ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιάννη Βαληνάκη. Κύριε Υπουργέ καλημέρα σας.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Καλημέρα σας, καλημέρα στους ακροατές μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ευχαριστώ ιδιαίτερα γι’ αυτή την επικοινωνία, χαρά και τιμή πραγματικά. Κύριε Καθηγητά, «Η Αμερική σήμερα αλλάζει» είναι ο τίτλος μιας εφημερίδας, του «Βήματος» αν δεν κάνω λάθος.. Ο κόσμος αλλάζει, υπάρχουν προσδοκίες. Συμμερίζεστε εσείς αυτές τις προσδοκίες;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι προφανές ότι υπάρχουν κι έχουν καλλιεργηθεί ελπίδες και πολύ υψηλές προσδοκίες, να ευχηθούμε βεβαίως καλή επιτυχία στον καινούργιο Πρόεδρο, ταυτόχρονα όμως είναι πιστεύω και αντιληπτό ότι μετά από την δύσκολη περίοδο της κυβέρνησης Μπους είναι πολύ ψηλά ο πήχης για τον καινούργιο Πρόεδρο και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις ελπίδες μας και στις προσδοκίες μας γιατί αρκετές φορές μέχρι σήμερα έχουμε ελπίσει ότι θα υπάρξει μια μεγάλη στροφή στην πολιτική των ΗΠΑ, δν την έχουμε δει όμως στη συνέχεια να γίνεται πραγματικότητα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το πιστέψαμε με τον Πρόεδρο Κάρτερ, το πιστέψαμε με τον Πρόεδρο Κλίντον..
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Ιδίως όταν μιλάμε για τις σχέσεις μας ως χώρες ή για τα γνωστά εθνικά θέματα. Βεβαίως είναι μια άλλη συγκυρία, βεβαίως είναι αυτή τη φορά πολύ μεγάλη η ελπίδα στις ΗΠΑ για να μην υπάρξει οποιοδήποτε αποτέλεσμα, και όλοι ευχόμαστε την επιτυχία του Προέδρου Ομπάμα και των συνεργατών του. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε, και ο ίδιος και ο Αντιπρόεδρος, ο κ. Μπάιντεν, ως γερουσιαστές είχαν πάρει θέσεις πολύ θετικές για τα ελληνικά θέματα.
Είναι λοιπόν καλή αφετηρία, είναι λογικό να έχουμε προσδοκίες και ελπίδες, ταυτόχρονα όμως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί διότι ακριβώς η εξωτερική πολιτική μιας χώρας τόσο μεγάλης όσο η αμερικανική –πάντα αυτό συμβαίνει με όλες τις εξωτερικές πολιτικές αλλά ιδιαίτερα για μια μεγάλη χώρα όπως η Αμερική, οι στροφές δεν είναι εύκολο να γίνουν ούτε μπορούν να γίνουν άμεσα.
Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μια τουλάχιστον μεγαλύτερη ευαισθησία απέναντι στις ελληνικές θέσεις, δεν το είδαμε αυτό στην κυβέρνηση Μπους τα τελευταία χρόνια, αντίθετα είχαμε πλήγματα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Τώρα ελπίζουμε ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, έχουμε την ελπίδα ότι θα βελτιωθούν και οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις προς όφελος της ομογένειας πρώτα-πρώτα, των ομογενών μας που βοήθησαν μαζικά τον νέο Πρόεδρο Ομπάμα, πολλοί μάλιστα και στενό, δικό του επιτελείο, ελπίζουμε λοιπόν ότι όλα αυτά θα γίνουν πραγματικότητα αλλά ταυτόχρονα είμαστε και αρκετά επιφυλακτικοί και χρειάζεται να κρατάμε ένα μικρό καλάθι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Νομίζω ότι τα είπατε όλα σ’ αυτή την πρώτη σας εισαγωγική τοποθέτηση κ. Υπουργέ και απαντήσατε και σε πολλά ερωτήματα δικά μου που είχα σκοπό να σας θέσω. Ήθελα να σας θέσω εάν βλέπετε μια εξομάλυνση –ίσως δεν είναι η καλύτερη φράση που μπορώ να χρησιμοποιήσω, των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, γιατί όντως υπήρξαν προβλήματα στο διάστημα που προηγήθηκε, και αναφέρομαι στην πολιτική που ασκήθηκε από τον Πρόεδρο Μπους, αν βλέπετε μια καλύτερη εξέλιξη για τα εθνικά μας συμφέροντα σε σχέση με το Σκοπιανό, τα ελληνοτουρκικά που έχουν περάσει σε μια άλλη σφαίρα έντασης ίσως, και βέβαια για την Κύπρο.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, πάνω απ’ όλα η δική μας κυβέρνηση, η ελληνική κυβέρνηση χαράσσει την πορεία μας βάσει των συμφερόντων και των ενδιαφερόντων του ελληνικού λαού και τις προτεραιότητες που έχουμε χαράξει ως χώρα. Εμείς επιδιώκουμε την βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, πάντα την επιδιώκαμε, όπως είπα προηγουμένως και για έναν πρόσθετο λόγο, γιατί η ισχυρή ομογένεια που έχουμε στην Αμερική λειτουργεί και πρέπει να λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στους δυο λαούς και δεν ξεχνάμε βεβαίως και τον ρόλο των ΗΠΑ στην ιστορία σε δύσκολες στιγμές για την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα δεν ξεχνάμε και άλλες δύσκολες στιγμές, θέλουμε να τις ξεχάσουμε σήμερα με την ευκαιρία της έλευσης ενός νέου Προέδρου, μιας νέας αμερικανικής Διοίκησης και ελπίζουμε ότι ακριβώς τα ατυχή επεισόδια των διμερών σχέσεων τα τελευταία χρόνια δεν θα επαναληφθούν κι όχι μόνο δεν θα επαναληφθούν, αλλά θα έχουμε πραγματικά καλές εξελίξεις στο θέμα των εθνικών θεμάτων, στα θέματα τα ελληνικά, ελληνοτουρκικά, Κυπριακό, Σκόπια, αλλά και ταυτόχρονα σε θέματα όπως η βίζα, που είναι κι αυτή πολύ σημαντική για την επαφή ανάμεσα στους δυο λαούς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πράγματι, και αν θέλετε καταδεικνύει και μια πραγματικότητα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις αυτό το τελευταίο που είπατε.
Θέλω να ρωτήσω αν κατά την κρίση σας, και δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να ειπωθεί αυτό στον αέρα, αν αυτά τα ατυχή περιστατικά έχουν να κάνουν και με μια προσέγγιση από την πλευρά της Ελλάδος σε σχέση με την ρωσική πολιτική και τον Πρόεδρο Πούτιν όταν ήταν Πρόεδρος ο Πούτιν και αυτή την σχέση εν πάση περιπτώσει, αυτή τη φιλία να το πω έτσι, που ανέπτυξε ο Κώστας Καραμανλής με τον Πρόεδρο τότε Πούτιν.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, όλες οι διεθνείς επαφές και όλες οι σχέσεις επηρεάζονται μεταξύ τους, είναι φυσικό ότι μια κίνηση στον Α τομέα μπορεί να επηρεάζει κινήσεις στον Γ τομέα. Όμως απ’ την άλλη μεριά η Ελλάδα έχει δεσμευθεί, η κυβέρνησή μας έχει δεσμευθεί κι εφαρμόζει μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, μπορούμε να έχουμε πολύ καλές σχέσεις και με τις ΗΠΑ και με την Ρωσία και με την Κίνα και βεβαίως με οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.
Διότι επιδίωξή μας είναι ακριβώς να έχουμε καλές σχέσεις. Διότι οι καλές σχέσεις ασφαλώς είναι πάντα καλύτερες αλλά και προωθούν τα συμφέροντά μας στις εμπορικές, οικονομικές και άλλες ανταλλαγές.
Κι εδώ πρέπει να πω ότι με τις ΗΠΑ υπάρχει κι αυτός ο τομέας που παρέλειψα προηγουμένως, ο οικονομικός, ο τουρισμός.. Θέλουμε τουρίστες από την Αμερική, είναι καλοί τουρίστες, έλειψαν τα τελευταία χρόνια, θέλουμε λοιπόν και σ’ αυτούς τους τομείς να υπάρξει βελτίωση των σχέσεων και υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια.
Συνεπώς η βελτίωση των σχέσεων δεν πάει, κάνουμε σχέσεις καλές εδώ κι αυτομάτως γίνονται κακές κάπου αλλού. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να έχουμε παράλληλα καλές σχέσεις με όλους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να μου πείτε αν προβλέπετε κάποια επίσκεψη της Υπουργού ή του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, μια πρώτη επίσκεψη και μια πρώτη επικοινωνία και επαφή με τον Πρόεδρο Ομπάμα ή τουλάχιστον αν θα επιδιωχθεί από την ελληνική πλευρά κάτι τέτοιο σύντομα.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Όπως ξέρετε, φέτος η Ελλάδα ασκεί ήδη από την 1η Ιανουαρίου την Προεδρία στον Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη, στον ΟΑΣΕ και αυτή η Προεδρία μας δίνει έτσι κι αλλιώς δυνατότητες και ευκαιρίες για συναντήσεις. Αλλά πέραν αυτού, πάντα όταν ξεκινά μια καινούργιο Διοίκηση αμερικανική, ένας καινούργιος Πρόεδρος στο πρόγραμμα είναι πάντα όλες οι επαφές οι αναγκαίες σε όλα τα επίπεδα.
Πότε ακριβώς αυτό θα γίνει, καταλαβαίνετε ότι έχει να κάνει με το πρόγραμμα των δυο επαφών..
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα επιδιωχθεί πάντως μας λέτε, θα γίνει προσπάθεια.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Είναι πάντα στο πρόγραμμα να γίνονται επαφές τέτοιου τύπου. Το αν συγκεκριμένα θα γίνει κάποια στιγμή αυτό δεν μπορώ να σας το πω αυτή τη στιγμή. Άλλωστε η νέα κυβέρνηση ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί όπως γνωρίζετε, περιμένουμε εντός των επομένων ημερών και εβδομάδων να ξέρουμε και όλα τα στελέχη του Λευκού Οίκου και ταυτόχρονα όλων των άλλων παραγόντων που παίζουν ρόλο στην εξωτερική πολιτική και ειδικά στο State Department έτσι ώστε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα κι από κει και πέρα πλέον θα δρομολογηθούν όλες αυτές οι επαφές που πρέπει να γίνουν στην κατάλληλη στιγμή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Βαληνάκη, αν σας ζητήσω να κλείσουμε την εκπομπή μ’ ένα δικό σας συμπέρασμα σε σχέση με τα όσα ανακοίνωσε χτες και είπε ο Πρόεδρος Ομπάμα, τι είναι αυτό το στοιχείο που κατά την κρίση σας αλλάζει σε σχέση με τις ΗΠΑ; Είναι για παράδειγμα στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής; Είναι η στροφή στους Μουσουλμάνους που μου γράφει ένας φίλος πριν από λίγο στο μήνυμά του; Είναι αυτή η προσπάθεια να ενώσει το εσωτερικό, ένα διχασμένο εσωτερικό της Αμερικής; Ποιο είναι το δικό σας συμπέρασμα;
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Πρώτα-πρώτα νομίζω ότι η Αμερική χρειάζεται αυτή τη στιγμή από τον Πρόεδρο Ομπάμα και τη νέα κυβέρνηση, να αισθανθεί μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Έχει τρωθεί το γόητρο των ΗΠΑ κυρίως μέσα από την τελευταία οικονομική κρίση και αυτό που θεωρείτο πάντα ο γίγαντας και ο στυλοβάτης της παγκόσμιας οικονομίας, έπαψε να είναι ή τουλάχιστον στα μάτια πολλών έπαψε να είναι.
Αυτό λοιπόν χρειάζονται πάνω απ’ όλα οι Αμερικανοί πολίτες, διότι ας μην ξεχνάμε, το βασικό κριτήριο με το οποίο στηρίζεται μια κυβέρνηση και λογοδοτεί στον λαό της, είναι η ικανότητά της να μπορεί να λύνει πρακτικά θέματα, να έχει δηλαδή απτά και χειροπιαστά αποτελέσματα στην καθημερινότητα του πολίτη.
Συνεπώς πιστεύω ότι εκεί βρίσκεται το μεγάλο στοίχημα και της αμερικανικής κυβέρνησης και οποιασδήποτε πολιτικής ηγεσίας, ν’ αποδείξει ότι μπορεί ν’ ανταποκριθεί στα αιτήματα της καθημερινής διαχείρισης, της βελτίωσης των συνθηκών ζωής και της ποιότητας ζωής του κάθε πολίτη.
Από κει και πέρα βεβαίως έρχονται δεύτερα, για μας ίσως πιο σημαντικά, τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και η έμφαση που αναμένεται να δώσει, πιστεύω αυτό είναι το κεντρικό, ελπίζουμε να είναι αυτό το χαρακτηριστικό της νέας κυβέρνησης, την πολυμέρεια, την καλύτερη συνεργασία με όλους τους άλλους παράγοντες του διεθνούς συστήματος και όχι σε μονομερείς αποφάσεις που μόνες τους οι ΗΠΑ νομίζουν ότι μπορούν να επιβάλλον σε άλλες χώρες στον κόσμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, να σας ευχαριστήσω ιδιαίτερα για την επικοινωνία και την ανάλυση, να είστε καλά και να ευχηθώ καλή συνέχεια.
κ. Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ: Σας ευχαριστώ κι εγώ.
