εθελουσίας εξόδου από την Ε.Ε. και ρυθμίζεται εκεί το πώς θα γίνει, με ειδική συμφωνία που θα προβλέπει τις ακριβείς διαδικασίες. Θυμάμαι και μια μοναδική περίπτωση που υπήρξε, αυτή της Γροιλανδίας, που από τη στιγμή που έγινε αυτόνομη, μετά από σχετικό δημοψήφισμα, αποχώρησε από τον κοινοτικό χώρο, χωρίς βέβαια να φύγει από συστατικό τμήμα της Δανίας.
Σχετικά με το θέμα της άμυνας που έθεσε ο κ. Χωματάς, να πω ότι θέτετε σωστά το ερώτημα. Δεν ήθελα από τη δική μου πλευρά να πω ότι πετύχαμε τα πάντα. Μίλησα για ένα σχετικό βήμα, περισσότερο και μεγαλύτερο από ό,τι είχε γίνει μέχρι τώρα. Βεβαίως υπάρχουν άλλες χώρες που έχουν άλλη αντίληψη της άμυνας. Μέσα στην ατλαντική συμμαχία, στο σχετικό άρθρο 5, δεν υπάρχει ο πλήρης αυτοματισμός που θα θέλαμε. Υπάρχει ένας μηχανισμός διαβουλεύσεων που φέρνει όλους μαζί για να συζητήσουν και να βρουν τον καταλληλότερο τρόπο απάντησης. Κάτι ανάλογο, αλλά σε μικρότερη κλίμακα, επιτυγχάνεται και εδώ. Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας μας σε αυτό τον τομέα θα εξαρτηθεί και από τις δικές μας πρωτοβουλίες, ιδέες και συμμαχίες μέσα στο νέο πλαίσιο που δημιουργείται εδώ.
Από την πλευρά μας, έχουμε όλη την καλή θέληση και  όρεξη να δουλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση, έτσι ώστε αυτά τα άρθρα να γίνουν πιο ουσιαστικά μέσα από την ανάληψη συνεχών πρωτοβουλιών και κινήσεων.
Πιστεύω ότι στο θέμα του τουρισμού αλλά και στο θέμα της νησιωτικής πολιτικής πρέπει να υπάρξει μια συνεννόηση μεταξύ μας, έτσι ώστε να επιτύχουμε και αυτούς τους στόχους. Θα πρέπει να πάψουν ορισμένα δημοσιεύματα των τελευταίων 24ώρων, που διακατέχονται από μια μικροκομματική μιζέρια και που αναφέρουν ότι η Ελλάδα απέτυχε στο θέμα της νησιωτικής πολιτικής, ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Κάνω έκκληση και προς την αξιωματική αντιπολίτευση να δει τα θέματα της Ευρωπαϊκής πολιτικής με το ίδιο πνεύμα εθνικής συναίνεσης που τα είδαμε και εμείς στο παρελθόν όταν ήμασταν αντιπολίτευση και να αντιληφθεί ότι χρειάζεται όλοι μαζί να βοηθήσουμε. Πολλές φορές, πολλές από αυτές τις δράσεις που πρέπει να αναπτυχθούν και στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και αλλού, χρειάζονται μια διακομματική συνεννόηση και μια ευρύτερη συναίνεση.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ (Προεδρεύων της Επιτροπής): Ευχαριστούμε τον κ. Υφυπουργό για την ενημέρωσή του. Θα συνεχίσουμε την ημερήσιά μας διάταξη με την κυρία Βούλτεψη την Πέμπτη στις 9 το πρωί, εάν υπάρξει αίθουσα να συνεδριάσει η Επιτροπή μας. Θα το οριστικοποιήσουμε όμως τηλεφωνικώς κύριε Καλλιώρα.
Στο σημείο αυτό γίνεται η τρίτη εκφώνηση του καταλόγου των μελών της Επιτροπής. Παρόντες ευρέθησαν οι κ.κ.: Σοφία Βούλτεψη, Κων/νος Γκιουλέκας, Σοφία Καλατζάκου, Ηλίας Καλλιώρας, Κων/νος Καρράς, Χρυσή Καρύδη, Δημήτριος Κωνσταντάρας, Κυριάκος Μητσοτάκης, Μιχαήλ Μπεκίρης, Γεώργιος Παπαγεωργίου, Αικατερίνη Παπακώστα, Μάριος Σαλμάς, Κων/νος Τασούλας, Μάξιμος Χαρακόπουλος, Σωτήριος Χατζηγάκης, Ιωάννης Χωματάς, Δημήτριος Ανδρουλάκης, Ιωάννης Δημαράς, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, Ιωάννης Παπαντωνίου, Χρήστος Παπουτσής, Κων/νος Σπηλιόπουλος, Αθανάσιος Τσούρας, Αντώνιος Σκυλλάκος και Αλέξανδρος Αλαβάνος.
Τέλος και περί ώρα 19.40 έληξε η συνεδρίαση.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ                                            Ο  ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

   ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ                                                 ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ